Chứng cuồng ăn vô độ tâm thần là một rối loạn ăn uống, được đặc trưng bởi các cơn thèm ăn đột ngột và mất kiểm soát liên tục trong thời gian ngắn.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật ống tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
Những cơn cuồng ăn này thường xảy ra khi người bệnh buồn bã, căng thẳng... (Ảnh: AI).
Chứng cuồng ăn vô độ tâm thần xảy ra khi nào?
- Người béo phì có nguy cơ cao hơn bị chứng cuồng ăn vô độ tâm thần, nhưng cũng có thể xảy ra ở người có cân nặng bình thường.
- Những cơn cuồng ăn này thường xảy ra khi người bệnh buồn bã, căng thẳng, bị stress hoặc lo lắng.
Nguyên nhân
Tâm lý học:
- Những người bị căng thẳng, lo lắng, trầm cảm hoặc thiếu tự tin có nguy cơ cao hơn bị cuồng ăn vô độ tâm thần (Binge Eating Disorder - BED)
- BED cũng có thể là cách để giảm căng thẳng, giảm stress và giảm những cảm xúc tiêu cực khác.
Di truyền: Người có người thân trong gia đình bị BED cũng có nguy cơ cao hơn bị rối loạn ăn uống này.
Vấn đề dinh dưỡng: Những người ăn ít chất dinh dưỡng và thường ăn các loại thực phẩm có nhiều đường, độn đường, chất béo và calo cao hơn so với mức cần thiết có nguy cơ cao hơn bị BED.
Triệu chứng
Ăn quá nhiều:
- Người bị BED thường ăn một lượng thức ăn lớn hơn so với hầu hết mọi người trong cùng thời gian và hoàn cảnh.
- Khi ăn, họ không dừng lại được và cảm giác không thể kiểm soát được hành vi ăn uống.
Cảm giác mất kiểm soát khi ăn:
- Người bị BED thường không thể ngừng ăn một khi đã bắt đầu.
- Họ cảm thấy không kiểm soát được hành vi ăn uống trong khi đang ăn và không thể kiểm soát được lượng thực phẩm đang tiêu thụ.
Cảm giác khó chịu sau khi ăn: Người bị BED thường cảm thấy khó chịu, đau bụng, mệt mỏi và cảm giác tự trách mình sau khi ăn.
Ăn thường xuyên: Người bị BED ăn thường xuyên hơn so với mức bình thường và không thể kiểm soát được hành vi ăn uống của mình.
Hậu quả
- Người bị chứng cuồng ăn vô độ thường có cảm giác mất kiểm soát khi ăn và ăn đến cảm giác khó chịu, đau bụng, mệt mỏi sau đó.
- Bệnh nhân bị tăng cân quá nhiều, dễ bị béo phì. Tình trạng béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường type 2...
- Đồng thời, người mắc chứng ăn uống vô độ cũng dễ mắc phải các vấn đề về tâm thần khác như trầm cảm, lo lắng, rối loạn lưỡng cực, có thể lạm dụng chất gây nghiện, căng thẳng, khó ngủ, thiếu tự tin...
Chẩn đoán
Để chẩn đoán BED, cần phải có ít nhất 3 trong số 5 triệu chứng sau:
- Ăn nhanh hơn bình thường trong một khoảng thời gian nhất định (ví dụ như 2 giờ).
- Ăn đến mức cảm thấy vừa đủ no hoặc rất no.
- Ăn một lượng lớn thức ăn mặc dù không đói.
- Ăn một mình vì cảm giác xấu hổ về mức độ ăn của mình.
- Cảm thấy khó chịu, lo lắng hoặc tự trách mình sau khi ăn quá nhiều.
Điều trị
- Thay đổi lối sống: Điều chỉnh chế độ ăn uống, tập thể dục, tránh stress, giảm cân, tăng cường giấc ngủ và thực hành các kỹ năng giải tỏa cảm xúc tiêu cực.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn đủ chất dinh dưỡng, tránh các thực phẩm có nhiều đường, độn đường, chất béo và calo cao.
- Tâm lý trị liệu: Các phương pháp tâm lý học như hướng dẫn giảm stress, giảm căng thẳng và tăng cường kỹ năng giải tỏa cảm xúc.
- Thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống lo âu hoặc kháng trầm cảm có thể được sử dụng để giảm triệu chứng của BED.
Hãy cẩn thận khi thấy tay bạn có dấu hiệu này