Trước dịp nghỉ lễ 30/4-1/5, người yêu thiên văn Việt Nam có cơ hội chiêm ngưỡng các hiện tượng tự nhiên thú vị.
Sau thời gian dài, người dân Việt Nam sẽ có cơ hội ngắm mưa sao băng Lyrids (Thiên Cầm) vào đêm 22, rạng sáng ngày 23/4.
Lyrids là mưa sao băng loại trung bình tạo bởi những hạt bụi của sao chổi C/1861 G1 Thatcher, được phát hiện vào năm 1861.
Mưa sao này diễn ra hàng năm từ 16-25/4, đạt khoảng 20 vệt/giờ vào lúc cực đỉnh. Trận sao băng này đôi khi tạo ra những vệt bụi sáng tồn tại trong vài giây.
Vệt sao băng Lyrids trên bầu trời Oregon, Mỹ vào năm 2012. (Ảnh: Robin Loznak).
Tuy nhiên, trong năm nay, mưa sao Lyrids xảy ra lúc Mặt Trăng gần tròn. Ánh sáng của Mặt Trăng có thể làm lu mờ ánh sao, trừ những vệt sao sáng nhất. Nếu kiên nhẫn, người quan sát vẫn có thể bắt gặp vài vệt sáng rõ.
Có thể quan sát Lyrids tại cả hai bán cầu. Ở Việt Nam, thời điểm chiêm ngưỡng tốt nhất là khoảng từ 22h ngày 22 đến 6h sáng ngày 23. Người yêu thiên văn nên chọn địa điểm tối, không bị ô nhiễm ánh sáng để có điều kiện quan sát tốt nhất. Sao băng sẽ phát ra từ chòm sao mẹ là Lyra (Thiên Cầm), nhưng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên bầu trời.
Theo sau Lyrid là mưa sao băng Eta Aquariids sẽ đạt cực đại vào khoảng đầu tháng 5. Đây là mưa sao băng có thể quan sát tốt nhất từ nam bán cầu.
Cũng trong trước dịp nghỉ lễ, người dân Việt Nam sẽ có cơ hội quan sát siêu trăng hồng. Đây được dự đoán là siêu trăng to và sáng nhất trong năm nay.
Siêu trăng là hiện tượng trăng tròn xuất hiện ở vị trí gần Trái Đất nhất trên quỹ đạo. Khi đó, Mặt Trăng sáng và lớn hơn bình thường. Tại Việt Nam, siêu trăng hồng sáng nhất vào khoảng 22h tối 27/4, có thể thấy rõ bằng mắt thường.
Siêu trăng hồng được đặt tên theo một loài hoa rêu. (Ảnh: Getty Images).
Tuy nhiên, siêu trăng này không có màu hồng như tên gọi. Ban đầu, siêu trăng hồng được các bộ lạc thổ dân châu Mỹ gọi là trăng hồng vì xuất hiện cùng thời điểm hoa rêu màu hồng nở, một trong những bông hoa nở đầu tiên vào mùa xuân.
Pha trăng này còn có nhiều tên gọi khác như trăng cỏ mọc, trăng phát triển và trăng trứng. Nhiều bộ lạc ven biển gọi là trăng cá vì đây là khoảng thời gian cá trích dày mình lội ngược dòng đẻ trứng.
Trong năm 2021, thế giới cũng sẽ đón một lần trăng xanh diễn ra vào khoảng cuối tháng 8.