Nghiên cứu mới: Người hiện đại và người Neanderthal đã từng "vay mượn công nghệ" để cùng tồn tại

  •  
  • 226

Một nghiên cứu mới đây đã cho thấy rằng hai loài Homo sapiens và Neanderthal có thể đã bắt chước các công cụ và đồ trang sức bằng đá của nhau.

Vào một thời điểm nào đó trong lịch sử, người hiện đại và người Neanderthal đã gặp nhau. Chúng ta biết chắc chắn điều này vì giới khoa học đã tìm thấy dấu vết di truyền của người Neanderthal ở một số người hiện đại, và cũng có bằng chứng khảo cổ học chỉ ra điều đó. Nhưng chính xác thì hai loài này cùng tồn tại từ khi nào và bao lâu vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ.

Giờ đây, một nghiên cứu xác định niên đại các địa điểm khảo cổ ở Pháp và Tây Ban Nha cho thấy rằng 40.000 năm trước, tổ tiên của chúng ta đã trùng tụ ở đó với người Neanderthal với khoảng thời gian lên đến gần 3.000 năm.

Nghiên cứu trước đây của nhà cổ sinh học Thụy Điển Svante Paabo, người vừa được trao giải Nobel Y học tuần trước, cho thấy những người gốc Âu (và hầu như tất cả mọi người trên thế giới) có một tỷ lệ nhỏ DNA của người Neanderthal. Mức độ tương tác của chúng ta với người Neanderthal là trọng tâm của nhiều cuộc điều tra khoa học vì nó có thể đánh dấu một thời điểm quan trọng trong lịch sử tiến hóa của chúng ta.

Con người và người Neanderthal đã gặp nhau và cùng sinh sống ở Châu Âu
Con người và người Neanderthal đã gặp nhau và cùng sinh sống ở Châu Âu

Igor Djakovic, một nhà nghiên cứu tại Đại học Leiden và là tác giả đầu tiên của phân tích, cho biết: “Chúng tôi biết rằng con người và người Neanderthal đã gặp nhau và cùng sinh sống ở Châu Âu, nhưng chúng tôi không biết điều này thực sự xảy ra ở những khu vực cụ thể nào”. “Chúng tôi tìm thấy nhiều điểm tương đồng trong cách hai loài tạo ra văn hóa vật chất và hành vi”.

Djakovic và nhóm của anh đã khai quật 10 địa điểm khảo cổ trải dài khắp miền tây nam, trung tâm, Địa Trung Hải nước Pháp và miền bắc Tây Ban Nha, sau đó phát hiện ra những đồ tạo tác của người Neanderthal và tổ tiên người hiện đại. Sau đó, họ sử dụng mô hình để ước tính phạm vi sinh sống và suy ra ngày sớm nhất và muộn nhất mà các nhóm người có thể có mặt tại các địa điểm.

Người Neanderthal lần đầu tiên xuất hiện từ 45.343 đến 44.248 năm trước
Người Neanderthal lần đầu tiên xuất hiện từ 45.343 đến 44.248 năm trước.

Nghiên cứu ước tính rằng các đồ tạo tác của người Neanderthal lần đầu tiên xuất hiện từ 45.343 đến 44.248 năm trước, và sau đó biến mất khỏi khu vực từ 39.894 đến 39.798 năm trước, một thời gian ngắn trước khi tuyệt chủng. Trong khi đó, con người hiện đại được ước tính xuất hiện từ 42.653 đến 42.269 năm trước, và không bao giờ rời đi, cho thấy sự trùng lặp lên đến 2.900 năm.

Các nhà nghiên cứu cho biết trong thời gian "chồng chéo" này, có những dấu hiệu cho thấy sự “truyền bá ý tưởng” đáng kể của cả con người và người Neanderthal. Họ nói thêm rằng thời kỳ này đã chứng kiến một sự thay đổi đáng kể “trong cách con người tạo ra văn hóa vật chất", chẳng hạn như đồ trang trí và công cụ. Về cơ bản, các đồ tạo tác do người Neanderthal tạo ra thậm chí còn bắt đầu trông giống như đồ do con người tạo ra.

