Thủy đậu - tiền thân của bệnh giời leo

Không phải cứ chữa khỏi thủy đậu là trẻ đã thoát được "móng vuốt" của virus Varicella Zoster. Virus này có thể nằm yên hàng chục năm trong cơ thể, chờ cơ hội vùng dậy gây bệnh zona (dân gian gọi là giời leo) với những cơn đau triền miên không dứt.

Tổn thương trong bệnh zona (Ảnh: VNE)

Bác sĩ Phạm Thị Hương, bộ môn Da liễu Đại học Y Hà Nội cho biết, khoảng 1/4 những người nhiễm virus Varicella Zoster - tác nhân gây bệnh thủy đậu - sẽ phát triển thành bệnh zona trước 85 tuổi. Nguy cơ này rất cao ở những người có sức đề kháng yếu như bệnh nhân ung thư, nhiễm HIV... và tăng dần theo tuổi tác. Những người mắc thủy đậu trong năm đầu đời cũng có nguy cơ phát triển thành zona cao hơn 3-20 lần so với những người mắc thủy đậu muộn hơn.

Triệu chứng khởi đầu của bệnh zona là đau ngực 3-4 ngày, đau một bên cơ thể, cảm giác bỏng rát, sau đó các mụn nước xuất hiện thành đường dài cũng ở một bên, dọc theo dây thần kinh. Vị trí thường gặp nhất là ở ngực (theo dây thần kinh liên sườn), cổ, mặt, lưng (theo dây thần kinh tọa). Các mụn nước chứa dịch, sau vài ngày thì hóa mủ, khô dần và bong vảy. Bệnh nhân luôn cảm thấy đau rát; tuổi càng cao, cảm giác đau càng ghê gớm.

Zona có thể dẫn đến các biến chứng như viêm kết mạc, giác mạc, viêm màng bồ đào, rối loạn tiết niệu trực tràng, liệt mặt, viêm não, màng não.

Biến chứng đáng sợ nhất là đau sau zona, thường gặp ở người cao tuổi, có làn da khô, mỏng. Đây là tình trạng đau dai dẳng theo khoanh da sau khi mụn nước đã lành (4-6 tuần), rất khó trị. Lúc này, bệnh nhân phải chịu những cơn đau liên tục như dao đâm, cắt thịt, kéo dài vài tháng, vài năm hoặc suốt đời. Để tránh biến chứng này, trong thời gian mắc bệnh zona, bệnh nhân cần điều trị bằng thuốc kháng virus. Thuốc cũng giúp mau lành sẹo, giảm mức độ bệnh, rút ngắn thời gian viêm và đau cấp.

Cách tốt nhất để phòng bệnh zona chính là ngăn ngừa thủy đậu bằng văcxin. Bác sĩ Hương cho biết, văcxin phòng thủy đậu phổ biến hiện nay là Varilrix của Mỹ, giá khoảng 300.000 đồng/mũi, có thể tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi. Trẻ trên 13 tuổi cần tiêm 2 mũi cách nhau 4-8 tuần.

Văcxin bắt đầu có tác dụng sau khi tiêm 3-5 ngày; trong khi thời gian ủ bệnh là 7-21 ngày, vì vậy khi đã tiếp xúc với bệnh nhân nếu tiêm ngay thì vẫn kịp. Những người đã được tiêm phòng rất hiếm khi bị thủy đậu, nếu có thì chỉ bị nhẹ với rất ít nốt đậu và không xuất hiện biến chứng.

Hải Hà