Đặng Ngọc Khoa
Đó là những điểm đỏ biểu thị bão và vùng có khả năng thành bão ở tây bắc Thái Bình Dương và bắc Ấn Độ Dương xuất hiện trên bản đồ của JTWC (Hoa Kỳ) suốt 24 giờ qua. Bão Sidr trên vịnh Bengal mới khởi phát gió đã trên 180km/h. Đây là bão số 6 bão ở bắc Ấn Độ Dương, trong khi bão Tapah ở tây bắc Thái Bình Dương sắp kết thúc trên biển xa.
Bề mặt biển bắc Ấn Độ còn nóng lắm nên bão Sidr rất mạnh, còn một phần biển tây bắc Thái Bình Dương bị dòng nước lạnh phương bắc tràn về nên bắt đầu nguội dưới 26 độ C. Mới đây bão 2P lại nổi lên, hướng xuống nước Úc. Tất nhiên vùng biển Philippines và Việt Nam cũng gián tiếp bị ảnh hưởng do tầm hoạt động rộng của nó.
Năm nay, giới khoa học dự đoán tây bắc Thái Bình Dương sẽ có xấp xỉ 27 bão, không nhiều và hung hãn bằng hồi 2006 do lúc đó có El Nino dị thường. Tuy bão 2007 yếu nhưng lại gây lũ lụt nhiều nơi bởi dòng nước lạnh La Nina đang trồi lên ở phía đông Thái Bình Dương. Theo CPC/NOAA (Hoa Kỳ) La Nina này không quá khích nhưng cũng đủ gây hiện tượng thời tiết khác thường từ 11/2007 đến 1/2008.
Bản đồ dự báo đến 19/11 của ECMWF châu Âu
Tình trạng lũ lụt liên miên ở Trung Quốc, Indonesia và Việt Nam hiện nay là minh chứng. Mưa trên trung bình ở Indonesia vẫn đang trong tầm ngắm của các nhà khí tượng học. Điều này có nghĩa, lũ lụt tại các quốc gia tây bắc Thái Bình Dương vẫn chưa thôi.
Riêng tại Việt Nam, góp phần vào đợt lũ lịch sử mấy ngày qua có tàn dư của bão Peipah. Chiều 12/11, từ Nevada, qua điện thoại vệ tinh, TS Trần Tiễn Khanh cho biết: “Các trận mưa lớn ở miền Trung là do ảnh hưởng của hai vùng áp cao ở miền nam Trung Hoa và ở biển Đông Việt Nam. Bản đồ động GOES IR biển Đông trên website vnbaolut.com biểu thị rất rõ rằng chúng hợp lực đẩy tàn dư (leftover) của bão Peipah vào đất liền. Tàn dư này gặp phải trường thành Trường Sơn cản lại, quật ngược, chúng gây mưa cực kỳ lớn ở thượng nguồn. Rừng thưa thớt, lũ nhanh chóng đổ về xuôi. Miền Trung núi cao, suối sâu, thác xiết, độ dốc đứng nên cường lực lũ càng lúc càng mạnh. Mặt khác, do La Nina đang hoạt động nên mưa lớn hơn bình thường cũng là điều dễ hiểu”.
Phố cổ Hội An, đến chiều 13.11 một số nơi vẫn còn ngập (Ảnh: Đ.N.K)
Song chưa hẳn mùa lũ 2007 chấm dứt tại Việt Nam. Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn trung ương (NCHMF) vẫn còn ít nhất một đợt lũ nữa. Bốn điểm đỏ trên bản đồ JTWC góp phần khẳng định cho dự báo ấy. Trong số đó, đặc biệt quan ngại là vùng nhiễu động hiện diện tại 7,9 độ vĩ bắc 152,4 độ kinh đông được JTWC ghi nhận đang ở mức Fair, đủ khả năng thành bão. Năm 2006, nhiều nhiễu động xuất hiện tại vị trí này và sau đó đã tràn qua Philippines vào biển Đông nước ta. Mặt khác, Philippines tiếp tục cảnh báo gió mùa đông bắc tiếp tục mạnh lên, mang nhiều cơn mưa và gió mạnh 30km/h lên đảo quốc này. Philippines hắt hơi, Việt Nam sỗ mũi, lĩnh vực thời tiết bấy lâu nay minh chứng cho điều này.
Lũ này chưa rút hẳn đã có cảnh báo mới là điều không ai mong muốn. Bốn điểm đỏ trên bản đồ dự báo JTWC hơn mọi lời nhắc nhở. Đã đến lúc cần tập trung toàn bộ nhân tài vật lực và có phương án thích hợp để đón nhận đợt mưa lũ mới. Từ châu Âu, cơ quan dự báo ECMWF cũng đã dự báo từ xa về hiện tượng thời tiết cực kỳ xấu này cho Philippines và Việt Nam...