Một nghiên cứu mới đây của nhà khảo cổ Andrew Wade đã khiến những hiểu biết của chúng ta về xác ướp cổ đại phải xem lại.
Khác với những mô tả của nhà sử học nổi tiếng người Hy Lạp Herodotus, người Ai Cập cổ đại dường như không hề sử dụng dầu tuyết tùng để bỏ ruột của xác ướp. Bên cạnh đó, người cổ đại còn lấy tim ra khỏi người chết.
Kết luận này được đưa ra sau khi các nhà nghiên cứu tiến hành phân tích 150 xác ướp của thế giới cổ đại.
Lịch sử ướp xác cần viết lại?
Vào thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên, Herodotus, “cha đẻ của lịch sử” đã vén một chút bức màn về quá trình ướp xác của người Ai Cập. Thời đó, theo tác giả bản nghiên cứu, Andrew Wade, một nhà khảo cổ thuộc Trường đại học Tây Ontario (London, Anh), ướp xác là một công việc kinh doanh và tất cả những mánh khóe của quá trình này đều được "cất giấu" rất kỹ lưỡng.
Hình ảnh scan và chụp 3D của các xác ướp.
Herodotus đã miêu tả nhiều mức độ ướp xác: những bậc quyền thế có một lớp rạch ở trên bụng để bỏ tất cả nội tạng đi; với tầng lớp thấp hơn, các bộ phận bị hút bằng dầu tuyết tùng, khá giống với nhựa thông.
Cũng theo Herodotus, não bộ cũng bị bỏ đi trong quá trình ướp xác và một số nguồn tin thì cho rằng trái tim được để nguyên trong lồng ngực.
Các câu chuyện về xác ướp
Để tìm hiểu xem quá trình moi ruột được tiến hành ra sao, Wade và cộng sự Andrew Nelson đã tìm hiểu tài liệu và tìm được các chi tiết về hơn 150 xác ướp cổ trong hàng nghìn năm thuộc thời Ai Cập cổ đại. Ngoài ra họ cũng tiến hành scan CT và scan màn hình 3D 7 trong số những xác ướp này.
Họ phát hiện ra rằng dù giàu hay nghèo thì trên cơ thể của các xác ướp cũng đều có một vết rạch, tuy nhiên quá trình ướp xác người giàu đôi khi có thể diễn ra thông qua hậu môn. Và có rất ít dấu hiệu chứng minh rằng dầu tuyết tùng đã được sử dụng trong quá trình ướp xác.
Chỉ có ¼ trong số các xác ướp là còn nguyên tim. Việc bỏ tim đi có thể diễn ra vào thời điểm tầng lớp trung lưu cũng bắt đầu ướp xác. Và việc giữ lại tim có thể là sự khác biệt giữa tầng lớp trị vì và người dân.
Người Ai Cập cổ đại không dùng dầu tuyết tùng để
bỏ ruột và để nguyên tim trong lồng ngực xác ướp.
Trái ngược với mô tả của Herodotus rằng não của xác ướp bị bỏ đi, Wade và đồng nghiệp của mình phát hiện ra rằng 1/5 các xác ướp vẫn còn não trong hộp sọ. Còn những xác ướp còn lại, não bị loại bỏ qua đường mũi.
Sau khi moi ruột, cơ thể được nhúng trong một dung dịch khử trùng như rượu cọ. Chúng cũng được bọc trong các túi natron, thường là muối, và để cho khô sau nhiều ngày, rồi lại được bọc bằng vải lanh hoặc vỏ bào, đôi khi được ướp cùng các hương liệu.