Thịt “không kháng sinh” nghĩa là gì?

Liệu những loại gia súc, gia cầm đang được chăn nuôi bằng thuốc kháng sinh? Đây là sự thật đằng sau những nhãn mác "không kháng sinh".

Những điều cần biết về thịt không kháng sinh

Sản phẩm hữu cơ - Organic
Chăn nuôi không kháng sinh - Raised Without Antibiotics
Không sử dụng các loại kháng sinh quan trọng về mặt y tế - No Medically Important Antibiotics
Không sử dụng các loại kháng sinh cực kỳ quan trọng - No Critically Important Antibiotics
Không sử dụng kháng sinh kích thích tăng trưởng - No Growth-Promoting Antibiotics
Chứng nhận Một sức khỏe - One Health Certified
Chúng ta có thể tin tưởng những nhãn nào?

Sản phẩm thịt gà tây từ nông trại Shady Brook được dán nhãn "không sử dụng thuốc tăng trưởng chứa kháng sinh", các sản phẩm thịt gà của hãng Perdue cũng nhấn mạnh "không chứa kháng sinh". Hãng đồ ăn nhanh nổi tiếng KFC cũng phục vụ gà "được chăn nuôi không sử dụng các loại kháng sinh quan trọng về mặt y tế của người". Cả Chipotle và Panera Bread đều cam kết các món có thịt gia súc và gia cầm tại nhà hàng đều được "chăn nuôi không kháng sinh".

Theo một khảo sát đại diện hơn 1.000 người trưởng thành tại Mỹ do CR thực hiện, hơn 1/3 người tiêu dùng mua các sản phẩm thịt gia súc, gia cầm và các loạt thực phẩm khác với nhãn "không kháng sinh". Và 53% người được khảo sát tin rằng những tuyên bố trên có nghĩa là không có bất kỳ loại kháng sinh ở bất cứ hình thức nào được sử dụng cho động vật. Nhưng sự thật là dù hầu hết các tuyên bố trên đều tựa tựa nhau, những không phải tất cả đều thật sự có nghĩa là "không kháng sinh".

Việc sử dụng kháng sinh vô tội vạ trên động vật trong chăn nuôi là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh ở người, đây là một mối đe dọa sức khỏe toàn cầu. "Có nghĩa là các vi khuẩn gây bệnh không phản ứng tốt với loại kháng sinh chuyên dụng cho chúng", James E. Rogers, giám đốc nghiên cứu và thử nghiệm an toàn thực phẩm tại CR, cho biết. "Kết quả là một ca nhiễm trùng đơn giản trước đây có thể chữa khỏi sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí là đe dọa mạng sống".

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC), hơn 2,8 triệu người rơi vào tình trạng kháng kháng sinh mỗi năm. Trong đó, có hơn 600 nghìn trường hợp liên quan đến thực phẩm.

Chọn thịt không kháng sinh là một cách quan trọng để chống lại tình trạng kháng kháng sinh.

"Lựa chọn thịt gia súc và gia cầm được chăn nuôi không kháng sinh là một cách quan trọng để chống lại tình trạng kháng kháng sinh", Brian Ronholm, giám đốc chính sách thực phẩm của CR, cho biết. Để giúp bạn hiểu chính xác loại thực phẩm mình đang mua, chúng tôi sẽ làm rõ một số nhãn thường gặp được ghi trên bao bì thực phẩm và các quy định liên quan.

Sản phẩm hữu cơ - Organic

Một trong những yêu cầu của Bộ Nông nghiệp Mỹ để được in nhãn này trên bào bì là không sử dụng kháng sinh trong quá trình chăn nuôi gia súc, gia cầm để lấy thịt, sữa và trứng.

Có một ngoại lệ đối với gà và gà tây là chúng có thể được cho uống kháng sinh trong trại giống khi còn trong trứng và khi vừa mới nở. Bạn cũng có thể gặp nhãn "chăn nuôi không kháng sinh" trên các sản phẩm từ gà và gà tây ngoài nhãn organic của USDA. Nhãn này có nghĩa là không sử dụng kháng sinh ở mọi thời điểm, kể cả tại trại giống. Các cơ sở sản xuất thực phẩm sử dụng nhãn organic đều phải được kiểm tra nông trại hàng năm, do vậy sản phẩm có sử dụng nhãn này đều được đảm bảo.

