Một dự án do Bill Gates hậu thuẫn nhằm ngăn chặn biến đổi khí hậu bằng cách thả hàng tấn bụi phấn vào tầng bình lưu vừa được hé lộ.
Theo đó, sáng kiến được tài trợ bởi một số nhà tài trợ tư nhân, bao gồm cả người đồng sáng lập Microsoft, sẽ là nỗ lực nghiêm túc đầu tiên để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu bằng cách làm mờ Mặt trời.
Về cơ bản, các nhà khoa học sẽ cố gắng thả bụi phấn vào bầu khí quyển với hy vọng nó sẽ tạo ra tấm chắn nắng phản xạ một số tia Mặt trời và nhiệt trở lại không gian, làm mờ những tia đi qua, do đó về mặt lý thuyết có thể ngăn hành tinh của chúng ta ấm lên.
Ý tưởng được triển khai sau khi các nhà khoa học quan sát vụ phun trào núi lửa năm 1991 ở Philippines.
Mùa hè 2021, các nhà khoa học dự định sẽ phóng một khí cầu lớn mang 2kg phấn lên trên thị trấn Kiruna của Thụy Điển rồi thả xuống. Các nhà nghiên cứu sau đó sẽ theo dõi cách nó tương tác với bầu khí quyển.
Thông tin này sẽ được sử dụng để chạy các thử nghiệm mô phỏng để xem liệu việc tăng lượng bụi phấn có giúp đối phó với vấn đề biến đổi khí hậu hay không.
Ý tưởng được triển khai sau khi các nhà khoa học quan sát vụ phun trào núi lửa năm 1991 ở Philippines. Vào thời điểm đó, núi lửa Pinatubo đã giải phóng một đám mây tro khổng lồ chứa hàng triệu hạt lưu huỳnh đioxit, sau đó tạo thành các giọt axit sunfuric bay lơ lửng trong không khí hơn một năm và hoạt động như một tấm chắn nắng. Các nhà khoa học nói rằng nhiệt độ toàn cầu đã giảm 0,5 độ C sau vụ việc này.
Dự án đã làm dấy lên mối quan tâm của cộng đồng khoa học. Những người chỉ trích cho rằng sáng kiến này không giải quyết được thủ phạm chính gây ra biến đổi khí hậu, ô nhiễm và sẽ tạo cơ hội cho các chính trị gia không áp dụng các biện pháp cần thiết.
Trong khi đó, những người khác chỉ ra rằng bản thân ý tưởng này khá nguy hiểm. David King từ Đại học Cambridge cho rằng kỹ thuật này nên bị cấm vì nó có thể gây ra thảm họa cho các hệ thống thời tiết theo những cách mà không ai có thể đoán trước được. David King nhấn mạnh rằng dữ liệu về tác dụng tiềm ẩn của tấm che nắng nên được thu thập thông qua các kỹ thuật khác.
Tuy nhiên, các nhà khoa học đứng sau dự án đảm bảo rằng phần nhỏ phấn mà họ định bỏ vào tháng 6 này sẽ không gây ra bất kỳ vấn đề gì và nhấn mạnh rằng ý tưởng của họ không phải là viên đạn bạc cho vấn đề biến đổi khí hậu mà là một lựa chọn có thể được sử dụng cùng nhau với các biện pháp khác.
"Quyết định mà chúng tôi phải đối mặt bây giờ là liệu có nên nghiên cứu nó một cách nghiêm túc hay không. Theo quan điểm của tôi, thực hiện một cuộc điều tra nghiêm túc về những rủi ro của nó là gì và nó có thể hoạt động tốt như thế nào sẽ cung cấp cho thế hệ tiếp theo thông tin tốt hơn để đưa ra quyết định sáng suốt hơn", David Keith, một thành viên của nhóm nghiên cứu cho biết.