U xơ tử cung là loại u cơ trơn xuất hiện trong tử cung, thường gặp ở độ tuổi từ 30 đến 45. Khoảng 20 đến 40% phụ nữ trên 35 tuổi có u này nhưng không biết vì bệnh không có triệu chứng sớm.
Theo thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Minh Đức, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Phúc An Khang, u xơ tử cung có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau ở tử cung. U nằm dưới niêm mạc thường gây triệu chứng rong kinh và rong huyết. U ở trong lớp cơ thường phát triển nhanh, to ra và làm biến dạng tử cung. U ở eo tử cung rất dễ gây biến chứng chèn ép niệu quản, thận ứ nước. Khối u nằm dưới thanh mạc có thể có cuống dễ bị tự xoắn khiến bệnh nhân đau bụng.
Nguyên nhân gây u xơ tử cung đang được các nhà khoa nghiên cứu. Về cơ bản một số yếu tố có thể là nguyên nhân gây bệnh bao gồm di truyền, môi trường, thực phẩm, rối loạn nội tiết, béo phì...
Khối u ở tử cung thường phát triển trong thời kỳ sinh sản của người phụ nữ (từ 30 đến 50 tuổi). U có thể có một hoặc rất nhiều chiếm toàn bộ tử cung thậm chí cả ổ bụng. Sau tuổi mãn kinh, u xơ thường nhỏ đi nhưng không mất hẳn. Thường ở người phụ nữ lớn tuổi, u có thể tiến triển thoái hóa như thoái hóa kính (lõi khối u hóa thành một chất dịch màu nâu), thoái hóa dạng nang (lõi u hóa thành một chất dịch màu trắng đục), tiến triển thoái hóa vôi (thường sự vôi hóa diễn ra từ vỏ khối u tiến dần về lõi).
Các vị trí thường xuất hiện u xơ tử cung. (Ảnh: sanphukhoa).
Trong một số trường hợp đặc biệt, u xơ tử cung có thể bị nhiễm trùng và hoại tử sau sẩy thai, nạo phá thai hay trong thời kỳ hậu sản. Trong lúc mang thai, các mạch máu phát triển không kịp so với sự tăng nhanh kích thước của u, khiến khối u bị thiếu máu và hoại tử. U ở tình trạng này có đặc điểm là hoại tử vô khuẩn. U xơ tử cung cũng có thể tiến triển thoái hóa mỡ hay ung thư hóa, chiếm tỷ lệ 2/1.000 trong tất cả các loại u xơ tử cung. Nhiều tài liệu khác cho thấy số lượng ca u thoái hóa ác có thể cao hơn tỷ lệ 1/493 trên tổng số các loại u xơ.
Những biểu hiện của u xơ tử cung ở phụ nữ không có thai thường gặp là:
- Đau bụng dưới, đặc biệt là ở vùng tử cung vào các kỳ kinh nguyệt.
- Cơn đau kéo dài khi quan hệ tình dục.
- Âm đạo chảy máu như rong kinh (kinh kéo dài), rong huyết (xuất huyết trong chu kỳ nhưng ngoài những ngày hành kinh), cường kinh (lượng kinh rất nhiều).
- Với u to có thể sờ nắn thấy, sờ trúng sẽ thấy đau.
- Luôn thấy buồn tiểu do u ép vào bàng quang. Khi khối u quá to, chèn ép vào niệu quản sẽ gây ra thận ứ nước thậm chí suy thận nếu không điều trị. Trường hợp u ép đến trực tràng, người bệnh có nguy cơ trĩ và táo bón.
- Khó thụ thai và lâu có con.
Những biểu hiện của u xơ tử cung trong thai kỳ là:
- Sẩy thai.
- Ngôi thai bất thường nên khó sinh ngả âm đạo, làm tăng nguy cơ sinh mổ.
- Thai chậm tăng trưởng, thậm chí suy dinh dưỡng.
- Dễ gây băng huyết do một phần khối u xơ tử cung to ra làm chậm sự co hồi của tử cung sau sinh.