Chăn nuôi không kháng sinh - Raised Without Antibiotics

Nhãn này và một số nhãn tương tự như "không chứa kháng sinh - no antibiotics ever" và "không sử dụng kháng sinh - never given antibiotics" đều có nghĩa là không sử dụng kháng sinh dưới bất kỳ hình thức nào trong quá trình chăn nuôi. Những con vật bị bệnh cần chữa bằng kháng sinh sẽ được đưa ra khỏi dây chuyền và chuyển đến khu vực chăn nuôi theo quy chuẩn thông thường. Các đơn vị chăn nuôi gửi tài liệu cho USDA để hỗ trợ cho việc sử dụng nhãn này. Tuy nhiên, không có thanh tra, kiểm tra tại cơ sở. Nếu sản phẩm được đóng dấu đã xác minh quy trình (Process Verified) của USDA đồng nghĩa với việc bộ phận kiểm tra của cơ quan này đã đến trang trại và xác nhận không sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi.

Có rất nhiều công ty sản xuất và cung cấp thịt chăn nuôi không kháng sinh. Ví dụ như Bell&Evans, hay Perdue và Tyson. Thương hiệu Progresso cam kết sử dụng thịt gà không kháng sinh trong tất cả các sản phẩm súp gà. Trang trại Applegate và Coleman Natural đều sản xuất thịt gia cầm, thịt bò và thịt lợn không kháng sinh. Hầu như không có món thịt nào tại nhà hàng Panera Bread hay Chipotle có chứa kháng sinh…

Không sử dụng các loại kháng sinh quan trọng về mặt y tế - No Medically Important Antibiotics

Nhãn này có nghĩa là không sử dụng các loại kháng sinh cho người (như amoxicillin, erythromycin vàtetracycline) cho động vật trong chăn nuôi.

Trang trại gà lớn thứ ba nước Mỹ, trang trại Sanderson hiện đang áp dụng chính sách này, cũng như nhiều cửa hàng thức ăn nhanh như McDonald's, KFC, Taco Bell và Wendy's. Tuy nhiên nó chỉ áp dụng cho các món gà chứ không bao gồm các món còn lại.

Tuy nhiên, "không sử dụng các loại kháng sinh quan trọng về mặt y tế" không có nghĩa là sản phẩm đó "không kháng sinh". Và thậm chí loại kháng sinh không quan trọng về mặt y tế cũng có thể dẫn đến hiện tượng kháng một kháng sinh khác. "Không có sự phân biệt giữa các gen kháng thuốc", Tara C. Smith cho biết, cô hiện là phó giáo sư, tiến sỹ ngành y tế công cộng tại Đại học Bang Kent. Gen kháng các loại kháng sinh quan trọng về mặt y tế có thể gắn với những loại kháng sinh mà chúng ta cho là ít quan trọng hơn, về lâu dài, các gen đó sẽ có thể kháng các loại kháng sinh quan trọng.

Và bạn cần đọc kỹ từng từ trong nhãn sản phẩm. Một số công ty như Sonic đã loại bỏ các loại kháng sinh quan trọng về mặt y tế được sử dụng cho mục đích kích thích tăng trưởng trong chăn nuôi gà, nhưng những loại kháng sinh đó vẫn có thể được sử dụng để phòng ngừa dịch bệnh.

"Loại bỏ việc sử dụng các loại kháng sinh quan trọng về mặt y tế với mục đích kích thích tăng trưởng hiện đang là tiêu chuẩn của ngành công nghiệp sản xuất thịt gia súc, gia cầm. Vì vậy, các nhà hàng hay cơ sở sản xuất áp dụng chính sách này cũng không cần thay đổi gì trong quy trình hiện có của họ", Michael Hansen, tiến sỹ khoa học cấp cao tại CR, cho biết.

