Tại sao lại có hiện tượng một vài viên nước đá có màu trắng đục trong khi số khác lại trong veo như gương?
Khi cho một số viên nước đá (lấy từ tủ lạnh của bạn) vào đồ uống ở nhà, bạn có thể thấy chúng chủ yếu có màu trắng đục như mây. Tuy nhiên, chắc chắn bạn cũng nhìn thấy những viên đá khác (đặc biệt là ở các quán bar và nhà hàng cao cấp) trong veo như thế này:
Những viên đá trong suốt.
Có thể bạn nghĩ hiện tượng này liên quan đến chất lượng nước được dùng để đông đá nhưng điều này không hẳn là đúng. Trên thực tế, bạn có thể lấy một ít nước (loại có thể uống ngay được) và tự thử nghiệm bằng cách cho lượng nước này vào tủ lạnh để đông đá. Nhiều khả năng bạn sẽ nhìn thấy những viên đá có màu đục sau đó dù cho máy làm đá của bạn có tốt như thế nào. Thậm chí những viên đá trong mà bạn làm ra được cũng không đạt đến mức như bạn đã nhìn thấy trong quán bar hay nhà hàng.
Cùng một khối lượng nước, quá trình đóng băng như nhau nhưng tại sao lại có sự khác biệt ngoại hình giữa những viên đá được tạo ra như vậy? Dưới đây là lý giải theo trang ScienceABC.
Tại sao một số viên đá có màu đục trong khi số khác lại trong suốt?
Đá ở nhà làm thường có màu trắng đục như này.
Câu trả lời ngắn: Mặc dù nguồn nước có tác động không thể tranh cãi đến sự xuất hiện như thế nào của các viên đá nhưng nhiệt độ được sử dụng mới là yếu tố quan trọng nhất dẫn đến những viên đá trong suốt hay có màu trắng đục. Ở nhiệt độ phòng, các tạp chất hòa tan trong nước không nhìn thấy được, nhưng khi nước được làm lạnh, chúng lại tụ lại tạo ra các viên đá đục.
Nước ở nhiệt độ phòng chứa nhiều tạp chất
Mặc dù chúng ta không nhìn thấy bằng mắt thường, nước mà chúng ta uống có chứa một số tạp chất. Bạn nên lưu ý rằng "tạp chất" không phải lúc nào cũng có nghĩa là vi trùng và vi khuẩn, bất cứ cái gì ngoài nước được tìm thấy trong nước đều được gọi là "tạp chất". Nước máy chứa rất nhiều tạp chất nhưng phần lớn chúng không gây hại cho chúng ta. Trên thực tế, một số trong chúng (ví dụ như canxi và magiê) thực sự có lợi cho sức khỏe của chúng ta. Các tạp chất khác nhau cũng mang lại hương vị đặc trưng cho nước.
Khi nước đóng băng, các tạp chất được phân bố đều trong nước có xu hướng tập trung lại ở phần giữa (phần lõi) của viên đá.
Các tạp chất phổ biến nhất được tìm thấy trong nước máy bao gồm vôi, canxi, florua, nitrat, magiê và một số chất hữu cơ khác mà thực tế không thể loại bỏ bằng các phương pháp lọc thông thường. Vì vậy, khi nước đóng băng, các tạp chất được phân bố đều trong nước có xu hướng tập trung lại ở phần giữa (phần lõi) của viên đá.
Lưu ý: các viên đá làm từ nước cất thường trong hơn vì ít chứa tạp chất.
Các khối nước đá thường đục khi được làm lạnh nhanh
Ngay cả khi cố gắng sử dụng nước đã đun sôi để đông đá, có thể những viên đá hình thành vẫn không như ý bạn mong muốn.
Lý do không liên quan đến việc nước có bao nhiêu tạp chất mà là cách nó được làm lạnh như thế nào.
Bạn thấy đó, khi bạn làm lạnh nước trong tủ đông lạnh, nó sẽ giảm nhiệt độ đi nhanh chóng và các bong bóng khí nhỏ (hình thành từ không khí hòa tan trong nước) bị mắc kẹt trong cấu trúc tinh thể. Những bong bóng này sau đó được đẩy về phía trung tâm của khối lập phương khi nước đóng băng xung quanh chúng.
Bạn có thể dùng nước đun sôi làm lạnh từ từ để tạo ra những viên nước đá có độ trong cao.
Để đảm bảo rằng khối đá có độ trong cao, các nhà sản xuất đá chuyên nghiệp sử dụng phương pháp đóng băng từng lớp để cho bong bóng không hình thành trong viên đá. Hơn nữa, chúng đóng băng ở chế độ rất chậm, do đó các bong bóng khí có thời gian để thoát ra khỏi khối nước.
Nếu bạn muốn, bạn có thể tạo ra nước đá có độ trong cao ở nhà. Chỉ cần bạn sử dụng nước đun sôi (thậm chí đun sôi 2 lần sẽ cho kết quả tốt hơn) và sau đó làm lạnh từ từ.