Ngày 8/3: Tìm hiểu về những người phụ nữ đã góp phần làm thay đổi thế giới

Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 đang đến gần, hãy cùng chúng tôi điểm lại thông tin và hình ảnh của những người phụ nữ có những đóng gớp lớn lao làm thay đổi lịch sử thế giới.

1. Harriet Elizabeth Beecher Stowe - Nhà văn, nhà hoạt động ủng hộ chủ nghĩa bãi nô

Bà Harriet Elizabeth Beecher Stowe.

Harriet Elizabeth Beecher Stowe (14/6/1811 - 1/7/1896) là một nhà văn người Mỹ gốc Âu. Trong suốt cuộc đời của mình, bà đã tích cực ủng hộ chủ nghĩa bãi nô. Vào năm 1852, nhà văn Beecher Stowe đã tạo ra tác phẩm Uncle Tom's Cabin (Túp lều của Bác Tom) nhằm đả kích sự tàn bạo của chế độ nô lệ.

"Túp lều của bác Tom" là cuốn tiểu thuyết bán chạy nhất trong thế kỷ 19 và cũng là quyển sách bán chạy thứ hai sau Kinh Thánh trong thế kỷ 20.

Khi có dịp diện kiến nhà văn Beecher Stowe, Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln đã phải thốt lên "Vậy ra bà chính là người phụ nữ nhỏ bé đã viết cuốn sách gây ra cuộc chiến vĩ đại này".

2. Emmeline Pankhurst (15/7/1858 - 14/6/1928) - Nhà lãnh đạo phong trào giúp phụ nữ giành được quyền bỏ phiếu

Bà Pankhurst (đứng giữa) và con gái Christabel Harriette (thứ ba từ trái sang) được những người ủng hộ chào đón sau khi được tự do vào năm 1908

Emmeline Pankhurst là một nhà hoạt động chính trị người Anh. Bà là người thành lập Liên đoàn Xã hội và Chính trị Phụ nữ - một tổ chức được biết đến với những hình thức biểu tình cực đoan như xiềng xích chân tay hay tuyệt thực.

"Chúng tôi ở đây, không phải để phá luật, mà chúng tôi đang ở đây để nỗ lực trở thành những nhà lập pháp", bà Pankhurst khẳng định trong 1 phiên tòa năm 1908.

Tuy nhiên điều đáng buồn là bà Pankhurst đã không bao giờ được chứng kiến mơ ước của mình trở thành hiện thực bởi bà đã qua đời 3 tuần trước khi luật cho phép phụ nữ có quyền bỏ phiếu như nam giới được thông qua.

Năm 1999, tờ báo Time vinh danh bà Pankhurst là một trong 100 người quan trọng nhất của thế kỷ 20.

3. Anne Frank (12/6/1929 - 3/1945) - Tác giả cuốn nhật ký được tìm đọc nhiều nhất trên thế giới

Chân dung tác giả cuốn nhật ký Anne Frank.

Anne Frank là một cô bé người Đức gốc Do Thái, tác giả cuốn nhật ký nổi tiếng Nhật ký Anne Frank. Cuốn nhật ký được viết khi Anne cùng gia đình và bốn người nữa ẩn náu trên căn gác áp mái tại ngôi nhà số 263 trên đường Prinsengracht, Amsterdam khi quân phát xít Đức chiếm đóng Hà Lan trong Thế chiến thứ 2.

Cuốn nhật ký là những những dòng chia sẻ chan chứa tình cảm trong sáng, niềm hi vọng, và thể hiện tinh thần lạc quan của cô bé Anna mặc dù vào thời điểm đó, cô bé đang phải đối mặt với nỗi sợ hãi của những làn bom và sự chết chóc bao trùm.

Nhật ký Anne Frank là 1 trong những cuốn sách được tìm đọc nhiều nhất trên thế giới. Cho đến nay, cuốn nhật ký đã được dịch ra 67 thứ tiếng và được dựng thành phim, kịch nghệ.

Vào năm 1945, Anna đã thiệt mạng trong trại tập trung Bergen-Belsen, chỉ vài tuần trước khi khu vực này được giải phóng.

4. Simone de Beauvoir (9/1/1908 - 14/4/1986) - Nhà văn, nhà triết học người Pháp

Bà Simone de Beauvoir.

