Nếu bạn đang muốn sắp xếp, hoạch định mọi thứ thật gọn gàng thì có hàng tá những ứng dụng di động có thể giúp bạn nhớ những điều quan trong trong cuộc sống. Nhưng nếu cách tốt nhất để ghi nhớ đơn giản là viết chúng ra giấy thì sao?
Cách giúp cải thiện khả năng ghi nhớ
Nhiều nghiên cứu đã cho thấy viết ra giấy quả thực là giải pháp giúp ghi nhớ mọi thứ tốt hơn. Dù rằng mỗi người sẽ có phương thức ghi chú và lập danh sách việc cần làm khác nhau, bộ não của chúng ta luôn lưu giữ thông tin tốt hơn sau khi đã viết chúng ra giấy. Và đó là lý do tại sao đôi lúc bạn nên tạm quên đi những công nghệ hiện đại, chỉ cần một cuốn sổ và một cây bút là đủ.
Nhưng tại sao viết mọi thứ ra lại tác động lên bộ não của bạn theo hướng tích cực đến vậy?
Tại sao não thích giấy và bút?
Sử dụng bút và giấy là một trải nghiệm mang lại cảm giác sâu sắc hơn so với chạm vào bàn phím.
Khi bạn gõ, bạn sử dụng các kỹ năng vận động theo một cách hạn chế hơn nhiều so với khi dùng tay để viết. Sử dụng bút và giấy là một trải nghiệm mang lại cảm giác sâu sắc hơn so với chạm vào bàn phím. Bởi bạn tạo ra từng ký tự bằng chính bàn tay mình, nên hiển nhiên hành động viết đòi hỏi sự khéo léo cao hơn so với dùng tay để gõ.
Khi bạn tìm hiểu tác động của sự khác biệt này gây ra cho bộ não của bạn, mọi thứ trở nên thú vị hơn nhiều. Viết bằng tay là sự kết hợp của kỹ năng vận động, cảm giác chạm, và nhận thức trực quan – tất cả những thứ này sẽ tăng cường quá trình học hỏi tự nhiên của bộ não người.
Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Môi trường học tập và Hành vi trong Giáo dục của Nauy phát hiện ra rằng đọc chữ viết tay sẽ kích hoạt nhiều vùng khác nhau trong bộ não so với việc đọc chữ được gõ ra.
Khả năng ghi nhớ những nội dung viết tay của bạn có mối liên hệ với những chuyển động cần thiết để viết ra từng ký tự. Có lẽ đây là thứ giúp cho trí nhớ về những gì chúng ta đã viết ra tồn tại trong bộ não lâu hơn một chút. Trong khi đó, nhấn các nút bấm trên bàn phím sẽ kích hoạt ít vùng trong bộ não hơn, do đó chúng ta có xu hướng quên những gì đã gõ nhanh hơn.
Những điều nói trên là hoàn toàn hợp lý nếu bạn nghiên cứu về quá trình con người lần đầu phát triển kỹ năng đọc và viết. Quá trình này có mối liên hệ chặt chẽ đến những thao tác đụng chạm vật lý, khi mà hàng ngàn năm về trước, chúng ta "viết tay" bằng cách khắc các biểu tượng vào đá, hoặc ấn vào các khối đất sét. Trí óc và cơ thể của chúng ta được chuẩn bị sẵn sàng cho loại hình tương tác vật lý này với thế giới xung quanh. Nhưng gõ phím thì khác hoàn toàn với việc dùng tay tạo ra hình dáng của từng ký tự riêng biệt.
Do đó, khi bạn viết bằng tay, bạn đang cung cấp "thuốc kích thích" để đẩy nhanh quá trình mã hóa của bộ não. "Mã hóa" ở đây ám chỉ quá trình gửi thông tin đến một bộ phận gọi là "hồi hải mã" trong bộ não của bạn, chính là nơi đưa ra quyết định nên lưu trữ thông tin lâu dài hay nên quên nó đi. Nếu bạn viết thứ gì đó bằng tay, cơ hội để thông tin đó được lưu trữ để sử dụng lại lần sau sẽ tăng lên.
Nói một cách ngắn gọn, viết bằng tay sẽ buộc bộ não của bạn phải xử lý thông tin theo một cách chi tiết hơn, giúp bạn nạp thông tin vào bộ nhớ thành công.
Nên viết ra điều gì và khi nào nên làm điều đó?
Để tận dụng tối đa lợi ích của việc viết tay, mọi thứ bạn cần là viết thường xuyên. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa bạn phải viết ra mọi thứ - như vậy tốn công sức lắm!
Thay vào đó, hãy vận dụng những lời khuyên dưới đây để giúp ghi nhớ những gì bạn thực sự cần nhớ.
