Bí ẩn ở trung tâm Dải Ngân Hà

Các ngôi sao quay quanh hố đen khổng lồ tại Dải Ngân Hà luôn là một vấn đề phức tạp trong giới nghiên cứu thiên văn.

Theo New Scientist, các ngôi sao gần trung tâm Dải Ngân Hà có một “vùng tránh” rất kỳ lạ và khiến giới khoa học chưa thể không giải thích. Trong đó, những vật thể này ở mọi khoảng cách tính từ hố đen khổng lồ ở trung tâm thiên hà, hay có tên khoa học là Sagittarius A*, sẽ có sự phân bố hình dạng ngẫu nhiên trên quỹ đạo của chúng.

Hình ảnh thiên hà xoắn ốc được chụp bởi kính viễn vọng Hubble. (Ảnh: NASA).

Tuy nhiên, một số nhóm sao lại biến mất bí ẩn trong sự phân bố đó.

Sự tồn tại của những nhóm khoảng 200 ngôi sao cư trú gần Sagittarius A* đã khiến các nhà khoa học bất ngờ do khu vực này rất khắc nghiệt.

Andreas Burkert tại Đài thiên văn thuộc đại học Munich (Đức) cùng các đồng nghiệp đã kiểm tra quỹ đạo của 50 ngôi sao trong số này. Họ đã tìm thấy mối tương quan chặt chẽ giữa khoảng cách của mỗi ngôi sao tính từ trung tâm thiên hà và hình dạng quỹ đạo của nó.

Theo quy luật, một ngôi sao càng gần trung tâm thiên hà thì quỹ đạo của nó càng giãn ra hoặc lệch tâm. Song, trong khu vực xung quanh Sagittarius A*, các nhà nghiên cứu không phát hiện ngôi sao nào có quỹ đạo tròn, một hiện tượng được gọi là vùng tránh.

“Vùng tránh có ranh giới rất sắc nét. Cứ như thể có thứ gì đó cấm các ngôi sao đi vào vùng này, hoặc những ngôi sao đi vào đó sẽ bị phá hủy”, ông Andreas Burkert nói.

Trong khi đó, Florian Peissker tại Đại học Cologne (Đức) cho rằng việc lý giải hiện tượng trên sẽ rất quan trọng đối với nhận thức của con người về hố đen cũng như cách thức hoạt động của chúng.

“Dường như sự hiện diện của một hố đen siêu lớn đã tạo ra một cơ chế và buộc các vật thể phải di chuyển theo một quỹ đạo không ngẫu nhiên”, Florian Peissker nói thêm.

Theo New Scientist, có 2 giả thuyết chính khi nói về hình dạng quỹ đạo của các ngôi sao và cách chúng tiến gần đến Sagittarius A*. Đầu tiên, một hố đen khác nhỏ hơn có thể xuất hiện trong cùng một khu vực và đã thay đổi quỹ đạo của các ngôi sao. Giả thuyết còn lại là việc các vật thể này từng là một trong số các cặp bị ném vào không gian sâu thẳm (deep space) và hố đen kia vẫn ở trong một quỹ đạo tại trung tâm của thiên hà.

Tuy vậy, cả 2 ý tưởng trên đều không thể giải thích được vùng tránh và vẫn cần thêm thời gian để nghiên cứu.

“Chúng tôi vẫn chưa thực sự biết nó là gì. Tôi nghĩ đó là phần thú vị nhất”, ông Burkert cho biết.

Cập nhật: 24/06/2023 Zing