Vào 1.000 năm trước ở Peru, sau khi uống cạn thứ bia làm bằng ngô non vị hạt tiêu, các nhà quý tộc cổ đại châm lửa thiêu đốt xưởng bia và ném những chiếc cốc vào ngọn lửa.
Hàn
Núi bằng Cerro Baúl |
Người Wari là tiền nhân của người Inca và đã xây dựng thành phố vào khoảng năm 600 ở Cerro Baúl - một ngọn núi bằng cao 600 m ở thung lũng sông Moquegua. Một quần thể gồm hơn 1.000 người sống trong vương triều Wari, kề sát với nước Tiwanaku. Người nông dân thì sống trong thung lũng, giữa một hệ thống kênh rạch phức tạp, nhưng tầng lớp quý tộc lại sống trên đỉnh của ngọn núi bằng.
"Đỉnh núi là một nơi không thực tế để sinh sống", nhà nghiên cứu đứng đầu Michael Moseley nói. Mọi người phải vận chuyển lương thực, nước và các vật dụng khác qua một con đường rải đá từ dưới thung lũng. Ông tin rằng người Wari chọn nơi này nhằm mục đích chính trị để gây ấn tượng lên người Tiwanaku - thành phố gần họ nhất, chỉ cách đó 8 km và gồm hơn 10.000 dân.
Người Wari đã bỏ hoang Cerro Baúl và mọi di tích văn hoá khác vào năm 1000. Vì sao họ bỏ đi vẫn còn là điều bí ẩn, nhưng họ đã để lại bằng chứng về một cuộc ra đi có kế hoạch. Họ dọn sạch các toà nhà chức năng, nhưng lại phá huỷ những công trình nghi lễ, như cung đình, đền điện và xưởng sản xuất bia.
Những nghi lễ cuối cùng, như một bữa tiệc tại cung điện, kết thúc bằng việc châm lửa đốt những phần dễ cháy của công trình. Sau đó, các bức tường đá bị sập, bao phủ lên và bảo vệ di tích trong hàng nghìn năm.
Xưởng sản xuất bia đã trở thành bằng chứng đáng chú ý nhất. Những chiếc kẹp khăn choàng tìm thấy trong đống đổ nát chứng tỏ các nữ quý tộc từng là những người ủ bia. Vào thời Inca, những phụ nữ quý tộc được gọi là "trinh nữ của mặt trời" và cũng tham gia vào việc làm bia.
Tại Cerro Baúl, những người ủ bia xay hạt ngô non, nấu trong hũ gốm và cho vào trong chum 150 lit để lên men trong một tuần. Xưởng làm bia mỗi đợt có thể tạo ra 1.800 lit bia. Người Peru ngày nay vẫn uống thứ bia tương tự, gọi là chicha.
Các vại bia dành cho các vị chức sắc. |
Sau khi tiệc tùng say sưa, toà nhà bị phóng hoả, các vại bia bị ném vào đống lửa. Khi đống than nguội dần, những chiếc vòng cổ và vòng tay được đặt lên đống tro.
Vẫn còn rất nhiều bí ẩn cần được giải mã. Những nơi chôn người vẫn chưa được tìm thấy ở Cerro Baúl, mặc dù hơn 1.000 người đã sống ở đây trong 400 năm.
M.T. (theo Newscientist)