Phát hiện hài cốt 5.000 năm tuổi phủ màu đất son ở Siberia

Ngoài phủ màu đất son, hài cốt trong hai ngôi mộ lớn ở Serbia còn có chiều cao khác thường, cho thấy họ từ nơi khác di cư đến.

Nhóm nhà khoa học từ Viện Khảo cổ và Dân tộc học thuộc Viện hàn lâm Khoa học Ba Lan (IAEPAN) phát hiện các hài cốt khác thường trong những gò chôn cất lớn ở phía bắc Serbia, Ancient Origins hôm 24/2 đưa tin.

Mô phỏng phòng chôn cất của một người nhập cư tới Serbia hàng nghìn năm trước. (Ảnh: PAP)

Người chết có chiều cao nổi bật và xương được sơn thuốc nhuộm màu đỏ làm từ đất sét. Dựa trên nghiên cứu sâu rộng, các nhà khảo cổ IAEPAN xác định rằng họ chết cách đây gần 5.000 năm và có thể thuộc một nhóm người di cư từ những thảo nguyên ở phía nam nước Nga và Ukraine đến Serbia cổ đại.

Nhóm nghiên cứu tập trung vào hai gò chôn cất lớn nổi bật ở vùng tự trị Vojvodina. Chúng có đường kính khoảng 40 m, cao 3 - 4 m. Bên trong mỗi gò là hai phòng chôn cất bằng gỗ. Khi chôn những hài cốt đầu tiên vào khoảng năm 3000 trước Công nguyên, các phòng vẫn khá nhỏ. 100 - 200 năm sau, khi đào ngôi mộ thứ hai, đường kính và chiều cao của chúng tăng lên đáng kể.

Dù các phòng bên trong mỗi gò đất khá rộng, thiết kế của chúng chỉ ở mức cơ bản. Đồ tùy táng rất ít, thường cho thấy người đã khuất không giàu có hay nhiều quyền lực.

"Những ngôi mộ mà chúng tôi phát hiện không có nhiều đồ đạc. Tuy nhiên, màu đỏ của một số đoạn xương lại gây chú ý. Đó là do người xưa sử dụng đất son để phủ lên cơ thể người chết", tiến sĩ Piotr Wlodarczak, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết.

Ngoài ra, điểm đặc biệt khác là tầm vóc của những người chôn trong mộ. Họ cao hơn 1,8m, chiều cao mà vào thời Đồ Đồng, hiếm người châu Âu bình thường nào đạt được. Nhóm nghiên cứu Ba Lan kết luận rằng nguyên nhân có thể là họ đến từ khu vực khác.

"Vào giai đoạn chuyển tiếp giữa thiên niên kỷ 4 và 3 trước Công nguyên, người dân ở khu vực này của châu Âu thường cao khoảng 1,6 m. Việc sử dụng đất son và chiều cao trên trung bình của người đã khuất cho thấy họ là người nhập cư. Nghi thức sử dụng đất son và đặt các hài cốt vào trong gò đất lớn gắn liền với những cộng đồng sống ở vùng thảo nguyên phía đông châu Âu", tiến sĩ Wlodarczak cho biết.

Việc phân tích gene hài cốt khai quật được từ những ngôi mộ ở Serbia đã giúp xác minh họ là người nhập cư từ phía đông, hoặc là hậu duệ của những người di chuyển từ khu vực Ukraine hoặc miền nam nước Nga tới.

Kết quả phân tích đồng vị tiến hành trên xương cũng giúp hé lộ một số thông tin về lối sống của người đã khuất. Ví dụ, họ ăn rất nhiều thịt. "Chúng tôi không ngạc nhiên khi họ tiêu thụ lượng lớn thịt, vì những cộng đồng này đều chăn nuôi gia súc", tiến sĩ Wlodarczak giải thích.

Người đã khuất nhiều khả năng thuộc nền văn hóa Yamnaya, theo tiến sĩ Wlodarczak. Một số ngôi mộ Yamnaya được tìm thấy trong những năm qua chứa nhiều vũ khí, đồ trang trí tinh xảo, bình gốm và các đồ tùy táng khác phù hợp với nơi chôn cất dành cho giới thượng lưu.

Gò chôn cất ở Vojvodina là những ngôi mộ Yamnaya nằm xa nhất về phía tây từng được phát hiện. Dù người nằm bên trong có vẻ không thuộc giới thượng lưu, họ vẫn được tôn trọng và tổ chức nghi lễ đưa tiễn thích hợp, được trang trí bằng màu đỏ thiêng liêng giúp bảo vệ họ an toàn khi vượt qua ranh giới để sang thế giới bên kia.

Cập nhật: 28/02/2022 Theo VnExpress