Những nguy cơ sức khoẻ thường gặp nhất ở phụ nữ

Bệnh tim: nhiều người vẫn tưởng rằng ung thư vú là nguyên nhân hàng đầu đe doạ sức khoẻ nữ giới nhưng thực ra bệnh tim gây ra tử vong nhiều gấp đôi số tử vong do các loại ung thư cộng lại, là mối đe doạ sức khoẻ nghiêm trọng nhất cho phụ nữ Mỹ.

(Ảnh: volunteermedical)

Có nhiều biện pháp để giảm bớt nguy cơ bị bệnh tim: không hút thuốc lá, ăn nhiều rau quả, sản phẩm ngũ cốc, vận động, kiểm soát huyết áp và stress, giảm thức ăn nhiều chất béo và cholesterol, giữ không tăng cân và có cân nặng vừa phải (chỉ số khối lượng cơ thể dưới 25). Nếu có nguy cơ cao bị bệnh tim, cơ thể cần uống hàng ngày aspirin 325mg. 

Ung thư: nguyên nhân tử vong do ung thư phổi là phổ biến nhất liên quan chủ yếu đến việc phụ nữ hút thuốc lá. Ung thư vú chỉ đứng hàng thứ hai trong số nguyên nhân tử vong do ung thư (ở Mỹ). 

Ung thư trực-đại tràng xếp thứ ba. 

Khoảng 1/3 số tử vong do ung thư liên quan đến dinh dưỡng hoặc do lối sống là những điều kiện có thể thay đổi được vì ai cũng có thể từ bỏ hút hay nhai thuốc lá; tập thể dục đều đặn; ăn nhiều rau quả; tránh phơi nhiễm nhiều với nắng; hạn chế rượu; kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm ung thư; tìm hiểu về tiền sử bệnh tật của gia đình.    

Đột quỵ: trong số những bệnh nhân đột quỵ, 2 phần ba là phụ nữ. Đột quỵ không chỉ là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ ba cho phụ nữ mà còn là nguyên nhân chính gây tàn phế. Khoảng 80% trường hợp đột quỵ là do xơ vữa mạch máu (lòng mạch máu bị mỡ lắng bám). Huyết áp cao, hút thuốc lá, lối sống ít vận động, chế độ ăn nhiều mỡ và cholesterol góp phần gây ra tình trạng xơ vữa mạch máu và đột quỵ, cho nên thay đổi lối sống có thể giúp giảm nguy cơ. 

Mặc dù đột quỵ là bệnh có rất nhiều khả năng phòng ngừa được nhưng một số yếu tố nguy cơ không thể kiểm soát được như tiền sử bệnh của gia đình, tuổi tác, giới tính và chủng tộc.  Nếu có nguy cơ cao bị đột quỵ thì cần kiểm soát huyết áp, giảm cholesterol, giảm ăn mỡ, vận động thường xuyên và có thể phải uống hàng ngày aspirrin liều nhỏ.

Bệnh nghẽn tắc phổi mạn tính: là thuật ngữ chung bao gồm một nhóm bệnh phổi mạn tính như viêm phế quản, khí thũng và nhiều bệnh phổi khác. Nguyên nhân chính của bệnh nghẽn tắc phổi mạn tính là do hút thuốc lá và liên quan chặt chẽ với ung thư phổi, nguyên nhân tử vong số 1 ở phụ nữ.

Phụ nữ hút thuốc lá dễ tử vong do mắc bệnh nghẽn tắc phổi mạn 10 lần nhiều hơn so với phụ nữ không hút thuốc lá. Chất lượng sống của bệnh nhân bị nghẽn tắc phổi mạn tính cũng giảm đi theo tiến triển của bệnh; khó thở và giảm khả năng hoạt động thể lực tăng dần, đến một lúc nào đó chỉ có thể được với máy hỗ trợ hô hấp.  Để giảm nguy cơ bị mắc bệnh nghẽn tắc phổi mạn tính thì cách dễ nhất là không hút thuốc lá.  

Viêm phổi và cúm: 2 bệnh này mà phối hợp thì đừng hàng thứ 5 về tử vong ở phụ nữ, nhất là khi kèm thêm các bệnh lý mạn tính khác đe doạ sinh mạng. Những người bị bệnh nghẽn tắc phổi mạn tính, hen, bệnh tim, tiểu đường hoặc các bệnh khác làm suy giảm hệ thống miễn dịch  là thuộc nhóm có nguy cơ cao. Vì cả 2 bệnh viêm phổi và cúm đều ảnh hưởng đến phổi nếu lại thêm hút thuốc lá thì càng nguy hiểm. 

Nguy cơ của 2 bệnh này có thể giảm đi nếu được tiêm chủng miễn dịch.  Mỗi năm tiêm phòng cúm 1 lần có thể có hiệu quả phòng ngừa đến 90% ở người trưởng thành. Vắc xin phòng nhiễm phế cầu khuẩn có thể giảm được nguy cơ bị viêm phổi đến 80%, vì thế muốn sống khoẻ mạnh, cần chú ý đến việc tiêm phòng.

Bệnh tiểu đường: là loại bệnh mạn tính chưa thể chữa khỏi hoàn toàn, nhiều người chỉ nhận ra điều này khi đã có biến chứng đe doạ đến cuộc sống.  Khi bệnh đã tiến triển có thể gây ra mù loà, tổn thương nghiêm trọng ở thận, thần kinh và dễ bị bệnh tim và đột quỵ nhiều gấp 2-4 lần.  Nếu bố mẹ đã bị bệnh tiểu đường ở tuổi trưởng thành thì có đến 50% con cái cũng bị bệnh; tỷ lệ bệnh tiểu đường cũng tăng lên ở người béo phì. 

Thể bệnh thường gặp nhất là tiểu đường type II (bài tiết không đủ hoặc không sử dụng được insulin một cách hợp lý, các tế bào không nhận biết được insulin), hay gặp ở người ngoài 40 tuổi, thay đổi lối sống có thể làm giảm nguy cơ bị bệnh tiểu đường: không bị quá cân - ăn uống hợp lý - thường xuyên vận động. 

Tai nạn và những biến chứng: phụ nữ bị tai nạn giao thông chiếm tỷ lệ khoảng 50% trong tổng số tử vong do tai nạn nói chung ở phụ nữ; phòng tránh bằng cách mang mũ bảo hiểm khi đi xe máy hoặc thắt giây an toàn khi đi xe hơi hoặc không phóng với tốc độ cao.  Ngày nay số phụ nữ lao động trên các công trường ngày càng nhiều cho nên số tai nạn lao động cũng tăng lên.

BS ĐÀO XUÂN DŨNG