Lâm Đồng: Phát hiện cây thuốc cực hiếm trị bệnh Alzheimer

Thạch tùng răng cưa - loại cây dược liệu cực hiếm trên thế giới vừa được phát hiện trong rừng sâu, trên vùng núi cao 1.000m tại Lâm Đồng. Trong khi chưa cơ quan nào đầu tư nghiên cứu, một số lái thương Trung Quốc đã ráo riết tìm mua chuyển về nước.

Theo một nhà khoa học, trước đó, thạch tùng răng cưa (còn gọi là thông đất) đã được phát hiện tại Sa Pa, cũng trên độ cao 1.000m.

Đây là loài cây rất hiếm, thuộc danh sách "đỏ" trong Chương trình Nghiên cứu bảo tồn và phát triển nguồn gen quý hiếm về cây thuốc.

Thạch tùng răng cưa là một loài thân cỏ mọc dưới tán rừng quanh năm ẩm ướt, nhiều mùn, cao 10 - 40 cm, thân đơn hay lưỡng phân 1-2 lần, hình trụ. Lá hình bầu dục, đầu nhọn, dài 1,5 cm, rộng 0,3 cm, phiến lá tương đối mỏng, nổi rõ gân giữa, mép lá có răng cưa. Túi bào tử ở nách lá hình thận màu vàng tươi.

Loài cây dược liệu này được biết nhiều ở Trung Quốc dưới tên là Qian Ceng Ta, trong các bài thuốc chữa các bệnh bầm máu, rách cơ, sốt và tâm thần phân lập. Còn ở các nước phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ, thạch tùng răng cưa được sử dụng như thức ăn bổ trợ, bán rộng rãi trên thị trường.

Hoạt chất chính của thạch tùng răng cưa là Huperzine. Chất này được các nhà khoa học Trung Quốc cô lập lần đầu tiên vào năm 1948, và các thí nghiệm lâm sàng cũng như các ứng dụng điều trị đều đã được tiến hành ở quốc gia này.

Sau khi các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc được công bố, các nhà khoa học phương Tây kết luận rằng chất này có tác dụng trong việc chữa trị các bệnh về trí nhớ, đặc biệt là bệnh Alzheimer của người già. Alcaloide này có khả năng xuyên qua hàng rào mạch máu não và tác động trực tiếp lên não bộ với liều lượng rất thấp tính bằng microgram.

Tại Pháp từ năm 2007, việc trị bệnh Alzheimer được coi là vấn đề quan tâm hàng đầu của quốc gia.

Theo nhiều nhà khoa học, cây thạch tùng răng cưa cần được quan tâm nghiên cứu và khai thác ứng dụng trong điều trị các bệnh rối loạn về trí nhớ, nhất là Alzheimer. Tại Việt Nam, rất nên đặt ra vấn đề bảo tồn nguồn gien quý hiếm này, song song với việc tổ chức gây trồng và từng bước nghiên cứu, sản xuất, biến thạch tùng răng cưa thành hàng hóa cung cấp cho thị trường trong, ngoài nước.

Bài và ảnh: Trần Hợp - Phùng Mỹ Trung