Dù là loài vật chỉ có trong truyền thuyết, nhưng con rồng trong con mắt của người phương Tây và phương Đông có sự khác biệt rất lớn.
Con rồng trong quan niệm của người phương Tây
Theo thông tin từ trang web Draconika.com, loài rồng ở phương Tây thường được coi là biểu tượng của sự xấu xa, khi loài vật này có thể bay và phun ra lửa. Nhiều truyền thuyết phương Tây thường miêu tả rồng là một loài vật xảo trá, thường canh giữ các kho báu hoặc được sử dụng để làm mục tiêu chinh phục của các vị anh hùng.
Tượng con rồng phương Tây ở Đại học Drexel, Mỹ. (Ảnh: Wikipedia).
Hình tượng con rồng ở phương Tây đôi khi được sử dụng làm biểu tượng chiến tranh hoặc bảo hộ. Người Viking sinh sống ở khu vực Bắc Âu thường sử dụng một loại thuyền có tên drakkar để chở các chiến binh của họ đi chinh phạt nhiều khu vực ở châu Âu. Một số con tàu cũng được trang bị một bức điêu khắc hình đầu rồng ở khu vực mũi tàu, nhằm xua đuổi những linh hồn tà ác hay rắn biển mỗi khi thực hiện chuyến đi biển.
Hình vẽ về con thuyền drakkar. (Ảnh: Wikipedia).
Trong thần thoại Hy Lạp, loài rồng cũng từng xuất hiện trong một số câu chuyện liên quan tới thần mặt trời Apollo và thần cai quản bầu trời Zeus với vai trò như một nhân vật phản diện. Hay trong câu chuyện “Jason và đoàn thám hiểm Argonauts”, những người anh hùng buộc phải chiến đấu với một con rồng để giành được vật báu là bộ lông cừu vàng (The Golden Fleece).
Ở Pháp, người dân nước này thường truyền tai nhau về một câu chuyện có tên “Thánh Martha và con rồng”. Nội dung chuyện này kể về một con rồng tên là Tarasque hoành hành ở thị trấn Nerluc nằm gần sông Rhone vào giữa thế kỷ thứ 1 sau Công nguyên. Dù người dân ở đây đã tìm đủ cách để tiêu diệt con rồng, nhưng đều vô dụng trước sức mạnh của Tarasque.
Thánh Martha và con rồng. (Ảnh: Wikipedia).
Về sau, người dân thị trấn Nerluc phải mời một nữ tu có tên Martha tới để bắt con rồng. Với sức mạnh của mình, Martha đã nhanh chóng thu phục được con quái vật. Người dân thị trấn Nerluc, để ghi nhớ công lao của nữ tu Martha, đã đổi tên thị trấn này thành Tarascon (nay thuộc tỉnh Bouches-du-Rhone, Pháp).
Tuy nhiên, câu chuyện nổi tiếng của phương Tây có liên quan tới loại rồng lại liên quan tới truyền thuyết Beowulf. Nội dung câu chuyện xoay quanh việc một con rồng do tức giận vì kho báu của nó bị trộm nên đã tới tàn phá vương quốc Geat, nơi vua Beowulf trị vì. Vua Beowulf, dù đã tuổi già sức yếu, nhưng vẫn quyết tâm đối đầu con quái vật. Dù đã tiêu diệt được con rồng, nhưng Beowulf cũng tử trận do nhiều vết thương từ quái thú.
Con rồng trong quan niệm của người phương Đông
Trái ngược với hình tượng xấu trong quan niệm của người phương Tây, con rồng của người phương Đông, nhất là với người dân Trung Quốc, là sinh vật nhân từ và đáng được tôn kính. Riêng với các bậc vua chúa, rồng chính là biểu tượng của quyền lực, bởi người đứng đầu thiên hạ phải là người có trí tuệ siêu phàm.
Điêu khắc hình rồng tại một danh thắng ở tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc. (Ảnh: Wikipedia).
Họa gia Đổng Vũ sống dưới thời Ngũ đại Thập quốc (907-979) trong lịch sử Trung Quốc từng miêu tả con rồng là sự kết hợp từ đặc trưng của những loài động vật như “sừng của hươu; đầu của bò; mắt giống loài tôm; miệng lạc đà; bụng của rắn; vảy của cá; chân của chim phượng; có ria; tai của voi”.
Theo trang History skills, sự kết hợp từ tất cả đặc điểm của những loài vật trên cho thấy rồng là biểu tượng của sức mạnh và thế giới tự nhiên. Sức mạnh của con rồng phương Đông được mô tả có thể hô mưa, gọi gió, điều khiển các nguyên tố... gây tác động đến thế giới tự nhiên, thời tiết và mùa màng. Không chỉ vậy, con rồng còn là biểu tượng cho trí tuệ và sự thông thái. Hình dáng dài của rồng hay đi kèm với một viên ngọc, đại diện cho trí tuệ, sự khai sáng.
Ngoài ra, con rồng cũng tượng trưng cho sự biến đổi. Chẳng hạn, rồng có khả năng bay lượn giữa trời và đất, thay đổi kích thước... Điều này phản ánh cuộc sống của con người biến đổi không ngừng.