Dữ liệu địa chấn cho thấy sóng đại dương ngày càng dữ dội hơn trong những thập kỷ gần đây, khiến các vùng biển ngày càng nhiều bão và sóng biển dâng cao hơn.
Khi sóng đại dương dâng lên và hạ xuống, chúng tác dụng lực xuống đáy biển và tạo ra sóng địa chấn. Hiện nay những sóng địa chấn này mạnh và lan rộng, đến mức chúng xuất hiện dưới dạng tiếng đập đều đặn trên máy ghi địa chấn.
Giáo sư Richard Aster, trưởng khoa địa vật lý Đại học bang Colorado (Mỹ), và các đồng nghiệp đã theo dõi sự gia tăng sóng biển trên khắp thế giới trong 4 thập kỷ qua.
Khi hành tinh ấm lên, những con sóng này thu được năng lượng cao tàn phá vùng ven biển - (Ảnh: METEORED).
Với những dữ liệu toàn cầu, cùng nghiên cứu địa chấn khu vực, vệ tinh và các đại dương, nhóm nghiên cứu nhận thấy trong thập kỷ qua năng lượng sóng biển mạnh lên rất nhiều, đồng thời bão cũng ngày càng gia tăng.
Nhóm nghiên cứu phân tích cường độ sóng biển từ cuối những năm 1980 đến nay tại 52 trạm ghi địa chấn trên khắp thế giới.
Họ nhận thấy tại 41 trạm (tỉ lệ 79%), năng lượng sóng biển tăng dần đáng kể trong nhiều thập kỷ.
Kết quả, kể từ cuối thế kỷ 20, năng lượng sóng biển trung bình trên toàn cầu tăng với tốc độ trung bình 0,27% mỗi năm. Tuy nhiên kể từ năm 2000, tỉ lệ này tăng lên 0,35% mỗi năm.
Năng lượng tăng lớn nhất ở các khu vực có nhiều bão tố tại Nam Đại Dương, gần bán đảo Nam Cực. Nhưng kết quả trên cũng cho thấy sóng Bắc Đại Tây Dương tăng nhanh nhất trong vài chục năm qua. Điều này phù hợp với nghiên cứu gần đây cho thấy cường độ bão Bắc Đại Tây Dương và các mối nguy hiểm ven biển đang tăng lên.
Bão Ciarán tấn công châu Âu với những đợt sóng mạnh và gió mạnh như bão vào tháng 11-2023 là một ví dụ.
Các đại dương hấp thụ khoảng 90% lượng nhiệt dư thừa, do lượng phát thải khí nhà kính ngày càng tăng từ các hoạt động của con người trong những thập kỷ gần đây.
Năng lượng dư thừa trên có thể chuyển thành nhiều sóng có sức tàn phá hơn và nhiều cơn bão mạnh hơn.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications.
Cảnh báo ven biển
Kết quả của nhóm nghiên cứu đưa ra cảnh báo cho các cộng đồng ven biển, nơi sóng biển va đập vào bờ ngày càng nhiều, làm hư hỏng cơ sở hạ tầng và xói mòn đất.
Tác động của việc tăng năng lượng sóng mạnh càng trở nên phức tạp hơn khi mực nước biển dâng đang diễn ra do biến đổi khí hậu và sụt lún.
Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm thiểu biến đổi khí hậu. Ngoài ra, cấp thiết cần nâng cao khả năng phục hồi cơ sở hạ tầng ven biển và các chiến lược bảo vệ môi trường.