Phát hiện bể nước 3.400 năm tuổi xây bằng gỗ sồi ở Italy

Bể nước cổ xưa dài hơn 12m, được xây dựng rất kỳ công và nhiều khả năng dùng cho các nghi thức linh thiêng.

Các nhà khoa học xác định niên đại của bể nước lát gỗ sồi dài khoảng 12,2m, rộng 7m và sâu 4m trên một ngọn đồi ở Thung lũng Po, miền bắc Italy, Smithsonian hôm 13/7 đưa tin. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí PLOS One.

Bể nước Noceto Vasca Votiva tồn tại từ cách đây khoảng 3.400 năm. (Ảnh: Bộ Văn hóa Italy).

Chiếc bể được phát hiện lần đầu vào năm 2004 và đặt tên là Noceto Vasca Votiva. Lòng bể chứa một cấu trúc dường như đã sụp đổ trước khi hoàn thành và cấu trúc thứ hai được xây lên phía trên. Trầm tích trong bể cho thấy nó từng chứa đầy nước. Dựa vào vị trí và lượng gỗ lớn cần sử dụng, các nhà khoa học cho rằng quá trình xây dựng tốn rất nhiều công sức.

Kết hợp kỹ thuật định tuổi bằng đồng vị carbon với phân tích vòng tuổi của cây, nhóm nghiên cứu xác định tầng dưới của bể nước xây từ năm 1444 trước Công nguyên, trong khi tầng trên xây vào năm 1432 trước Công nguyên, sai số chỉ khoảng 4 năm. Ngoài xác định niên đại, nhóm nghiên cứu còn phát hiện bể được sử dụng trong vài chục năm, sau đó bỏ hoang không rõ lý do.

Kết quả phân tích mới cho thấy người xưa xây dựng Noceto Vasca Votiva trong thời gian xã hội có sự biến đổi lớn. Văn hóa Terramare tại khu vực này trở nên phức tạp hơn vào giữa thế kỷ 15 trước Công nguyên. Các trang trại nhỏ chuyển thành những khu định cư lớn, người dân tăng cường áp dụng cày bừa và tưới tiêu để tăng sản lượng nông nghiệp.

Có nhiều bằng chứng chỉ ra Noceto Vasca Votiva dùng để phục vụ các mục đích linh thiêng, theo đồng tác giả nghiên cứu Sturt Manning, nhà khảo cổ tại Đại học Cornell. Vị trí của chiếc bể không thiết thực để làm nguồn nước cho người dân địa phương. Xung quanh bể cũng không có các kênh nước, nghĩa là nó không dành cho tưới tiêu. Thay vào đó, quá trình xây dựng kỳ công và việc phát hiện những bức tượng nhỏ và bình nghi lễ trong bể cho thấy nó phục vụ cho mục đích linh thiêng.

Người xưa thường tạo nên những công trình nghi lễ phức tạp và tốn nhiều sức lao động vào thời điểm cấu trúc kinh tế và xã hội mới đang hình thành, theo Manning. Các công trình nghi lễ liên quan đến nước tồn tại từ thế kỷ 15 trước Công nguyên từng được phát hiện ở nhiều nơi khác, ví dụ như Crete (Hy Lạp). Nhưng Noceto Vasca Votiva là công trình duy nhất thuộc loại này ở phía bắc châu Âu.

Mục đích linh thiêng của Noceto Vasca Votiva có thể liên quan đến tầm quan trọng của nước ở Thung lũng Po, nơi người dân làm những hệ thống đê và bậc thang phức tạp để tưới tiêu. Chiếc bể không thuộc hệ thống tưới tiêu này nhưng người xưa có thể đã dùng nó để cầu khẩn các vị thần phụ trách nước và lượng mưa.

Cập nhật: 19/07/2021 Theo VnExpress