Tại sao mèo hay lè lưỡi và liếm môi một cách vô thức?

1.999

Loài mèo đôi khi có những hành động khá kỳ lạ và đôi khi ngay cả chủ nhân của chúng cũng khó có thể hiểu được. Đơn cử như việc chúng liếm môi, đôi khi là một phần hoặc cả lưỡi.

Điều thú vị là chúng đôi khi không nhận thức được việc chúng đang liếm môi để làm gì. Cùng với "mlem", từ "blep" đã được sử dụng như một thuật ngữ chỉ hành động lè lưỡi của chó mèo mà chúng không hề nhận ra trong thời gian dài.

Liếm môi có thể liên quan đến một hành vi cụ thể của động vật được gọi là phản ứng Flehmen.

Mặc dù có rất nhiều loài có hành động lè lưỡi và liếm môi như vậy nhưng loài mèo lại có sự gắn bó đặc biệt với thuật ngữ này. Và nó cũng đặt ra câu hỏi cho nhiều người về lý do tại sao chúng lại làm như vậy. Hóa ra, câu trả lời không đơn giản như bạn nghĩ. Dưới đây là một số phân tích và phỏng đoán dựa trên kiến thức khoa học liên quan đến hành vi lè lưỡi và liếm môi ở loài mèo.

Mèo liếm môi để thăm dò môi trường xung quanh?

Liếm môi có thể liên quan đến một hành vi cụ thể của động vật được gọi là phản ứng Flehmen. Nó hoạt động như thể một cách để động vật có thể thu thập thông tin về môi trường xung quanh, đặc biệt là ở những loài có vị giác và khứu giác siêu nhạy.

Nhà nhân chủng học John Bradshaw giải thích, khi một con vật có phản ứng Flehmen, chúng không chỉ mở miệng ra mà hai ống dẫn ở trên đỉnh miệng của chúng cũng mở ra. Những ống dẫn này kết nối với một cơ quan có tên là vomeronasal giúp xử lý thông tin mà nó thu thập được thông qua các giác quan. Lúc này, con vật sẽ biết sự tồn tại của những con vật khác ở xung quanh chúng.

Mèo không phải là loài động vật duy nhất thể hiện phản ứng Flehmen. Phản ứng này thường thấy ở các loài động vật có vú, bao gồm ngựa, dê và nhím. Tuy nhiên khi mèo có hành vi này, chúng thường cố gắng phân tích một mùi hương cụ thể mà chúng thu nhận được.

Mèo không phải là loài động vật duy nhất thể hiện phản ứng Flehmen.

Nhà phân tích hành vi của mèo Pam Johnson-Bennett chia sẻ hồi năm 2018: "Phản ứng Flehmen dùng để phân tích pheromone từ những con mèo khác, đặc biệt là những chất được tìm thấy trong nước tiểu. Mèo sẽ sử dụng mùi hương đó để thăm dò kỹ lưỡng hơn".

Không phải tất cả các chuyên gia đều đồng ý rằng phản ứng Flehmen thường đi kèm với việc lè lưỡi. Nhà tư vấn hành vi động vật Amy Shojai cho rằng: "Mèo sử dụng tất cả các giác quan để khám phá thế giới, bao gồm cả vị giác. Phản ứng Flehmen sẽ thu thập pheromone trên lưỡi và chuyển chúng lên vòm miệng, từ đó tạo thành một cơ chế mùi hương bên trong cơ quan vomeronasal (cơ quan nằm gần mũi có chức năng chuyển tải tín hiệu hóa chất thu thập được tới não bộ) để phát hiện tình trạng sinh sản hoặc một số thông tin về những con mèo khác".

Do đó Shojai cho rằng, khi đang mải mê tìm hiểu một thứ gì đó hoặc bị mất tập trung, chúng có thói quen lè lưỡi ra mà không hề hay biết.

Tuy nhiên, điều đáng nói là phản ứng của Flehmen không chỉ liên quan đến việc một con vật lè lưỡi mà còn là vấn đề mở miệng và thu môi lại giống như biểu cảm mặt nhăn nhó của con người.

Mèo lè lưỡi khi nó cảm thấy thư giãn?

Nhà tư vấn hành vi mèo Ingrid Johnson trước đây từng đưa ra nhiều lý giải khác nhau về vấn đề này trong cuộc phỏng vấn với trang Mental Floss hồi năm 2018. Một trong số giả thuyết ông đưa ra là lè lưỡi, liếm môi có thể là một tác dụng phụ của một vài loại thuốc cho mèo, ví dụ như thuốc "tạo cảm giác thư giãn".

Nhưng theo trang My Pet Needs That, đôi khi mèo có thể lè lưỡi khi cảm thấy thư giãn mà không cần dùng thuốc. Khi thư giãn, mèo thường có biểu hiện chùng hàm và đầu lưỡi đôi khi có thể lè ra khỏi miệng.

Hay một số vài lời giải thích khác cho hành động này đến từ nguyên nhân sinh lý. Nếu mèo bị mất răng thì tình trạng lè lưỡi có thể xảy ra thường xuyên do chúng không có bộ phận để chặn lưỡi.

Đa số trường hợp mèo lè lưỡi là hành động vô hại.

Johnson nói chia sẻ với Mental Floss: "Răng nanh có tác dụng giữ cho lưỡi ở đúng vị trí. Vì vậy đây sẽ là hành vi phổ biến hơn ở những con mèo bị thiếu răng, đặc biệt là răng hàm dưới".

Đa số trường hợp mèo lè lưỡi là hành động vô hại, thậm chí là cử chỉ đáng yêu trong mắt nhiều người. Tuy nhiên nếu như mèo của bạn lè lưỡi quá nhiều và có các triệu chứng khác thì tốt nhất lên tới gặp bác sỹ thú y.

Ví dụ nếu như mèo liên tục bị chảy nước dãi, gặp khó khăn khi ăn uống và có biểu hiện lè lưỡi liên tục. Đó có thể là dấu hiệu mèo đang gặp vấn đề răng miệng hoặc các bệnh nha chu khác. Nếu những con mèo già có thói quen lè lưỡi, đó có thể là dấu hiệu chúng bị mất phương hướng, thay đổi chu kỳ giấc ngủ, cáu gắt hoặc các chứng bệnh liên quan đến mất trí nhớ và nhận thức.

Trường hợp có bọt trắng xung quanh miệng của mèo khi nó lè lưỡi thì đó có thể dấu hiệu nó đã ăn phải thứ gì đó có độc. Hoặc nếu trời nóng bất thường, mèo cũng sẽ có biểu hiện lè lưỡi ra ngoài để hạ nhiệt giống như chó. Nhưng đôi khi nó cũng là biểu hiện của tình trạng sốc nhiệt ở mèo.

Cập nhật: 30/09/2020 Theo vnreview