Australia sẽ giúp đào tạo các chuyên gia Việt Nam trong việc xác định, cất giữ các nguồn phóng xạ vô chủ hay quản lý kém, và xây dựng hạ tầng pháp lý cho vấn đề này. Chương trình thuộc Dự án An ninh các nguồn phóng xạ khu vực Đông Nam Á, nhằm giảm thiểu nguy cơ cho toàn khu vực.
Biểu tượng quen thuộc trên các thiết bị chứa phóng xạ. Người dân có thể căn cứ vào biểu tượng này để biết mà đề phòng |
Các chuyên gia của Cục Kiểm soát và An toàn bức xạ hạt nhân cho biết, hiện nay Việt Nam mới chỉ kiểm soát được các nguồn bức xạ lớn (như các cơ sở xạ trị y tế, chiếu xạ công nghiệp, chụp ảnh phóng xạ công nghiệp...). Những nguồn này khi nhập khẩu đều đã được lưu hồ sơ và kiểm tra định kỳ, nên việc thất thoát là khó có thể xảy ra. Đáng lưu tâm là các nguồn phóng xạ bị thất lạc trong chiến tranh (đa số ở miền Nam) và các thiết bị chứa phóng xạ nhập khẩu từ trước năm 1997 (khi Nhà nước chưa quản lý vấn đề này). Những nguồn bức xạ bị thất lạc, nếu phát tán ra môi trường sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân, đặc biệt là khả năng gây ung thư mạnh. Tại Thái Lan, năm 2000, 3 nguồn xạ trị được cất giữ cẩu thả tại một bãi đỗ xe, bị tháo dỡ lấy sắt vụn khiến 10 người bị nhiễm xạ nặng, 3 người tử vong.
Ông Lê Quang Hiệp, chánh văn phòng Cục Kiểm soát và An toàn bức xạ hạt nhân, cho biết bằng mắt thường người dân không thể nhận ra một cục sắt hay khối vật liệu có chứa phóng xạ hay không, vì thế họ vô tư mang những "cục sắt vụn" nguy hiểm chết người từ các bãi rác về nhà. Để nhận biết chúng, theo ông Hiệp, người dân nên lưu ý đến biểu tượng đặc trưng của vật liệu chứa phóng xạ, là hình quạt chẽ ba (ảnh trên), và báo ngay cho Sở khoa học công nghệ hoặc Cục Kiểm soát và An toàn bức xạ hạt nhân.
Thuận An