Vì sao lập đông gần 1 tháng, thời tiết vẫn nóng như mùa hè?

Chuyên gia lý giải nguyên nhân dù đã lập đông gần 1 tháng nhưng nhiệt độ cao nhất ở miền Bắc có những ngày chạm ngưỡng 30 độ C, cảm giác nóng như mùa hè.

Mùa đông 2023-2024 đã bắt đầu được 20 ngày và đã có những đợt không khí lạnh mạnh tràn về nước ta khiến nhiệt độ miền Bắc giảm sâu, thời tiết chuyển rét, vùng núi có nơi rét đậm, rét hại.

Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, mặc dù đã cuối tháng 11, nhiệt độ cao nhất ở miền Bắc vẫn ở ngưỡng cao, có những ngày chạm ngưỡng 30 độ C. Nắng oi, độ ẩm không khí thấp khiến trời hanh khô khó chịu, thậm chí có thời điểm, người dân cảm giác nắng nóng như mùa hè.

Hiện tại, thời tiết có những thời điểm cảm giác nắng như mùa hè.

Sang đông vẫn nóng gần 30 độ C

Trả lời PV VTC News về vấn đề này, bà Lê Thị Xuân Lan - nguyên Phó phòng Dự báo Đài khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ cho hay, thời tiết đang trong những ngày cuối tháng 11, sắp bước vào giai đoạn chính đông.

Thông thường, tháng 11, không khí lạnh chưa quá mạnh và chưa liên tục. Khi không khí lạnh suy yếu, nhiệt độ tăng lên, đây là chuyện bình thường.

“Nhiệt độ trong lều khí tượng đo được 29-30 độ C thì ngoài trời, nhiệt độ người dân cảm nhận được phải cộng thêm khoảng 3-4 độ C, tức trên 30 độ C. Mùa đông năm nay có điểm đặc biệt, không khí lạnh yếu đi thì nhiệt độ tăng lên rất rõ, đó là điều bất thường”, bà Lan nói.

Lý giải về điều bất thường này, theo nguyên Phó Trưởng phòng Dự báo Đài khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ, là do biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, El Nino đang ở giai đoạn cực đại. Hiện tượng này còn kéo dài tới khoảng tháng 3, tháng 4/2024, nghĩa là xuyên suốt thời kỳ chính đông.

Ông Nguyễn Hồng Sinh – Phó Giám đốc Đài khí tượng thuỷ văn TP Hải Phòng cho hay, đợt không khí lạnh đầu mùa ảnh hưởng đến nước ta tần suất xảy ra không cao, khoảng 7-10 ngày mới có một đợt. Trong thời gian đầu mùa, xen kẽ giữa các đợt không khí lạnh sẽ là những đợt nắng ấm.

“Nguyên nhân chính của những đợt nắng ráo xảy ra trong những ngày vừa qua là do khu vực Hải Phòng nằm sâu trong khối không khí lạnh và khô nên trời khô ráo kết hợp với trên cao là trường phân kỳ nên thời tiết quang mây, không mưa. Đêm trời lạnh, ban ngày trời nắng, biên độ nhiệt ngày - đêm khá cao”, ông Sinh phân tích.

Ông Sinh cho biết thêm, hiện nay, thời tiết vẫn chịu tác động của khối không khí lạnh lục địa suy yếu chậm. Khoảng từ 30/11-2/12, khối không khí lạnh lục địa khả năng được tăng cường trở lại, sau có cường độ ổn định.

Đợt không khí lạnh này, nhiệt độ Hải Phòng giảm không sâu, thấp nhất ban đêm khoảng 16-18 độ C, ban ngày khoảng 24-26 độ C. Sau đó, không khí lạnh suy yếu, nhiệt độ lại tăng dần.

Năm nay rét đậm, rét hại dự báo xuất hiện muộn

Bà Lê Thị Xuân Lan nhận định, mùa đông năm nay không quá rét như những năm xuất hiện hiện tượng La Nina nhưng vẫn có thể có những đợt không khí lạnh mạnh tràn về và có sương muối, băng giá ở vùng núi cao từ 1.500-2.000m trở lên.

Tuyết có thể xuất hiện nhưng xác suất thấp và ở phạm vi hẹp, không dầy. Mùa đông năm nay, dự báo thời tiết tương tự như chính đông của năm 1997-1998, năm El Nino cực mạnh.

“Những năm La Nina, thời kỳ chính đông, không khí lạnh gần như liên tục, đợt này chưa kịp yếu, chưa kịp tan thì đợt mới lại tràn về nhưng năm nay sẽ có sự gián đoạn giữa các đợt không khí lạnh. Vì vậy, từ tháng 12 trở đi, kiểu thời tiết oi nóng sẽ giảm hẳn nhưng không loại trừ khả năng hình thái thời tiết này xuất hiện trở lại trong 1-2 ngày.

