Sự thật về trí thông minh mà ít người biết

Trò chơi trí tuệ không giúp con người thông minh hơn, các bài kiểm tra IQ không mang tính đánh giá tuyệt đối. Những kết luận này được tạp chí Medical đưa ra, có thể khiến bạn ngạc nhiên vì chúng khác với những gì ta từng biết.

>>> Sự thông minh dưới góc nhìn của khoa học

Tác dụng của trò chơi trí tuệ

Tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer và các hội chứng mất trí nhớ khác đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Trước thực tế này, một số công ty như Lumosity đã giới thiệu mô hình trò chơi trí tuệ được cho là hữu ích với não bộ. Các trò chơi này khá đơn giản, thường liên quan đến ghi nhớ từ hoặc đưa đối tượng tượng hình vào đúng vị trí, từ đó tạo ảnh hưởng tích cực đến trí nhớ và sự tập trung.

Theo các chuyên gia, mặc dù giải pháp trên đúng về mặt lý thuyết, nhưng vẫn còn nhiều quan niệm sai lầm cho rằng trò chơi có thể cải thiện trí thông minh. Trò chơi trí tuệ được giới thiệu với cam kết giúp tăng cường khả năng ghi nhớ, tập trung và kỹ năng giải quyết nhiều công việc cùng lúc. Tuy nhiên trên thực tế, đối với trí thông minh tổng thể ở con người thì những trò chơi này không có có tác dụng.

Trong nghiên cứu, tình nguyện viên được yêu cầu thực hiện một trong ba nhiệm vụ có độ khó khác nhau, bao gồm ghi nhớ nhóm đồ vật khi đang tiến hành nhiệm vụ phức tạp khác, nhắc lại đồ vật theo theo thứ tự mà họ nhìn thấy trước đó, hoặc tìm kiếm đồ vật đặc biệt trong nhóm.

Kết quả cho thấy người tham gia hoàn thành nhiệm vụ ban đầu có dấu hiệu cải hiện trí nhớ làm việc (working memory), tuy nhiên khả năng giải quyết vấn đề mới, lý luận hay nhận dạng (fluid intelligence) thì không thay đổi.

Trò chơi trí tuệ không có tác dụng giúp con người thông minh hơn. (Ảnh minh họa: michaeljfox.org)

Mối liên hệ giữa trí tuệ và bệnh thần kinh

John Nash, nhà bác học nổi tiếng người Mỹ, là một trong những nhà kinh tế học có ảnh hưởng nhất thế kỷ 20 với những cống hiến to lớn trong nhiều lĩnh vực: kinh tế thị trường, sinh học tiến hóa, trí tuệ nhân tạo..., nhưng John Nash lại mắc chứng tâm thần phân liệt. Một số người nổi tiếng khác trên thế giới từng mắc các bệnh tâm thần có thể kể đến như Abraham Lincoln, Isaac Newton hay Ernest Hemingway.

Nghiên cứu một loại gene có nhiệm vụ mã hóa protein kết nối canxi gọi là NCS-1, các nhà khoa học phát hiện rằng loại gene này cũng liên quan đến tính dẻo dai của khớp thần kinh. Một cách tình cờ, nghiên cứu đồng thời chỉ ra rằng sự tăng cường điều chỉnh của NCS-1 có liên quan đến chứng tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực.

Điều này có nghĩa rằng tính dẻo dai càng lớn, con người có thể thông minh hơn nhưng cũng có nguy cơ mắc bệnh tâm thần cao hơn. Trong một nghiên cứu khác vào năm 2005, các nhà khoa học nhận thấy những người làm bài kiểm tra toán học có kết quả cao hơn có nhiều khả năng bị rối loạn lưỡng cực.

Người thức đêm có thể thông minh hơn

Không ít nghiên cứu đã được thực hiện và chứng minh tác hại của việc thức đêm. Ảnh hưởng từ ánh sáng của máy tính, tivi, hay đơn giản là thức khuya khi nhịp độ sinh học cảnh báo rằng cơ thể cần được nghỉ ngơi thì đều gây cản trở đến một số quá trình sinh học trong cơ thể. Nguy cơ mắc tiểu đường, ung thư và các vấn đề sinh sản do đó cũng sẽ cao hơn.

Tuy nhiên theo nghiên cứu năm 2009, vì các hoạt động chỉ diễn ra vào ban ngày và ban đêm là thời gian ngủ nên những người có hoạt động vào đêm có thể sẽ thông minh hơn. Trong một nghiên cứu khác được tiến hành năm ngoái, các chuyên gia nhận thấy người thức đêm thường có điểm số cao hơn trong bài kiểm tra lập luận quy nạp. Đây là một chỉ số đánh giá trí thông minh nói chung ở người.

Các yếu tố đánh giá thông minh đều mang tính độc lập, đó không thể xác định một cách chính xác chỉ bằng bài kiểm tra IQ. (Ảnh minh họa: fiverr.com)

Kiểm tra IQ không đánh giá hoàn toàn chính xác trí thông minh

Theo nghiên cứu với sự hỗ trợ về mặt ý tưởng của Canada năm 2012, trí thông minh được xác định bằng trí nhớ ngắn hạn, khả năng lý luận và ngôn ngữ của mỗi người. Những yếu tố này đều có tính độc lập và không thể xác định hoàn toàn bằng một bài kiểm tra IQ.

Trong bài phỏng vấn với Scientific American, nhà tâm lý học W. Joel Schneider cho biết tính hiệu quả của bài kiểm tra IQ phụ thuộc vào những gì được kiểm tra. Đối với kỹ năng học tập, phương pháp kiểm tra IQ không có hiệu quả bởi khả năng này có thể chịu tác động từ cơ hội, khác biệt về văn hóa, gia đình hay tính cách của mỗi người.

Tiêu đề đã được khoahoc.tv đặt lại.