Luôn có một danh sách những việc cần làm:
Đầu tiên, bạn nên bắt đầu bằng cách viết ra danh sách những việc cần làm trong ngày, trong tuần, hay trong tháng. Chiến thuật đơn giản này cho phép bạn thử nghiệm những lợi ích của việc viết tay ghi chú.
Bạn có thể sao lưu danh sách của mình trên ứng dụng lịch của điện thoại nếu muốn. Tuy nhiên, bạn sẽ sớm nhận ra rằng bản thân không còn cần đến những thông báo đó nữa.
Hãy viết ra danh sách những việc cần làm trong ngày, trong tuần, hay trong tháng.
Một lợi ích khác của việc viết ra danh sách việc cần làm là không bị phân tâm bởi một loạt những thông báo hay nhắc nhở trên điện thoại.
Viết ra những mục tiêu:
Một cách khá hay khác để thử nghiệm là viết ra những mục tiêu của bạn. Việc có một danh sách những thứ bạn muốn đạt được sẽ khiến chúng trở nên thực tế hơn, và giúp chúng được bộ não ưu tiên hơn.
Viết ra những mục tiêu muốn đạt được còn giúp bạn dễ dàng hơn trong việc hoạch định những bước đi cần thiết để thực hiện ước mơ của mình.
Chỉ viết ra những thứ thiết yếu:
Khi bạn gõ ghi chú, bạn sẽ dễ dàng đưa vào đó nhiều thông tin hơn mức mình cần đến. Bởi viết tay sẽ mất thời gian hơn, nên bạn buộc phải suy nghĩ một cách nghiêm túc về những thứ thực sự đáng viết.
Và quá trình suy nghĩ nghiêm túc đó có thể tăng cường khả năng ghi nhớ của bạn hơn nữa.
Ghi chú những thông tin khi nghe podcast hay xem các chương trình truyền hình:
Nếu bạn thường học thông qua việc nghe podcast hay xem các chương trình truyền hình, hãy ghi chú lại một ít – đó là cách tuyệt vời để đảm bảo các thông tin bạn biết được không "trôi" đi mất.
Nghiên cứu cho thấy những sinh viên đại học có thói quen ghi chú bằng tay sẽ nhớ thông tin tốt hơn những sinh viên không làm điều đó. Nguyên nhân là bởi, như đã đề cập ở trên, viết tay luôn chậm hơn gõ phím.
Những sinh viên hay viết tay chắc chắn không thể viết nhanh như tốc độ nói của giảng viên, nên họ phải tìm cách "lắng đọng" thông tin và đưa ra những lựa chọn khôn ngoan về những thứ cần viết. Nhờ đó, họ sẽ thu thập được những kiến thức hữu ích hơn về môn học – ngay cả khi họ không bao giờ xem lại ghi chú của mình!
Trong khi đó, những sinh viên gõ ghi chú bằng bàn phím có lẽ chỉ đang chép lại những lời giảng viên nói, chứ không phải là xử lý lại thông tin nghe được theo từ ngữ của chính họ.
Nếu bạn đang cố học hỏi một thứ gì đó mới mẻ từ podcast hoặc các chương trình truyền hình, bạn có thể sử dụng chiến thuật tương tự để tăng khả năng ghi nhớ. Chỉ viết lại một vài từ và ý tưởng cơ bản thôi cũng đã có thể cải thiện đáng kể khả năng hiểu của bạn rồi.
Viết ra những thứ quan trọng nhiều lần:
Trong danh sách của bạn có một vài thứ thực sự quan trọng? Hãy tối đa hóa lợi ích ghi nhớ của việc viết tay bằng cách viết nó ra vài lần.
Viết những thứ quan trọng ngay trước khi bạn đi ngủ cũng sẽ giúp bạn lưu giữ thông tin đó tốt hơn.
Kiểm tra lại các ghi chú:
Khi bạn viết ra những ghi chú quan trọng, bạn sẽ thấy mình nhớ được chúng mà chẳng cần đọc lại ghi chú. Tuy nhiên, một lợi ích của chiến thuật này là thông tin bạn viết ra sẽ luôn hiện diện khi bạn cần đến.
Như đã đề cập ở trên, ngay cả việc đọc các nội dung viết tay cũng đòi hỏi nhiều phần của bộ não hơn là đọc các nội dung đánh máy. Do đó, đọc lại các ghi chú cũng có thể tăng cường trí nhớ của bạn.
Tất nhiên, bạn có thể tải về mọi ứng dụng và chương trình có khả năng giúp bản thân theo dõi các tác vụ, ý tưởng, và thông tin. Nhưng, viết ra một vài mẩu ghi chú là điều rất nhanh và dễ dàng – bạn chẳng mấy gì khi thử làm điều đó. Hãy sắm một cuốn sổ tay nhỏ, hay một cuốn lịch, và thử đi nhé.
Việc đó có thể thay đổi cuộc đời bạn nhanh hơn bất kỳ ứng dụng nào trên máy tính hay điện thoại đấy.