Thông thường trong tháng 12 có khoảng 6 đợt không khí lạnh thì năm nay có thể chỉ có khoảng 4 đợt, giữa các đợt khả năng có các ngày ấm lên”, bà Lan chia sẻ.

Mùa đông năm nay, không khí lạnh khả năng hoạt động yếu hơn trung bình nhiều năm. (Ảnh minh hoạ: Ngô Nhung)

Nguyên Phó Trưởng phòng Dự báo Đài khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ cũng đưa ra cảnh báo về thời tiết cực đoan có thể xảy ra khi thời tiết ấm lên giữa hai đợt không khí lạnh, đợt mới tràn về thì người dân cần đề phòng mưa lớn bất thường ở miền núi, dông lốc, gió giật mạnh. Đặc biệt, mùa đông, nhiều người chọn vùng cao là điểm du lịch.

Còn theo Phó Giám đốc Đài khí tượng thuỷ văn TP Hải Phòng, hiện nay, trạng thái khí quyển và đại dương đang trong điều kiện El Nino. Dự báo trong những tháng tới, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất trên 95%.

"Mùa đông 2023-2024, không khí lạnh khả năng hoạt động yếu hơn trung bình nhiều năm. Rét đậm, rét hại có thể xuất hiện muộn và số ngày rét đậm, rét hại xu hướng thấp hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần đề phòng các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh, đặc biệt trong những tháng chính đông”, ông Sinh thông tin.

Nhiệt độ trung bình tháng 11 trong 15 năm qua (ghi nhận tại Hải Phòng).

Nhiệt độ thấp nhất tháng 11 trong 15 năm qua (ghi nhận tại Hải Phòng).

Theo nhận định của ông Sinh, không khí lạnh tiếp tục ảnh hưởng đến các tỉnh miền Bắc trong những tháng đầu đông, ảnh hưởng mạnh hơn vào các tháng chính đông. Sẽ có khoảng 24-26 đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến Hải Phòng trong mùa đông năm nay, ít hơn so với trung bình nhiều năm.

“Rét đậm, rét hại xảy ra từ nửa cuối tháng 12/2023 đến tháng 2/2024 với khoảng 4-6 đợt. Đợt rét đậm, rét hại đầu tiên ở Hải Phòng khả năng xảy ra vào cuối tháng 12/2023, muộn hơn so với trung bình nhiều năm. Nhiệt độ thấp nhất trong mùa đông năm 2023-2024 khoảng từ 7-9 độ C”, ông Sinh nói.

Theo thống kê 15 năm trở lại đây tại Hải Phòng, trong tháng 11/2023, nhiệt không khí trung bình đạt 23,3 độ C (tính đến ngày 26/11) cao hơn so với một số năm từ 0,2-2,5 độ C. Tuy nhiên cũng có năm thấp hơn như năm 2015 là 0,5 độ C và năm 2022 là 1,3 độ C.

Nhiệt độ thấp nhất đạt 15,1 độ C vào ngày 17/11. Với nhiệt độ này thì thấp hơn một số năm như năm 2010, 2011, 2014, 2018, 2019 và năm 2022. Năm 2022, nhiệt độ thấp nhất trong tháng 11 đạt 18,6 độ C.

“Theo thống kê số liệu tháng 11 của 15 năm trở lại đây, thì tháng 11/2023 không phải là năm có nhiệt độ cao nhất. Cụ thể, tháng 11/2022 nhiệt độ trung bình đạt 24,6 độ C, tháng 11/2023 đạt 23,3 độ C (tính đến ngày 26/11). Nhiệt độ thấp nhất tháng 11/2022 đạt 18,6 độ C, tháng 11/2023 đạt 15,1 độ C (tính đến ngày 26/11)”, ông Sinh cho biết.

El Nino (theo tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là đứa con của Chúa) là từ được dùng để chỉ hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và Đông Thái Bình Dương, kéo dài 8 - 12 tháng hoặc lâu hơn, thường xuất hiện 3 - 4/lần, song cũng có khi dày hơn hoặc thưa hơn.

Còn La Nina (hay còn gọi là bé Hài Đồng nữ) là hiện tượng ngược lại với El Nino, khi lớp nước biển bề mặt ở khu vực nói trên lạnh đi dị thường, xảy ra với chu kỳ tương tự hoặc thưa hơn El Nino.

Cập nhật: 30/11/2023 VTC