Không sử dụng các loại kháng sinh cực kỳ quan trọng - No Critically Important Antibiotics

Nhãn này có nghĩa là công ty sản xuất chỉ ngừng sử dụng một số loại kháng sinh đặc biệt quan trọng về mặt y tế được sử dụng cho người.

Hansen cho biết trong trường hợp chăn nuôi gia cầm, nhãn "không sử dụng các loại kháng sinh cực kỳ quan trọng" không được xem là có sự thay đổi đáng kể trong cách sử dụng kháng sinh. CR đã xem xét danh sách thuốc kháng sinh được Tổ chức Y tế thế giới phân loại là "cực kỳ quan trọng đối với y tế ở người" và nhận thấy hầu hết chúng không được sử dụng trong chăn nuôi gà.

Không sử dụng kháng sinh kích thích tăng trưởng - No Growth-Promoting Antibiotics

Nhãn "Không sử dụng kháng sinh kích thích tăng trưởng" có nghĩa là trong thức ăn của động vật không chứa kháng sinh để đẩy nhanh quá trình tăng trưởng của chúng. Nhãn này thường thấy trên các sản phẩm từ trang trại Shady Brook và Honeysuckle White (đều thuộc sở hữu của Cargill).

Nhãn này thường thấy trên các sản phẩm từ trang trại Shady Brook và Honeysuckle White.

Theo hướng dẫn từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược Mỹ, các loại kháng sinh quan trọng về mặt y tế từ lâu đã không còn được phép dùng để kích thích tăng trưởng trong chăn nuôi. Tuy nhiên, những loại thuốc không dành cho người vẫn có thể được sử dụng để kích thích tăng trưởng (và tất cả các loại kháng sinh đều có thể sử dụng để phòng ngừa bệnh dịch). Do vậy, đây chỉ là một bước tiến nhỏ trong tiêu chuẩn ngành chăn nuôi.

Ngay cả Cargill cũng ghi chú trên nhãn dán rằng thuốc kháng sinh có thể được sử dụng để phòng bệnh, cho nên người tiêu dùng rất dễ bị hiểu sai nhãn dán này. "Nhiều khách hàng sẽ nghĩ nó có nghĩa là hoàn toàn ‘không kháng sinh', hay sử dụng kháng sinh để phỏng bệnh đồng nghĩa với sử dụng có trách nhiệm, hoặc cho rằng nó có nghĩa là hiếm khi sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi", Ronholm cho biết. "Để duy trì hiệu quả của thuốc kháng sinh trên người, những loại thuốc này chỉ nên được sử dụng trong chăn nuôi khi động vật bị bệnh".

Chứng nhận Một sức khỏe - One Health Certified

One Health Certified là một chứng nhận được phát triển chủ yếu bởi các chuyên gia trong ngành công nghiệp sản xuất thịt gia súc, gia cầm và hiện tại nó chỉ mới được sử dụng trên các sản phẩm thịt gà và gà tây được bán tại các siêu thị lớn như Aldi hay BJ. Chứng nhận này thể hiện cam kết của công ty trên các vấn đề về quyền lợi động vật, môi trường và sử dụng kháng sinh có trách nhiệm.

Những công ty có chứng nhận đều được kiểm tra sự tuân thủ cam kết. Tuy nhiên các tiêu chuẩn chủ yếu sử dụng cho hình thức chăn nuôi công nghiệp với số lượng lớn trong môi trường khép kín, do đó thường dẫn đến việc sử dụng nhiều kháng sinh để phòng bệnh.

One Health Certified có rất ít hạn chế về việc sử dụng kháng sinh và thịt của động vật có sử dụng kháng sinh cũng có thể được bán ra với chứng nhận One Health Certified. Hơn nữa, theo yêu cầu đánh giá vòng đời của nhãn này, các cơ sở sản xuất phải đo nồng độ khí thải carbon, nhưng lại không phải thực hiện bất cứ hành động nào để giảm thiểu nó.

Người tiêu dùng không nên nhầm lẫn giữa One Health Certified với khái niệm One Health. Theo đó khái niệm One Health có nghĩa là sức khỏe con người, động vật và môi trường có mối tương quan với nhau.