Mặt nạ người chết hé lộ chân dung tộc người Siberia cổ đại

Những chiếc mặt nạ thạch cao trên mặt hình nộm chứa hài cốt là một phần nghi thức chôn cất của tộc người Siberia sống cách đây hơn 1.500 năm.

Chiếc mặt nạ thạch cao hé lộ gương mặt người Tashtyk cổ đại ở Siberia

Hầm mộ chứa 30 bộ hài cốt ở Kemerovo, Nga, giúp các nhà khảo cổ học có cái nhìn mới về diện mạo của người Siberia cổ đại vốn nổi tiếng với những chiếc mặt nạ người chết, Ancient Origins mới đây đưa tin.

Phương pháp chôn cất sử dụng trong hầm mộ cho thấy những bộ hài cốt thuộc về tộc người Tashtyk thống trị một phần rộng lớn Siberia từ thế kỷ 2 trước Công nguyên đến thế kỷ 6.

Mặt nạ người chết hé lộ chân dung tộc người Siberia cổ đại
Những chiếc mặt nạ làm từ thạch cao của người Tashtyk cổ đại. (Ảnh: Boris Donilin).

Trước đó, người chết của bộ lạc Tashtyk được chôn một cách đơn giản dưới đất. Nhưng tại hầm mộ Shestakovo-3, các thi thể được hỏa táng gần như hoàn toàn, chỉ còn lại những đoạn xương lớn. Người Tashtyk đặt các đoạn xương trong hình nộm làm từ da hoặc vải. Sau đó, họ để lên trên hình nộm một chiếc mặt nạ thạch cao thể hiện khuôn mặt của người vừa qua đời.

Tiến sĩ Pavel German đến từ Viện Sinh thái học Con người ở Kemerovo, người chỉ đạo khai quật, cho biết ngoài mặt nạ người chết, họ còn tìm thấy những vại gốm, khóa đồng và yên cương ở hầm mộ. Trong những hầm mộ khác, các nhà nghiên cứu phát hiện nhiều bản sao thu nhỏ của các loại kiếm, mũi tên và ống tên.

"Những chiếc mặt nạ thạch cao được bảo quản tốt nhất trong môi trường khô thoáng của đất cát. Tại Kemerovo, đất ẩm ướt hơn và có rễ cây ở khắp mọi nơi, gây ảnh hưởng đến quá trình bảo quản. Chúng tôi tìm thấy rất nhiều mảnh vụn và hy vọng có thể phục dựng lại những chiếc mặt nạ", Ancient Origins hôm 20/10 dẫn lời German.

Mặt nạ người chết hé lộ chân dung tộc người Siberia cổ đại
Những đồ tạo tác tìm thấy trong hầm mộ. (Ảnh: Pavel German).

Theo German, nhóm của ông thu thập được 20 chiếc mặt nạ người chết. "Hầm mộ này rất lớn và chúng tôi đã tiến hành khai quật suốt hai mùa. Khu vực bên trong hầm mộ có diện tích 40m². Chúng tôi ước tính sơ bộ có 30 người được chôn tại đây. Do đó, số mặt nạ có thể nhiều hơn", German cho biết.

Các bộ hài cốt trẻ em được chôn gần bức tường bao của hầm mộ và không có mặt nạ. Người Tashtyk không hỏa táng trẻ em dưới 5 tuổi và không chôn cất xác trẻ trong hầm mộ.

German giải thích các phát hiện chỉ ra nghi thức chôn cất của người Tashtyk. Đầu tiên, họ đào một hố chôn dưới mặt đất, xây tường đá xung quanh, làm ván lát và che phủ hố bằng các khúc cây. Trong thời gian hơn một năm, hầm mộ dần đầy lên với những hình nộm chứa hài cốt người chết.