Apple đã quyết định sử dụng cảm biến vân tay trên iPhone 5S. Điều này sẽ có ý nghĩa gì trong quá trình sử dụng thực tế của người dùng?
Cảm biến nhận diện vân tay là gì?
Theo đúng tên gọi của mình, cảm biến vân tay sẽ quét (scan) vân tay của bạn và so sánh với một hình ảnh quét vân tay đã được lưu lại từ trước. Do mỗi người có một vân tay khác nhau nên hệ thống có thể nhận dạng người sử dụng một cách an toàn.
Cảm biến vân tay hoạt động ra sao?
Cảm biến vây tay về bản chất là một hệ thống có khả năng chụp và lưu bản in vân tay của người sử dụng một cách nhanh chóng. Hệ thống này sẽ được đặt dưới một khung quét, trong trường hợp của iPhone 5S là nút Home. Người dùng sẽ đặt tay lên nút Home, cảm biến sẽ chụp lại hình ảnh này và các phần mềm sẽ phân tích hình ảnh này theo các vị trí lồi/lõm trên đầu ngón tay của bạn. Sau đó, dữ liệu này sẽ được so sánh với dữ liệu vân tay được lưu từ trước để nhận diện chính xác người dùng.
Theo một bằng sáng chế được Apple đăng ký tại châu Âu, cảm biến vân tay sẽ sử dụng một hệ thống cảm biến dựa trên sóng vô tuyến, cho phép chụp lại không chỉ bề mặt lồi lõm trên đầu ngón tay mà thậm chí là cả lớp da ở dưới ngón tay nhằm chống lại các tính năng làm giả vân bàn tay tân tiến.
Cảm biến vân tay sẽ đem lại lợi ích gì?
Cảm biến vân tay có tiềm năng trở thành công nghệ thay thế hoàn toàn cho các loại mật khẩu. Các mật khẩu gồm nhiều chữ cái đang ngày càng thất bại trong lĩnh vực bảo mật bởi gần như tất cả các mật khẩu đều có thể bị bẻ khóa theo kiểu brute-force bởi các siêu máy tính, cho dù mật khẩu này có phức tạp đến mức độ nào đi chăng nữa.
Hiện tại, lựa chọn tốt nhất dành cho người tiêu dùng là xác thực 2 yếu tố: Cho phép người dùng đặt thêm một lớp khóa bảo vệ nữa (có thể là một đoạn mã/ký tự sinh ngẫu nhiên). Xác thực 2 yếu tố an toàn hơn nhưng lại khiến nhiều người cảm thấy tính năng này làm giảm đáng kể tính tiện dụng của các dịch vụ.
Về lý thuyết, cảm biến vân tay sẽ cho phép loại bỏ hoàn toàn các loại mật khẩu song vẫn đảm bảo tính bảo mật khi người dùng đăng nhập vào điện thoại. Tính năng này cũng sẽ giúp mở ra các chức năng bảo mật cao cấp hơn, bảo vệ an toàn các dịch vụ Internet Banking và mua hàng trực tuyến mà không cần tới xác thực 2 yếu tố.
Cảm biến vân tay tích hợp cũng sẽ giúp iPhone trở nên hấp dẫn hơn với các khách hàng doanh nghiệp, những đối tượng có ưu tiên bảo mật lớn hơn so với người dùng thường. Giám đốc tài chính Matthew Finnie của công ty Interoute (nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn nhất châu Âu) khẳng định: "Smartphone giờ là một phần không thể thiếu trong cách làm việc của con người, do đó các công ty cũng cần bắt đầu thay đổi".
"Thay vì tập trung vào các tiêu chuẩn bảo mật và các tính năng nhỏ nhặt của các thiết bị di động, các công ty cần chú ý tới cách bảo vệ và điều khiển dữ liệu kinh doanh, cho phép truy cập các bộ phận cần thiết từ bất cứ thiết bị gì tại bất cứ thời điểm nào". Để làm được điều này một cách đơn giản thì người dùng sẽ cần tới tính năng nhận diện vân tay.
Liệu cảm biến vân tay có thành công?
Thực tế trong lịch sử các bộ máy bảo mật bằng vân tay đã gặp cả thành công và thất bại. Trong khi công nghệ cảm biến vân tay đã trở thành một phần quan trọng trong môi trường doanh nghiệp thì tính năng này vẫn chưa thực sự tìm được chỗ đứng vững chắc trên thị trường người tiêu dùng (ngoại trừ trên một số mẫu laptop cao cấp). Lý do là vì tính năng này thường đem lại trải nghiệm khá khó chịu cho người dùng.
Nếu Apple có thể biến quá trình nhận diện vân tay trên iPhone trở nên trơn tru và đơn giản, Quả táo có thể sẽ cách mạng hóa cách sử dụng smartphone của người dùng và đem lại các nền tảng nhanh hơn, an toàn hơn cho các nhà phát triển phần mềm.
Tuy vậy, một số tin đồn cũng cho rằng cảm biến Apple sử dụng trên iPhone sẽ có vòng đời khá ngắn. Ví dụ, tuổi đời "500 lần quét vân tay" sẽ chỉ đủ dùng trong vòng 6 tháng, nếu như người dùng truy cập vào các tài khoản quan trọng khoảng 3 lần/ngày. Điều này sẽ khiến tính năng cảm biến vân tay trở nên vô dụng trong suốt vòng đời còn lại của sản phẩm (ít nhất là 18 tháng còn lại của hợp đồng thuê bao tại các nước phát triển).
Tuyên bố nói trên được David Webber, giám đốc điều hành tại Intelligent Environment, một công ty bảo mật tài chính đưa ra. Nếu tuyên bố này là chính xác, người dùng sẽ vô tình bị "khóa" không được sử dụng các tài khoản ngân hàng và mua sắm của mình ngay sau khi cảm biến vân tay ngừng hoạt động.
Lựa chọn thay thế
Bảo mật dựa trên các đặc điểm sinh học của con người hiện đang là một lĩnh vực còn khá mới mẻ và đang phát triển mạnh. Có rất nhiều yếu tố sinh học khác có thể được dùng để nhận diện người dùng, trong đó tiêu biểu nhất là cảm biến tròng mắt.
Tuy vậy, cảm biến tròng mắt thường đòi hỏi các hệ thống lớn và đắt tiền, và do đó là hoàn toàn không phù hợp với điện thoại di động. Gần đây, các nhà khoa học cũng đã đưa ra đề xuất sử dụng nhịp tim của mỗi người (vốn là hoàn toàn khác biệt, giống như vân tay) để sử dụng trong bảo mật thiết bị.
Một số sản phẩm như vòng tay Nymi đã ra mắt cho phép sử dụng nhịp tim làm một giải pháp bảo mật thực tế và thân thiện với người dùng.