Simone de Beauvoir nổi tiếng với tác phẩm "The Second Sex" (sáng tác năm 1949) - một tác phẩm phân tích về sự áp bức phụ nữ và đề tài bình đẳng giới. Vào năm 1975, bà được trao giải Jerusalem và Giải quốc gia Áo cho Văn học châu Âu năm 1978.

5. Rosalind Franklin (25/7/1920 - 16/4/1958) - Nhà khoa học đóng góp quan trọng cho sự hiểu biết về cấu trúc phân tử của ADN

Bà Rosalind Elsie Franklin.

Rosalind Elsie Franklin là một nhà lý sinh học và tinh thể học tia X có những đóng góp quan trọng cho sự hiểu biết về cấu trúc phân tử của ADN, ARN, virus, than đá, và than chì. Nghiên cứu về DNA của bà đã đạt được những thành tựu to lớn vì ADN đóng vai trò quan trọng trong chu trình chuyển hóa của tế bào và trong di truyền học, việc khám phá ra cấu trúc của nó đã giúp bà và đồng nghiệp hiểu rõ được cách thông tin di truyền được truyền lại từ cha mẹ cho con cái.

Sau khi hoàn thành công việc nghiên cứu về DNA, Franklin đi tiên phong trong công cuộc nghiên cứu về virus gây bệnh khảm trên cây thuốc lá và virus gây bệnh bại liệt. Bà qua đời năm 1958 ở tuổi 37 do căn bệnh ung thư buồng trứng.

6. Billie Jean King (sinh ngày 22/11/1943) - Huyền thoại tennis thế giới

Bà Billie Jean King.

Billie Jean King là 1 trong những nữ vận động viên nổi tiếng nhất trong lịch sử thể thao thế giới. Bà được tôn vinh là một huyền thoại trong làng quần vợt nữ thế giới và những câu chuyện về bà dường như đã trở thành lịch sử.

Trong sự nghiệp thể thao của mình, bà được nhắc đến hơn cả bởi chiến thắng trước nam vận động viên Bobby Riggs trong trận thi đấu nổi tiếng trong lịch sử quần vợt thế giới với cái tên The battle of the Sexes vào năm 1973 trước sự theo dõi của 50 triệu khán giả trên sóng truyền hình.

Trong những năm 1970, bà đã thành lập và là chủ tịch của Hiệp hội Quần vợt nữ, một tổ chức dành cho những người phụ nữ muốn chơi quần vợt và giúp để họ có thể trở thành những vận động viên chuyên nghiệp và kiếm thu nhập từ môn thể thao này. Ngoài ra, bà cũng góp phần to lớn để giành được quyền bình đẳng cho các vận động viên nữ khi yêu cầu các tổ chức trả mức tiền thưởng cân bằng giữa nam và nữ vận động viên.

7. Wangari Maathai (1/4/1940 - 25/9/2011) - Người thành lập Phong trào Vành đai xanh

Bà Wangari Maathai.

"Khi chúng ta trồng cây, chúng ta đang ươm mầm cho hy vọng và hòa bình", đó là câu nói nổi tiếng của bà Wangari Maathai khi được trao Giải Nobel Hòa bình vào năm 2004.

Bà Wangari Maathai là một người bảo vệ môi trường và là nhà hoạt động chính trị người Kenya. Vào năm 1977, bà đã thành lập Phong trào Vành đai xanh với mục đích hoạt động bảo vệ môi trường. Tổ chức của Maathai đã trồng được 40 triệu cây trên khắp lục địa đen.

Ngày 25/ 9/2011, bà Maathai qua đời tại một bệnh viện ở thủ đô Nairobi của Kenya sau một quá trình chiến đấu lâu dài với căn bệnh ung thư. Sự ra đi của bà Maathai khiến nhiều người xúc động bởi bà đã dành trọn cuộc đời cho sự nghiệp bảo vệ môi trường.

8. Ngô Kiện Hùng - Nhà vật lý học

Ngô Kiện Hùng, được mệnh danh "Marie Curie Trung Quốc", là người đã góp phần phá vỡ định kiến về giới trong lĩnh vực khoa học (Ảnh: Pinterest).

