NASA chia sẻ ảnh vệ tinh chụp một sườn núi kém ổn định có thể kích hoạt siêu sóng thần với sức tàn phá lớn, theo cảnh báo của các chuyên gia.
Sườn núi có nguy cơ cao nằm phía trên vịnh nhỏ tên Barry Arm ở ven biển phía nam Alaska, nằm cách Anchorage 97km về phía đông. Sườn núi này được chống đỡ một phần bởi sông băng Barry. Nhưng sông băng đã thu hẹp đáng kể trong thập kỷ qua, khiến sườn núi trở nên bất ổn, theo thông báo của nhóm nghiên cứu gồm 14 nhà khoa học trên website của Cơ quan Tài nguyên Thiên nhiên Alaska.
Ảnh vệ tinh chụp vịnh Barry Arm và vịnh Harriman ở phía nam Alaska. (Ảnh: Đài quan sát Trái Đất NASA).
Sự thu hẹp của sông băng tạo ra điều kiện hoàn hảo để sườn núi vốn đang dịch chuyển chậm rãi xuống dốc, sụp đổ đột ngột, tạo lở đất có khả năng sản sinh sóng thần cực mạnh cao hàng trăm mét dọc bờ biển vịnh Barry Arm và vịnh Harriman cạnh đó. Trong khi thời gian diễn ra thảm họa như vậy rất khó dự đoán chính xác, các nhà khoa học ước tính nó chắc chắn sẽ xảy ra trong vòng 20 năm tới.
Chunli Dai, nhà khoa học ở Đại học Ohio, thành viên nhóm nghiên cứu, sử dụng ảnh vệ tinh trong chương trình Lansat do NASA và Cục Khảo sát Địa chất Mỹ đồng quản lý để xác định nguy cơ từ sườn núi phía trên vịnh Barry Arm. "Nhờ tầm quan sát rộng từ vệ tinh Landsat, chúng tôi không bỏ sót sự dịch chuyển của sườn núi. Bạn có thể thấy cả vùng núi giữa sông băng Cascade và sông băng Barry sụt dần xuống nước", Dai cho biết.
Từ năm 2010 đến năm 2017, sườn núi di chuyển về phía trước khoảng 122 m, dù trong 3 năm qua, nó chỉ xê dịch nhẹ. Khi so sánh ảnh chụp của vệ tinh Landsat trong năm 2013 và 2019 do Đài quan sát Trái Đất của NASA chia sẻ, các nhà nghiên cứu quan sát thấy sự xuất hiện của một đường dốc do sạt lở đất chậm hằn lên sườn núi. Khu vực này có màu sắc sáng hơn so với những vùng xung quanh trong ảnh, giúp đánh dấu mép của sườn núi kém ổn định.
Theo nhóm nghiên cứu, sườn núi bắt đầu di chuyển xuống dốc cách đây 50 năm, nhưng tốc độ của quá trình tăng nhanh trong khoảng năm 2009 - 2015, khi rìa trước của sông băng Barry thu hẹp dưới ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.