Vitamin A có nhiều trong gan và các sản phẩm sữa, giúp duy trì sức khỏe thị giác và hoạt động tế bào. Tuy nhiên, quá nhiều vi chất này sẽ gây hại sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai.
Vitamin A và những lưu ý khi sử dụng
Vitamin A là dạng vitamin tan trong mỡ với 4 chức năng cơ bản trong cơ thể:
1, Giúp tế bào thực hiện hoạt động sao chép bình thường , nếu không chúng sẽ trải qua các biến đổi tiền ung thư.
2, Cần thiết cho sức khỏe thị giác, giúp cho các tế bào trong một loạt cấu trúc của mắt luôn khỏe mạnh. Ngoài ra, nó còn rất quan trọng đối với sự biến đổi ánh sáng thành các tín hiệu thần kinh trong võng mạc.
3, Cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển bình thường của phôi thai và thai nhi. Vitamin A có ảnh hưởng tới những gene quyết định sự phát triển liên tiếp của một số cơ quan trong quá trình phát triển phôi thai.
4, Cần thiết cho chức năng sinh sản, vì nó gây ảnh hưởng lên chức năng và sự phát triển của tinh trùng, buồng trứng và nhau thai.
Vitamin A đến từ đâu?
Có 2 nguồn chính cung cấp vitamin A cho cơ thể:
- Động vật: (ở dạng vitamin A: retinol) có trong gan, sữa, lòng đỏ trứng…
- Thực vật (ở dạng tiền chất vitamin A: beta- caroten): có trong các loại rau quả có màu vàng, xanh: bắp cải, rau diếp, cà rốt…
Cũng có thể tìm thấy vitamin A ở các dạng thuốc bổ sung.
Vitamin A liên quan đến những căn bệnh nào?
1- Có mối quan hệ chặt chẽ với bằng chứng khoa học đáng tin cây với những bệnh sau:
- Bệnh thiếu máu
- Bệnh xơ nang
- Nhiễm trùng
- Sởi
- Mù
- Mù ban đêm
2 - Có bằng chứng đối lập, chưa rõ ràng và sơ khai về mối quan hệ với những chứng bệnh sau:
- Viêm phế quản
- Đau tim
- Rối loạn chức năng miễn dịch
- Thiếu máu do thiếu sắt
- Sởi
- Chứng rong kinh
- Viêm loét đường ruột
- Lành vết thương
3 - Có quan hệ về y thuật cổ và ảnh hưởng ít với những hiện tượng sau:
- Mụn trứng cá
- Hỗ trợ giải rượu
- Viêm màng kết
- Bệnh Crohn
- Viêm võng mạc do tiểu đường
- Tiêu chảy
- Viêm dạ dày
- Bướu cổ
- Ung thư phổi
- Hội chứng tiền mãn kinh
- Viêm đường tiết niệu
- Viêm âm đạo
Ai dễ bị thiếu vitamin A?
- Những người kiêng ăn gan, các sản phẩm sữa và các loại rau chứa beta caroten - tiền tố vitamin A và sẽ chuyển thành vi tố này trong cơ thể.
- Trẻ sơ sinh quá nhẹ cân
- Người bị suy tuyến giáp gây giảm hoạt động chuyển hóa beta caroten thành vitamin A.
- Người già bị tiểu đường type 2
- Các dấu hiệu thiếu vitamin A sớm nhất là thị lực ban đêm yếu. Ngoài ra có thể đi kèm khô da, dễ bị nhiễm trùng và bệnh metaplasia (một căn bệnh tiền ung thư).
Cần bổ sung như thế nào?
Lượng vitamin A cung cấp cho cơ thể chủ yếu qua thực phẩm và các chế phẩm bổ sung vitamin. Nhu cầu vitamin A hàng ngày của cơ thể:
- Nam giới: 3.000UI.
- Nữ giới: 2.300UI.
- Phụ nữ có thai và cho con bú: 3.000UI.
- Trẻ em: 2.000UI.
Tuy nhiên, người trên 65 tuổi hoặc mắc bệnh gan thì không vượt quá 15.000 IU/ngày, trừ phi có chỉ định của bác sĩ. Đối với phụ nữ mang thai, mức hấp thu tối vẫn đang được đánh giá lại, song dưới 10.000 IU (3.000 mcg) mỗi ngày là an toàn.
Lưu ý khi sử dụng vitamin A
Khi vitamin A có nguồn gốc động vật (Retinol), cung cấp cho cơ thể vượt quá nhiều lần nhu cầu hàng ngày trong thời gian dài, sẽ gây ra những tác hại cho cơ thể như:
- Gây độc tính cho gan.
- Gây khuyết tật cho thai nhi.
- Tóc rụng.
- Loãng xương.
- Rối loạn sắc tố da.
- Khô da.
- Chán ăn.
- Tiêu chảy.
- Buồn nôn.
- Chóng mặt…
Với vitamin A có nguồn gốc thực vật (beta-caroten) khi cung cấp dư thừa sẽ gây nên hiện tượng vàng da. Khi ngưng sử dụng một thời gian, hiện tượng này sẽ biến mất.
Một số loại thuốc như: neomycin, cholestyramin, parafin lỏng làm giảm hấp thu vitamin A nên lưu ý không sử dụng đồng thời với nhau.
Các thuốc uống tránh thai có thể làm tăng nồng độ vitamin A trong huyết tương và có tác dụng không thuận lợi cho sự thụ thai.
Cần tránh phối hợp vitamin A với nhóm retinoid (những chất có công thức hóa học tương tự vitamin A) vì sẽ gây ra tác hại như việc sử dụng vitamin A liều cao trong thời gian dài.