Sự thực đằng sau việc robot “lỡ tay giết người” là gì?

Thực tế những vụ robot "lỡ tay giết người" cùng các thử nghiệm gần đây khiến nhiều chuyên gia thực sự lo lắng về một viễn cảnh không mấy sáng sủa khi robot trở nên phổ biến trong xã hội.

Sự kiện ông William Holbrook nộp đơn lên tòa án vào tuần trước để kiện 5 công ty sản xuất và lắp đặt robot tại nhà máy sản xuất phụ tùng xe hơi ở Michigan (Mỹ) vẫn còn đang nóng hổi trên truyền thông.

Bà Wanda Holbrook – nạn nhân trong vụ kiện robot giết người. (Ảnh: qua Freep.com).

Theo đó, người vợ Wanda Holbrook 57 tuổi của ông – kỹ sư bảo dưỡng có thâm niên 12 năm, đã bị một con robot bất ngờ nổi loạn và giết chết tại chỗ vào tháng 7/2015. Khi đó bà Wanda đang làm việc tại ô 100 của nhà máy, các ô được ngăn cách bằng cửa an toàn và về lý thuyết con robot không thể đến gần, tuy nhiên nó vẫn vượt qua bằng cách nào đó và tiến đến giết người kỹ sư này.

Chuyện gì có thể xảy ra khi robot bị hack?

Đây không phải là lần đầu tiên robot gây tử vong, tuy nhiên một số chuyên gia cảnh báo rằng các sự vụ liên quan đến robot sẽ thực sự là mối nguy hiểm khi chúng trở nên phổ biến trong tương lai. Robot có thể cố ý bị phá hoại (hack) hoặc đơn giản là có những lỗi mà ngay cả những người tạo ra nó cũng không lường trước được.

Robot hoạt động dựa trên trí thông minh nhân tạo. (Ảnh minh họa: Digital Storm/Shutterstock).

Mới đây, tờ The Sun đưa tin: robot sẽ sớm làm sạch nhà cửa, thực hiện phẫu thuật và thậm chí xây dựng các tòa nhà chọc trời... nhưng chúng cũng có thể tấn công người, phá hoại nhà cửa, giết động vật, theo các nhà chuyên gia nghiên cứu của công ty hàng đầu về an toàn mạng Ioactive.

Đã có những tai nạn nghiêm trọng xảy ra với robot, ví dụ một cô dâu sắp cưới bị robot giết chết hai tuần trước khi cô kết hôn với người bạn đời tương lai. Một robot pháo cũng giết 9 binh sĩ và làm bị thương nặng 14 người khác trong một cuộc tập trận ở Nam Phi năm 2007.

Công nghệ hiện tại sử dụng các chương trình tự động để ra lệnh cho các robot. Khi các chuyên gia nghiên cứu các phần mềm ứng dụng với hệ điều hành robot, họ đã tìm ra các sai sót đáng lo ngại trên hệ thống. Họ tìm thấy các lỗ hổng khiến cho robot có thể bị tấn công từ xa cho mục đích nào đó của những kẻ chủ mưu. Khi một máy tính bị tấn công (hack), bạn bị mất thông tin cá nhân hay máy bị treo, bị lỗi... nhưng khi một robot bị tấn công và điều khiển từ xa... điều này nghiêm trọng hơn nhiều. Robot cũng có thể trở thành một kẻ giết người, một gián điệp lén lút trong nhà bạn, một kẻ khủng bố ra tay theo lệnh của những kẻ chủ mưu.

Hiện tại, chưa có kết luận về nguồn gốc thực sự của những vụ robot gây chết người trong thời gian qua. Đó chỉ là lỗi sản xuất đơn thuần hay là một thử nghiệm, một cuộc tấn công vào phần mềm của robot?

Con người kiểm soát robot hay ngược lại?

Mới đây, nhiều cây đại thụ trong lĩnh khoa học đã lên tiếng cảnh báo về robot sẽ kiểm soát con người trong tương lai không xa. Nhiều công ty đang cố gắng để tạo ra những robot giống người thật nhất có thể.

Robot Sophia giống người thật, có khả năng giao tiếp, nhận diện khuôn, biểu cảm trên khuôn mặt... (Ảnh: qua VNE).

Nhiều người vẫn nhớ câu chuyện của robot Sophia – một robot giống người thật. Theo CNBC News, hai công ty Hanson Robotics ở Mỹ và Hiroshi Ishiguro Laboratories ở Nhật hợp tác lắp ráp con robot giống người nhất trên thế giới. Tiến sĩ David Hanson cùng cộng sự tạo ra con robot mang tên Sophia, lấy cảm hứng từ nữ diễn viên Audrey Hepburn và vợ của Hanson. Sophia được kích hoạt lần đầu tiên vào ngày 19/4/2015. Robot Sophia có làn da giống da người do được làm từ một loại silicon đặc biệt, có thể biểu hiện được 62 trạng thái cảm xúc trên khuôn mặt, có khả năng nhận dạng khuôn mặt và giao tiếp bằng ánh mắt...

Theo TS. Hanson, một ngày nào đó, chúng ta sẽ khó phân biệt giữa robot và con người. Robot sẽ đồng hành, chơi đùa, giúp đỡ, giáo dục và tạo lập các mối quan hệ với con người.

Tuy nhiên, khi Hanson hỏi Sophia rằng nó có muốn tiêu diệt loài người hay không, con robot trả lời: "OK, tôi sẽ tiêu diệt con người". Hanson cười lớn và xin rút lại câu hỏi của mình. Câu nói này đã khiến nhiều người phải giật mình.

Công nghệ phát triển cho phép tạo ra đủ loại robot, thay thế người trong nhiều vị trí khác nhau: phục vụ, tiếp tân, cảnh sát, binh sĩ... và thậm chí cả robot tình dục. Trí thông minh của robot đã gây chấn động khi thắng áp đảo vua cờ vây thế giới Lee Se-dol trong cuộc đấu tổ chức tại Seoul (Hàn Quốc) vào tháng 3/2016.

Cô Lilly người Pháp và robot "bạn đời" của mình. (Ảnh: Twitter).

Những chuyện như "yêu" và "cưới" robot không còn nằm trong phim viễn tưởng. Theo tờ Mirror, một cô gái Pháp với biệt danh "Lilly InMoovator" cho biết đang sống chung với một con robot và sẽ cưới nó trong thời gian tới. Lilly đã ứng dụng công nghệ in 3D để làm ra robot có tên "InMoovator" hồi năm 2015.

Những chuyện giật gân và gây sốc liên quan tới robot rồi cũng sẽ trở thành chuyện "bình thường"?

Năm tháng qua đi, con người càng ngày càng chạy theo công nghệ, nhưng thực tế chỉ có một số ít người am hiểu và làm chủ những công nghệ mà họ sắm về. Mặc dù các thiết bị có rất nhiều chức năng nhưng chỉ những người "sành công nghệ" mới khai thác được chúng, và sự tình còn tệ hại hơn khi sự cố phát sinh – chỉ có chuyên gia mới khắc phục được.

Số người thực sự tạo ra công nghệ, kiểm soát được công nghệ là luôn là số ít, bên cạnh đó là rất nhiều những kẻ lợi dụng công nghệ cho quyền lực và mưu đồ cá nhân. Khi đó, công nghệ không phải phục vụ con người mà chính là chống lại con người.

• Robot nổi loạn giết chết kỹ sư ở nhà máy Mỹ