Cây thủy tùng hay còn gọi là thông nước (có tên khoa học là Glyptostrobus pensilis) có thể sinh sản được bằng hình thức tái sinh chồi từ rễ thở.
Cây thủy tùng. (Nguồn: Internet)
Phát hiện trên là phát hiện mới nhất và gây bất ngờ lớn của nhóm các nhà khoa học Trường Đại học Tây Nguyên (Đắk Lắk) trong các chuyến khảo sát tại hai quần thể thủy tùng còn lại ở Ea Răl (huyện Ea H’Leo) và Trấp K’Sơ (huyện Krông Năng) để lập Dự án bảo tồn loài-sinh cảnh thủy tùng.
Các nhà khoa học đã phát hiện được khá nhiều cây thủy tùng non được sinh sản bằng hình thức tái sinh chồi trên các rễ thở bị thương của cây mẹ. Các cây non này đều có chất lượng tốt, bộ rễ khỏe.
Đối với các loại cây có rễ thở thì việc tái sinh chồi trên rễ là rất hiếm gặp, mặt khác đầu các rễ thở của thủy tùng rất xốp, khiến khả năng sinh sản bằng cách tái sinh chồi trên rễ càng khó xảy ra hơn. Vì vậy, phát hiận này đã gây bất ngờ lớn trong giới khoa học.
Rễ thở của thủy tùng mọc lan xa cách gốc tới 6-7m và nhô cao lên khỏi mặt đất từ 5-30 cm. Cho đến nay, đã có rất nhiều nghiên cứu để nhân giống thủy tùng như giâm hom, ghép, nuôi cấy mô, vi nhân giống… nhưng vẫn chưa có phương pháp nào đem lại hiệu quả khả quan. Hiện vẫn chưa tìm thấy khả năng thụ phấn để sinh hạt tại các quần thể thủy tùng còn lại.
Hiện trên thế giới, thủy tùng mọc tự nhiên chỉ còn lại một số quần thể với số lượng ít ỏi tại Đắk Lắk. Các nghiên cứu trong thời gian quan cho biết, khả năng sinh sản của thủy tùng là không nhân giống được từ quả, chỉ sống ở đất có độ ngập nước vừa phải, có tầng thảm mục dày tích tụ hàng ngàn năm.
Theo điều tra, toàn tỉnh Đắk Lắk hiện còn lại ba địa điểm có thủy tùng là Trấp K’Sơ ở huyện Krông Năng (31 cây), Ea Răl ở huyện Ea H’Leo (219 cây) và Cư Né ở huyện Krông Búk (5 cây), tổng cộng có 255 cây thủy tùng có độ tuổi 50-600 tuổi, đường kính 20-180cm.
Hiện tỉnh Đắk Lắk đang lập Dự án Bảo tồn loài-sinh cảnh thủy tùng. Nếu được phê duyệt, dự án sẽ thực hiện trong giai đoạn 2011 đến 2015 với tổng số vốn 45,9 tỷ đồng.