Tại sao Mỹ chịu nhiều lốc xoáy nhất thế giới?

Mỹ có thể trải qua số lượng lốc xoáy nhiều hơn bất kỳ nước nào trên thế giới do vị trí địa lý và địa hình mặt đất.

Nghiên cứu gần đây trên tạp chí Earth, Atmospheric and Planetary Sciences phát hiện bề mặt phẳng nhẵn giống đại dương có thể lý giải tại sao nước Mỹ có nhiều lốc xoáy nhất thế giới, Newsweek hôm 20/6 đưa tin.

Mỹ chịu hơn 1.200 trận lốc xoáy/năm, nhiều gấp 3 - 4 lần các nước khác trên thế giới gộp lại. (Ảnh: Business Insider).

Vòi rồng có thể hình thành qua bất kỳ loại giông bão nghiêm trọng nào, dù phần lớn là kết quả của bão supercell (một hiện tượng bão hiếm gặp, với những đám mây xoay liên tục theo chiều thẳng đứng kèm theo mưa đá, gió lớn và sét). Bão supercell là hệ thống dữ dội xoay tròn trên cao và kéo dài. Trong loại bão này, vòi rồng có thể hình thành theo hướng từ dưới lên trên hoặc từ trên xuống dưới.

Trung tâm Bắc Mỹ là điểm nóng toàn cầu về vòi rồng. Đó là do sự kết hợp của dãy Rocky ở phía tây và luồng khí nóng ẩm từ vịnh Mexico tạo thành bố trí địa lý lý tưởng cho cơn giông bão cực mạnh, qua đó sinh ra vòi rồng. Nam Mỹ cũng có điều kiện tương tự với dãy Andes ở phía tây và không khí nóng ẩm từ lưu vực Amazon hướng về phía bắc. Tuy nhiên, dù thường xuyên có những cơn giông bão lớn, Nam Mỹ trải qua ít trận lốc xoáy hơn hẳn.

Nhà nghiên cứu Funing Li ở Viện Công nghệ Massachusetts và cộng sự tìm hiểu độ gồ ghề của mặt đất ở những khu vực ở phía trên điểm nóng giông bão ảnh hưởng tới nguy cơ vòi rồng như thế nào. Họ sử dụng mô hình khí hậu toàn cầu để mô phỏng các điều kiện bề mặt khác nhau, như vùng gần xích đạo thuộc điểm nóng giông bão ở Nam Mỹ. Nhóm nghiên cứu lập mô hình bề mặt trơn nhẵn giống đại dương và nhận thấy khả năng xuất hiện vòi rồng gia tăng. Ngược lại, tại khu vực có biệt danh Hành lang bão ở Bắc Mỹ, họ mô phỏng bề mặt gồ ghề giống rừng rậm và nhận thấy nguy cơ vòi rồng giảm đi.

Nghiên cứu mới chỉ ra sự trơn nhẵn và bằng phẳng của mặt đất ở vùng thượng nguồn là yếu tố chủ chốt dẫn tới hình thành lốc xoáy. Điều này có thể giải thích tại sao Mỹ là một trong những nước ghi nhận nhiều lốc xoáy nhất thế giới. Việc hiểu rõ tại sao các điểm nóng vòi rồng ra đời rất cần thiết nhằm dự đoán chúng thay đổi như thế nào do biến đổi khí hậu. Nghiên cứu trước đây phát hiện khí hậu ấm lên khiến những điều kiện lý tưởng cho mưa bão cực đoan càng thêm trầm trọng. Tuy nhiên, vòi rồng rất khó dự đoán, có nghĩa còn nhiều điều chưa chắc chắn về yếu tố tác động tới chúng.

• Lốc xoáy - vòi rồng là gì?
• Video: "Lốc xoáy muỗi" đen kịt bầu trời tại Nga
• Nước Mỹ: xứ sở vòi rồng, “kẻ giết người” hàng loạt