Đôi khi để thích nghi những con cá phải thoát ly khỏi môi trường nước để đi lại, kiếm ăn trên cạn. Những loài cá dưới đây đều là một bước đột phá trong sự sáng tạo của tự nhiên.
1. Cá phổi
Ảnh: Masahiro Suzuki
Cá phổi có tên khoa học là Dipnoi và có khả năng hít thở không khí như sinh vật trên cạn. Hiện nay các loài cá phổi chỉ còn sống trong các ao hồ nước ngọt ở Châu Phi, Nam Mỹ và Úc.
Đây là các khu vực có khí hậu khắc nghiệt nhất hành tinh, với lượng mưa hằng năm ít và nhiệt độ mùa hè rất nóng. Điều đó làm cho các ao hồ sẽ trở nên khô cạn vào mùa hè. Các loài cá và các sinh vật khác trong ao hồ một là di cư hoặc là chết khô. Tuy nhiên loài cá phổi này vẫn có thể sống sót qua mùa hè khô hạn bằng cách giấu mình trong bùn và ngủ hè. Lúc này chúng sẽ hít thở không khí, và hạn chế trao đổi chất để sống sót
2. Cá lon mây Thái Bình Dương
Loài cá này có tên khoa học là Alticus arnoldorum - là loài cá sống trên đất liền và có thể nhảy rất xa dù không có chân. Đây là một loài cá biển nhưng rất kỳ lạ khi chúng dành phần lớn thời gian để leo trên các bờ đá.
Chúng di chuyển rất nhanh trên các bề mặt lởm chởm đá bằng cách sử dụng hành động xoắn đuôi độc đáo kết hợp với các vây ngực và vây đuôi mở rộng để bám vào gần như bất cứ bề mặt nào. Để nhanh chóng lên được bề mặt cao hơn, chúng cũng có thể xoắn cơ thể mình và búng đuôi để nhảy xa gấp nhiều lần chiều dài cơ thể.
3. Cá nheo
Cá nheo đi bộ có tên khoa học là Clarias batrachus, có nguồn gốc từ Thái Lan. Loài cá này sử dụng khả năng hít thở để trong thời gian ngắn có thể “đi”. Những đoạn đường ẩm ướt hay con phố ngập nước là địa hình lý tưởng của loài cá này.
4. Cá Thòi Lòi
Cá Thòi Lòi thuộc họ cá Bống Trắng phân bố rộng tại nhiều lãnh thổ trên thế giới trong đó có Việt Nam. Chúng thường sống ở các bãi lầy gần cửa sông, và sống trong các hang ốc vét ở bãi lầy.
Cá có khả năng di chuyển trên mặt bùn khá nhanh, gần như là chạy nhảy trên bùn. Với hệ thống hô hấp bằng phổi cá thòi lòi có thể thở trên cạn, khi ở dưới nước thì chúng vẫn thở bằng mang như các loài cá khác.Cá Thòi Lòi trưởng thành có chiều dài cơ thể đến 27cm..
5. Cá dơi mũi dài
Sinh vật lạ có thân hình giống cá nhưng lại có đôi chân ếch này có thể là loài cá dơi mũi dài được biết đến với khả năng bật nhảy và đi lại trên cạn. Chúng có tên khoa học là Ogcocephalus Corniger có cấu tạo mang kết hợp hai phần: một phần để hô hấp dưới nước còn phần kia dùng để thở không khí trên cạn.
Cá dơi mũi dài có khả năng bơi rất kém nhưng lại có cơ ngực và xương chậu phát triển, đó chính là ưu điểm giúp cho loài cá này có thể đi lại được. Ngoài ra, chúng còn có khả năng nhảy và lê người trên cạn.