Gần 44 năm từ khi NASA phóng Voyager 2, con tàu đã đi qua Hải Vương tinh, Thiên Vương tinh và đang ở trong không gian liên sao.
Cuối tháng 3 năm ngoái, NASA tạm dừng nâng cấp thiết bị truyền lệnh điều khiển tàu là ăng-ten vô tuyến DSS43 gần Canberra, Australia. Đây là một phần trong hệ thống Mạng Không gian Sâu (DSN) cùng với các trạm không gian vô tuyến ở California, Mỹ và Tây Ban Nha. Đến ngày 12/2, cơ quan vũ trụ Mỹ đã mở lại kênh liên lạc duy nhất từ Trái đất đến con tàu.
Voyager 2 đang bay với chiều hướng xuống so với mặt phẳng Trái đất. Hiện tại, để truyền thông tin cho con tàu mất khoảng 35 tiếng.
DSS 43 là ăng-ten hình đĩa dài 70 m hoạt động từ năm 1973. Thiết bị đã hết hạn nâng cấp từ lâu nếu so với các sứ mệnh robot thám hiểm hướng đến Hỏa tinh trong năm nay, hay những dự án nghiên cứu hành tinh khác ở tương lai. Việc tắt và tháo dỡ nâng cấp có thể gây ra rủi ro lớn cho Voyager 2 về lâu dài.
Hình ảnh ăng-ten DSS 43 tại Australia đang được nâng cấp. (Ảnh: NASA).
Dù con tàu có thể truyền thông tin về địa cầu thông qua các ăng-ten nhỏ hơn cũng đặt tại Canberra trong lúc DSS 43 ngừng hoạt động, không có cách nào để liên lạc với Voyager 2 trong suốt năm qua. Giả sử có sai sót trên tàu không gian ở xa nhất Trái đất này, NASA sẽ bất lực trong việc sửa chữa từ xa.
"Chúng ta đã có thể thở phào nhẹ nhõm. Rất vui khi xác nhận con tàu vẫn đang 'nói chuyện' với chúng tôi”, Glen Nagle, Giám đốc Tổ hợp Liên lạc Không gian sâu Canberra cho biết.
Các quan chức NASA tại Mỹ cũng đánh giá cao nỗ lực sửa chữa của các đồng nghiệp tại Australia. "Các thành viên DSN ở Canberra đã hoàn tất công việc một cách đáng tự hào, đặc biệt trong điều kiện dịch bệnh diễn ra. Tôi tin tưởng hoàn toàn vào khả năng hoạt động trong vài thập kỷ nữa của ăng-ten này. Đã rất lâu rồi kể từ khi hành trình thám hiểm này bắt đầu", Suzanne Dodd, Giám đốc dự án Sứ mệnh Voyager chia sẻ.
Cả Voyager 1 và Voyager 2 đều giữ kỷ lục về con tàu vũ trụ có quãng đường đi xa nhất và hoạt động lâu nhất. Voyager 2 có vài trục trặc trong những năm qua, nhưng nhìn chung vẫn đang cảm nhận tốt trong bóng tối, đưa ra những khám phá mới về ranh giới ngăn cách Hệ Mặt Trời và Dải Ngân Hà.
Bản thu âm "Âm thanh của Trái đất" được đặt vào bên trong Voyager 2 trước khi tàu phóng vào năm 1977. (Ảnh: NASA).
"Các nhà nghiên cứu đang đối chiếu dữ liệu từ tàu Voyager với dữ liệu thu được từ kính thiên văn trên Trái đất, hoặc các kính viễn vọng trong không gian. Thật thú vị khi chúng ta đi từ sứ mệnh này sang sứ mệnh khác, giờ đây đã là một sứ mệnh lớn trong lịch sử loài người", bà Dodd nói.
Bà Dodd cũng cho hay giới nghiên cứu tại Mỹ đang chuẩn bị tắt một trong những cảm biến trên tàu là Hạt Tích điện Năng lượng Thấp (Low Energy Charged Particle). Điều này nhằm đảm bảo nguồn cung năng lượng hạn chế trên tàu vẫn có thể giữ hoạt động cho các hệ thống khác, đặc biệt là ăng-ten liên lạc vẫn đủ ấm.
Các mục tiêu dữ liệu đặt ra cho Voyager đang dần giảm xuống để tăng tuổi thọ cho tàu. Nhóm nghiên cứu ước tính cả hai tàu có thể hoạt động thêm từ 4-8 năm nữa.