Ngô Kiện Hùng (Chien-Shiung Wu, sinh năm 1912, mất 1997) là một nhà vật lý thực nghiệm người Mỹ gốc Hoa. Bà là một chuyên gia trong lĩnh vực phóng xạ và từng được mời tham gia vào Dự án Manhattan để phát triển bom nguyên tử của Mỹ.

Ngô Kiện Hùng sinh ra tại Thượng Hải, Trung Quốc, thể hiện niềm đam mê khoa học từ nhỏ. Sau khi tốt nghiệp Đại học Nam Kinh, Trung Quốc, bà sang Mỹ làm nghiên cứu sinh vào năm 24 tuổi và định cư tại đây.

Bà được mệnh danh là "Nữ hoàng Phân rã beta" khi tiên phong trong lĩnh vực nghiên cứu phân rã beta và có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của vật lý hạt nhân. Bà cũng là người đã góp phần phá vỡ định kiến về giới trong lĩnh vực khoa học.

Ngô Kiện Hùng qua đời tại thành phố New York, Mỹ, vào năm 1997.

9. Flossie Wong-Staal - Nhà virus học và sinh học phân tử

Flossie Wong-Staal là người giúp giải mã bí ẩn về virus HIV. (Ảnh: Getty).

Flossie Wong-Staal, sinh 27/8/1946 tại Quảng Châu, Trung Quốc. Bà di cư cùng gia đình sang Mỹ khi mới 6 tuổi. Tại đây, bà tốt nghiệp Đại học California chuyên ngành vi khuẩn học, với tấm bằng xuất sắc chỉ sau 3 năm học. Bà tiếp tục nhận bằng Tiến sĩ chuyên ngành sinh học phân tử vào năm 1972.

Bà đã có những công trình nghiên cứu về virus, đặc biệt là virus HIV. Bà là người đầu tiên nhân bản thành công virus HIV, giúp xác định các chức năng gen của loại virus này, góp phần quan trọng trong việc phát triển các phương pháp điều trị HIV/AIDS.

Flossie Wong-Staal được xem là một trong những nhà virus học và sinh học phân tử xuất sắc nhất trong thế kỷ XX. Bà qua đời vào ngày 8/7/2020 tại La Jolla, bang California.

10. Katalin Karikó - Nhà hóa sinh và sinh học phân tử

Nghiên cứu của Katalin Karikó và các cộng sự đã góp phần dập tắt đại dịch Covid-19 trên toàn cầu (Ảnh: Nguyễn Nguyễn).

Katalin Karikó, sinh ngày 17/1/1955 tại Hungary. Sau khi tốt nghiệp đại học tại Hungary, bà chuyển sang làm nghiên cứu sinh tại Mỹ và tiếp tục làm việc, định cư tại Mỹ từ năm 1985.

Bà là người chuyên nghiên cứu về mRNA (RNA thông tin), là một loại RNA đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp protein trong tế bào và ứng dụng trong y học. Bà là người đồng phát minh ra công nghệ vaccine mRNA, góp phần quan trọng trong việc phát triển các loại vaccine mRNA chống lại đại dịch Covid-19 trên toàn cầu.

Công nghệ vaccine mRNA cũng có thể được áp dụng để điều trị nhiều bệnh truyền nhiễm và ung thư.

Những nghiên cứu của Katalin Karikó giúp bà nhận được nhiều giải thưởng khoa học danh giá, bao gồm Giải Lasker-DeBakey Clinical Medical Research Award (2021), Giải Breakthrough Prize in Fundamental Physics (2021) và VinFuture Grand Prize (2022).

Năm 2023, bà Karikó và cộng sự Drew Weissman được trao giải Nobel Y học cho những khám phá của họ về công nghệ mRNA và ứng dụng trong việc phát triển vaccine phòng Covid-19.

Katalin Karikó được đánh giá là một trong những nhà khoa học nữ xuất sắc nhất thế kỷ XXI.

• Những sự thật thú vị về ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3
• Sự tích không thể nhịn cười về ngày 8/3
• Lịch sử và ý nghĩa ngày Quốc tế Phụ Nữ 8/3
• Cười nghiêng ngả với chùm ảnh chế hài hước ngày 8-3
• Thơ chế hài hước nhân ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3