Phát hiện mới về sinh vật tiền sử giống tôm cung cấp mảnh ghép quan trọng về lịch sử tiến hóa của ngành Động vật Chân đốt.
Động vật chân đốt (Arthropoda) như tôm, cua và nhện - đặc trưng bởi một bộ xương ngoài cứng - chiếm tới 80% tổng số loài động vật còn tồn tại trên Trái đất. Mặc dù vậy, quá trình tiến hóa của chúng vẫn luôn là một bí ẩn lớn bởi tổ tiên cổ đại mang nhiều đặc điểm khác biệt, không được quan sát thấy ở các loài Arthropoda ngày nay.
Mô phỏng một con Kylinxia zhangi săn mồi dưới đáy biển cổ đại. (Ảnh: Huang Diying).
Trong một nghiên cứu xuất bản hôm 4/11, các nhà khoa học từ Viện Địa chất và Cổ sinh vật học Nam Kinh (NIGPAS) của Trung Quốc đã công bố một phát hiện quan trọng về hóa thạch sinh vật chân đốt giống tôm mới ở tỉnh Vân Nam. Khám phá được mô tả là "mắt xích còn thiếu" giúp làm sáng tỏ lịch sử tiến hóa của nhóm động vật phổ biến nhất trên hành tinh.
Loài mới được đặt tên là Kylinxia zhangi sống cách đây khoảng 520 triệu năm. Giống với động vật chân đốt ngày nay, Kylinxia có vỏ cứng, cơ thể phân khúc và chân có khớp. Tuy nhiên, sinh vật giống tôm này còn sở hữu một số đặc điểm chung chỉ được tìm thấy ở những loài chân đốt cổ xưa hơn.
Hóa thạch Kylinxia zhangi được tìm thấy ở Vân Nam, Trung Quốc. (Ảnh: Zeng Han).
Đầu tiên là hệ thống thị giác. Kylinxia có tới 5 mắt, bao gồm hai mắt chính và ba mắt phụ nhỏ hơn ở phía sau. Nghe có vẻ kỳ lạ nhưng đặc điểm này đã từng được tìm thấy ở loài Opabinia. Bên cạnh đó, hai phần phụ phía trước của Kylinxia còn gợi nhớ đến một loài động vật chân đốt khác sống trong kỷ Cambri sớm là Anomalocaris.
Cả Opabinia và Anomalocaris đều là tổ tiên của động vật chân đốt hiện đại nhưng giữa chúng tồn tại một lỗ hổng tiến hóa trong hồ sơ hóa thạch. Khám phá mới về Kylinxia đã đại diện cho một hóa thạch chuyển tiếp quan trọng.
"Nó thu hẹp khoảng cách tiến hóa từ Anomalocaris đến động vật chân đốt thực sự và là một mắt xích còn thiếu trong hồ sơ hóa thạch của ngành động vật này", Zeng nhấn mạnh.