Cát lún không phải là địa ngục như các bộ phim Hollywood vẫn mô tả, đánh lừa nạn nhân bằng vẻ hiền hoà rồi nuốt chửng họ. Quả thực những ai đã lọt vào đống "súp" cát này, càng vùng vẫy thì càng lún, song độ nổi của nó khiến người ta không thể bị chìm hẳn.
Hướng dẫn cách thoát khỏi cát lún
"Nhờ có Hollywood, người ta đều tưởng rằng mình có thể bị chết đuối trong vũng cát lún. Song về cơ bản, nếu bạn làm phép tính độ nổi đơn giản, lực Archimedes, sẽ có ngay bằng chứng rằng bạn không chể bị chìm hoàn toàn trong đó", giáo sư Daniel Bonn, một nhà vật lý tại Đại học Amsterdam, Hà Lan, nói.
Hiện tượng cát lún là gì? Đó là những thảm cát nhẹ, xốp có lẫn nước. Chỗ cát lún nhìn cũng không khác gì chỗ cát không lún ngay kế cận đó. Chỉ khác một điều duy nhất: chỗ cát lún không chịu một vật gì nặng đè lên nó.
Vùng cát lún được tạo thành từ muối, nước, cát và sét, phân bố nhiều ở các vùng cửa sông, bãi biển và lòng sông, rất nguy hiểm. Chính thành phần nước khiến cho cát bị lún.
Đây là vùng thường tìm thấy ở bờ sông, hồ, đầm lầy, hoặc các khu vực ven biển. Hỗn hợp các lún có nhiều dạng như:
Cát và nước.
- Phù sa và nước.
- Đất sét và nước.
- Trầm tích và nước.
- Cát và không khí.
Nhà khoa học Daniel Bon (Hà Lan) đã giải thích rằng cát lún là một chất lỏng phi Newton. Trông có vẻ rắn chắc, nhưng khi bị trọng lượng của người hoặc một vật đè nén thì lập tức lực ma sát cũng thay đổi và khiến chúng không còn hoạt động như vật rắn nữa, đó là lý do vì sao bạn sẽ chìm xuống dễ dàng nếu gặp cát lún. Hơn nữa, khi các chi chuyển động sẽ tạo ra một áp lực chân không bên dưới và khiến bạn chìm mỗi lúc một sâu. Bạn có thể hình dung hiệu ứng này tương tự khi bạn đi dép lê vào vũng bùn.
Nhìn thật kỹ ta sẽ thấy những hạt cát chỗ lún khác với những hạt cát ở chỗ khác ở điểm chúng “tròn” hơn, ít góc cạnh hơn. Nước thấm vào giữa khe các hạt cát làm cho chúng cách xa nhau ra đồng thời nâng chúng lên và làm cho chúng cứ như muốn chồm lên nhau. Chính sự kiện bị nâng lên và chồm lên nhau đó khiến cho cát lún không chịu được sức nặng đè lên chúng.
"Nếu bạn bước đi trên cát lún, hoặc khiến nó lỏng ra bằng sự di chuyển, nó sẽ biến từ trạng thái gần như rắn sang thứ hầu như lỏng", Bonn cho biết.
Ông và cộng sự cho thấy Hollywood đã sai lầm khi đo lại độ nhớt, lực kháng dòng chảy của vũng cát lún và khả năng chìm của nó. Họ cũng tính toán lực cần thiết để kéo một cái chân bị lún ra ngoài và phát hiện thấy nó là 100.000 Newton, tương đương với lực cần thiết nâng một chiếc xe hơi cỡ vừa.
Nếu ai đó rơi vào vũng cát lún và bắt đầu chìm, cát sẽ cuộn chặt quanh chân, tạo thành một cái bẫy. Trong các bộ phim, những người bị chìm vào cát lún thường chộp lấy một cành cây ở phía trên, hoặc được kéo ra ngoài ngay khi họ sắp sửa biến mất dưới mặt bùn.
Song Bonn và cộng sự cho biết trong thực tế, nạn nhân sẽ chìm một nửa thân hình vào trong cát mà không biến mất.
Các nhà khoa học cũng khuyên những người bị rơi vào cát lún đừng hoảng sợ. "Tất cả những gì bạn phải làm để nhấc chân ra là đổ nước vào trong cát và nếu bạn có thể làm điều đó dọc theo chân bằng cách lắc lư chân xung quanh, đó sẽ là cách tốt nhất để thoát thân", Bonn nói.