 Những người Neanderthal đã bị đồng hóa vào nguồn gene của chúng ta một cách hiệu quả.
 Những người Neanderthal đã bị đồng hóa vào nguồn gene của chúng ta một cách hiệu quả.

Các nhà nghiên cứu cho biết, mặc dù đây không phải là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu đề xuất người hiện đại và người Neanderthal sinh sống cùng nhau ở châu Âu trong thời kỳ này, nhưng ngày tháng sửa đổi mang đến khoảng thời gian hẹp hơn cho một sự kiện như vậy, các nhà nghiên cứu cho biết. Sự chồng chéo này sẽ có đủ thời gian để các thế hệ người và người Neanderthal gặp gỡ, lai tạo và chia sẻ các mẹo chế tạo công cụ.

Djakovic cho biết, việc lai tạo với một lượng lớn dân số hơn có nghĩa là theo thời gian, những người Neanderthal đã bị “đồng hóa vào nguồn gen của chúng ta một cách hiệu quả”. “Khi bạn kết hợp điều đó với những gì chúng ta biết bây giờ - rằng hầu hết mọi người sống trên Trái Đất đều có DNA của người Neanderthal - bạn có thể đưa ra lập luận rằng họ chưa bao giờ thực sự tuyệt chủng, theo một nghĩa nào đó”, ông nói thêm.

Cả người Neanderthal và Homo sapiens đều có nguồn gốc từ Homo erectus và được xếp liền kề nhau về mặt tiến hóa. Theo quan điểm chính thống trong giới học thuật, người Homo sapiens hiện đại đều đến từ Châu Phi, họ đã ra khỏi Châu Phi để mở rộng môi trường sinh sống và giết hại những loài người bản địa ở các vùng khác trước khi chinh phục toàn bộ Trái Đất. Đối thủ đầu tiên mà tổ tiên chúng ta gặp phải khi họ rời Châu Phi là người Neanderthal, những kẻ thống trị châu Âu và Tây Á. Người Neanderthal cao từ 1,6 mét đến 1,7 mét, đầu to, mũi to và lông mày rậm. Một người đàn ông khỏe mạnh của loài này có thể hạ gục võ sĩ giỏi nhất của chúng ta chỉ bằng một nắm đấm. Về bản chất, giống người này rất khác so với giống loài của chúng ta.

Người hiện đại đã phân tách ra khỏi loài người Neanderthals từ 500.000 đến 800.000 năm trước. Nhưng họ đã giao thoa với nhau ít nhất 2 lần trước khi người Neanderthals tuyệt chủng 40.000 năm trước. Lần đầu tiên khi liên hệ với nhau, người Neanderthals đã rời châu Phi hàng trăm ngàn năm trước đó, giúp hệ thống miễn dịch của họ có thời gian phát triển để đáp ứng với các bệnh truyền nhiễm của khu vực mới.

Các phát hiện khảo cổ học cho thấy mặc dù người Neanderthal có bộ não lớn hơn người Homo sapiens, nhưng công nghệ chế tạo công cụ bằng đá của họ không ưu việt bằng người Homo sapiens. Khi họ gặp nhau, người Neanderthal chỉ có thể sản xuất giáo đá và dao rựa để chiến đấu tay đôi, trong khi người Homo sapiens đã có thể sản xuất vũ khí cho các cuộc tấn công tầm xa, chẳng hạn như ném lao. Do đó, mặc dù người Nepal mạnh hơn Homo sapiens về thể chất, và chiến đấu bằng tay không tốt hơn người Homo sapiens, nhưng họ không phải là đối thủ của Homo sapiens trong các cuộc chiến tranh bằng vũ khí giữa các bộ tộc.

Cập nhật: 19/10/2022 PNVN
  • 226