Hoa sữa nồng nàn, cây bàng lá đỏ, phố xưa nhà cổ mái ngói thơm nâu, mùi thơm của cốm hay cốc chè sen êm dịu là những khoảnh khắc khiến lòng người bồi hồi cảm xúc về mùa thu Hà Nội.
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn tả mùa thu thủ đô một cách chân thật và giàu cảm xúc qua bài hát Nhớ mùa thu Hà Nội.
Hà Nội mùa thu, cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ,
nằm kề bên nhau, phố xưa nhà cổ, mái ngói thâm nâu.
Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội,
mùa hoa sữa về thơm từng ngọn gió,
mùa cốm xanh về, thơm bàn tay nhỏ,
cốm sữa vỉa hè, thơm bước chân qua.
Hồ Tây chiều thu, mặt nước vàng lay bờ xa mời gọi.
Màu sương thương nhớ, bầy sâm cầm nhỏ vỗ cánh mặt trời.
Hà Nội mùa thu đi giữa mọi người,
lòng như thầm hỏi, tôi đang nhớ ai,
sẽ có một ngày trời thu Hà Nội trả lời cho tôi,
sẽ có một ngày từng con đường nhỏ trả lời cho tôi.
Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội, nhớ đến một người...
Để nhớ mọi người.
Mùa thu có lẽ là tất cả những gì có trong bài hát đó. Chỉ nghe một vài câu đầu thôi, nhiều người xa Hà Nội đã bồi hồi muốn trở về, còn những vị khách phương xa tò mò mong được một lần đến mảnh đất Thăng Long ngàn năm văn hiến.
Dấu hiệu nào để ta nhận ra cái mùa đẹp nhất, lãng mạn nhất trong năm của Hà Nội. Đó là mỗi sáng tinh mơ se se gió sau những ngày nắng oi ả. Một Hà Nội tinh mơ chớm lạnh, dịu dàng trong yên tĩnh phố xá đầu ngày, chưa có nhiều người đi, chưa có nhiều xe chạy, chưa có nhiều ồn ào, chen chúc, khói bụi và chưa có nhiều vội vàng, hấp tấp.
Trong bốn mùa ở Hà Nội, nhiều người thường thích nhất mùa thu bởi thời tiết đẹp, mát mẻ, rất dễ mặc quần áo. Ra đường vào thời điểm này, không ai phải chịu nắng, chịu rét.
Mùa thu không ra phố thì quả là "có lỗi với thời tiết". Bạn đừng ngủ nướng trong nhà mỗi sáng cuối tuần, đừng ngồi lì trong phòng mỗi buổi chiều mát mẻ. Dù bình minh hay lúc hoàng hôn dòng người vẫn luôn xuôi ngược. Ai cũng hối hả đi làm rồi về mà quên mất rằng mùa thu đang đẹp lắm. Và chợt dừng lại... nghĩ suy... để thấy trong lòng mỗi người đang trào lên một nỗi mênh mang khó tả.
Tháng 9 đang là thời gian mát mẻ nhất kể từ đầu năm. Buổi chiều nắng không còn gắt, có chút gì đó lành lạnh, nhiệt độ luôn ở mức dưới 30 độ C, càng về đêm trời càng se lạnh. Đôi khi ta có cảm giác không khí này đang mang theo hơi thở mùa đông, bất chợt thấy lòng mình nao nao.
Ghé thăm những vườn hoa mùa này sẽ thấy đầy những nụ xanh non, nhỏ xíu khiến tâm hồn người xốn xang kỳ lạ. Ngày hoa nở đẹp rực rỡ, đài hoa cũng vươn mình tự hào khoe sắc. Khi cánh hoa úa tàn cũng là lúc đài hoa rũ bỏ, từng cánh nhỏ tả tơi, tan tác, mặc cho gió trời thả sức cuốn trôi.
Năm nào cũng vậy, mùa thu đến là hoa sữa toả hương, đó là những giây phút làm người ta lắng lại một chút, thấy cuộc sống nhẹ nhàng thanh thản hơn, thấy lòng mình chùng lại, dịu dàng, thấy yêu cuộc sống hơn và bồi hồi nhớ lại những khoảnh khắc đầy kỷ niệm.
Đi trên các con phố Nguyễn Du, Quang Trung gần hồ Thiền Quang tầm này, bạn sẽ được hít thở một mùi hoa sữa rất đặc trưng. Buổi sáng, lang thang qua phố Phan Đình Phùng, tôi sững sờ bởi những vệt nắng xuyên khe chiếu qua các hàng cây, tạo nên khung cảnh rất riêng. Phía hồ Tây, những lớp khói sương ướp ánh nắng mai màu bảng lảng, đẫm dần đầy không gian màu vàng non tơ.
Cốm, sen, na, hồng, sấu, bưởi là những món ăn đậm đà hương vị của mùa thu, là những món quà tháng 9 không thể không thưởng thức.
Một trong số đó là cốm Vòng, món đặc sản đậm chất mùa thu Hà Nội. Gọi là cốm Vòng vì nó được làm tại làng Vòng, quận Cầu Giấy. Để làm ra thứ quà nổi tiếng đó, nghệ nhân phải thức đêm hôm tuốt tỉa, rang, sấy.
Du khách phương xa khi đến Hà Nội thường trở về với món quà cho bạn bè, người thân là những gói cốm. Cốm có thể ăn kiểu nhấp nháp hay cho vào nấu chè, khi ăn thật tuyệt vời, thứ mà không tỉnh thành nào có được.
Nếu cốm kết hợp với chuối sẽ mang đến hương vị dân dã mà khó quên, khi cốm bắt cặp với hồng lại xứng đôi vừa lứa. Một nhà văn chuyên viết về Hà Nội từng nói rằng ăn hồng với cốm thứ thì giản dị mà thanh khiết, thứ thì chói lọi mà vương giả nhưng vị ngọt lừ của hồng nâng mùi thơm của cốm lên, kết thành một sự ân ái nhịp nhàng như trai gái xứng đôi.
Từ phố cổ bình yên đến góc cà phê ven đường xinh xắn, từ những mùa hoa lãng mạn đến lối hẹn thơ mộng thổi vào lòng người dạ khúc hân hoan để tất cả mảnh ghép ấy trở thành kho báu quý giá không gì sánh được. Và từ đó, ta bỗng dưng yêu một Hà Nội phố đến si mê.