Dù ít được biết đến, nhưng bệnh giun chỉ bạch huyết đang hoành hành trên hàng triệu người bằng làm cho các chi và cơ quan sinh dục ngoài có mủ và sưng tấy, triệu chứng thường gặp là bệnh chân voi.
Mới đây một nghiên cứu đã cho rằng việc làm giàu muối với thuốc có thể giúp ngăn chặn và chữa trị bệnh này mà không gây bất kỳ tác động ngược lại. Tuy nhiên sẽ vẫn là thử thách khi tác động chính phủ làm giàu muối và thuốc diethylcarbamazine (một loại thuốc trừ sán) hay còn gọi là DEC.
Eric Ottesen tiến sĩ y khoa, giám đốc Trung Tâm Hỗ Trợ Giun Bạch Huyết ở Decatur, Ga. cho biết, đó sẽ là lợi khí về mặc sinh học và y học, trong khi đối với giải phẫu và xã hội, đây lại là một thử thách cần đặt vào đúng vị trí, dù tiến sĩ không có liên quan gì đến nghiên cứu nhưng khá quen thuộc với những phát hiện mới này. Chuyên gia nghiên cứu Srividya Adinarayanan thuộc Trung Tâm Nghiên Cứu Kiểm Soát Vi Trùng Lây Bệnh ở Pondicherry, Ấn độ và các cộng sự của bà đã tiến hành xem xét 21 công trình nghiên cứu với sự cân nhắc có hệ thống mới nhằm phán đoán hiệu quả của việc làm giàu muối với DEC.
Triệu chứng chân voi ở bệnh trùng bạch huyết |
Phương pháp chữa trị mới có thể có tác dụng lớn đối với khoảng 120 triệu người ở 83 quốc gia được thống kê là đang bị nhiễm giun chỉ bạch huyết. Đây là trạng thái do giun ký sinh lây từ muỗi vào người, sau đó chúng phát triển, sinh sôi ra những con con. Những con này lại được những con muỗi bắt lại, và tăng trưởn thành một dạng lây nhiễm sau đó lại được truyền trở lại người theo cộng đồng thông qua các vết muỗi đốt.
Charles Mackenzie - giáo sư bệnh lý học về trùng bạch huyết ở Đại Học Bang Michigan cho biết, về cơ bản đây là bệnh do nghèo khổ, tuy nhiên ông cũng cho rằng giun bạch huyết có liên quan giữa tình trạng vệ sinh kém và nhiệt độ ấm. Trong khi những người bị bệnh này thường không chết, nhưng các chi và cơ quan sinh dục ngoài trở nên sưng tấy, đối với đàn ông bìu dái là nơi đặc biệt dễ bị ảnh hưởng.
Theo tiến sĩ Ottesen, thì bệnh làm cho những người này xa lánh mọi người, họ không thể làm việc, làm ảnh hưởng to lớn về kinh tế dân cư và hủy hoại cuộc sống của họ, đó là một trong những điều phổ biến với những căn bệnh nhiệt đới bị lãng quên này. Người bệnh không thực sự bị giết chết, họ chỉ mất dần năng lượng và bị giảm năng suất làm việc trong cộng đồng xuống thấp hơn họ đã từng.
Phương pháp chữa trị bằng thuốc tương đối hiệu quả trong việc giúp loại bỏ những con giun trưởng thành và có tác dụng tốt trong việc giết chết những con con từ muỗi truyền bệnh sang người. Tuy nhiên khi có đến hàng chục triệu người bị nhiễm, thì rất khó mà chăm sóc từng người. Do DEC có thể giết chết những con giun chỉ nhỏ phần triệu lần và vì thuốc chỉ có tác dụng nếu dùng nhiều lần, nên những nhân viên y tế phải bỏ DEC vào nguồn cung cấp muỗi nhằm giúp người bệnh dùng đúng liều và đều đặn.
Theo các chuyên gia đánh giá, những nghiên cứu mới cho rằng muối được tẩm DEC có tác dụng làm giảm bệnh nếu duy trì ít nhất sáu tháng. Họ cũng nói thêm phương pháp chữa trị bằng muối có thể giúp làm loại bỏ sự lan truyền nếu được dùng trong một khoảng thời gian dài. Các chuyên gia cũng cho rằng một lượng DEC thấp với một khoảng thời gian được kéo dài chừng 6 tháng thì sẽ tốt hơn là dùng một lượng lớn ngay tức thì.
Có 2 viêc cần xem xét trước khi tiến hành, đó là một việc sử dụng DEC rộng khắp có thể dẫn đến kháng thuốc bất chấp có rất nghiên cứu về khả năng đó, hơn nữa những cam kết về chính trị và quản lý cũng như thúc đẩy cộng đồng là rất cần thiết để những chương trình mang tính chất cộng đồng thành công.
Theo tiến sĩ Ottesen, thực tế trong lúc Trung Quốc đã được trợ giúp để làm giảm bệnh giun bạch huyết thì những rào cản về quy định đã ngăn chặn nhiều quốc gia trong việc làm giàu muối bất chấp nghiên cứu đã chứng minh DEC là có hiệu quả. Ông nói thuốc vẫn có tác dụng chữa bệnh mà người bệnh không cần biết là họ phải trải qua điều trị, nó không đánh lừa họ mà để họ tự chữa mà không phải ghi nhớ bất cứ thứ gì.
Muối vẫn nằm trong túi và họ chỉ việc dùng nó, nó vô vị và không ai biết họ đang dùng DEC vì nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó không có tác dụng phụ và cũng không có lý do tiêu cực nào mà không dùng nó.
Giáo sư Mackenzie nói thêm nếu nghiên cứu được tiến hành như mong đợi thì lợi ích sẽ là khổng lồ, theo tính toán sơ bộ của ông thì cứ 60 người sống trên trái đất có 1 người bị nhiễm bệnh hay cứ 15 người thì có 1 hoặc là bị nhiễm hay có nguy cơ
Các công ty dược và tập đoàn Gates đã hỗ trợ trong suốt quá trình hoạt động cung cấp tiền thuốc để chữa trị cho nhóm những bệnh nhiệt đới đang tàn phá như bệnh giun bạch huyết, tiến sĩ Ottesen kết luật “Chúng rất rẻ để có thể từ bỏ mọi thứ, nhưng không ai biết về chúng và nếu bạn đặt chúng vào trong 1 gói, nó sẽ trở nên có tác dụng”
Ánh Phượng