Mặc dù đà điểu có khả năng tự bảo vệ tuyệt vời nhưng tại sao sư tử, loài săn mồi hàng đầu trên đồng cỏ châu Phi, lại hiếm khi ăn thịt đà điểu?
Trong ấn tượng của chúng ta, trâu rừng châu Phi luôn được coi là con mồi chính của sư tử, tuy là động vật ăn cỏ nhưng loài vật này lại sức chiến đấu rất lớn. Một con trâu rừng châu Phi trưởng thành dài khoảng 2,1 đến 3,4 mét, chiều cao trung bình khoảng 1,5 mét và nặng 500 đến 800kg.
Trong chế độ ăn của sư tử, trâu rừng châu Phi chiếm tới 65%, hươu cao cổ và ngựa vằn chiếm 21%, lợn lòi và linh dương đầu trâu chiếm 11%, các động vật khác chiếm 3% và đà điểu chiếm dưới 1%. Vậy tại sao đà điểu châu Phi dài khoảng 180 đến 300 cm, cao 240 đến 280 cm và nặng từ 130 đến 150 kg. Nó có tuổi thọ trung bình là 60 năm và không có "vũ khí" tấn công như trâu rừng châu Phi lại chiếm tỷ lệ nhỏ như vậy?
So với các con mồi khác như ngựa vằn, linh dương, nai, ... đà điểu có lượng thịt ít hơn đáng kể. Phần lớn cơ thể đà điểu bao gồm xương, cổ và lông vũ, khiến cho việc tiêu thụ năng lượng để săn bắt chúng trở nên không hiệu quả.
1. Đà điểu có tính cảnh giác cao
Đà điểu mặc dù đã mất đi khả năng bay do kích thước quá lớn trong quá trình tiến hóa, nhưng chúng vẫn thuộc lớp Chim. Tính cảnh giác của các loài chim có thể thấy ở các loài chim sẻ, bồ câu, chim ác là và các loài chim thông thường khác xung quanh chúng ta là vô cùng cao.
Đà điểu theo đó cũng sẽ có tính cảnh giác cao hơn rất nhiều so với trâu rừng châu Phi, hươu cao cổ, ngựa vằn,… Ngay cả khi uống nước cũng sẽ có những con đà điểu chuyên trách canh gác.
Địa hình của thảo nguyên châu Phi bằng phẳng và đà điểu châu Phi sở hữu chiều cao trung bình là 2,5 mét, một con đà điểu có chiều cao như vậy có thể dễ dàng có được tầm nhìn rộng, theo đó chúng có thể dễ dàng phát hiện ra sư tử và bỏ chạy trước khi bị đưa vào tầm ngắm của sư tử.
Đà điểu có đôi mắt to nhất trên cạn, với đường kính lên đến 5 cm, giúp chúng quan sát được phạm vi rộng lớn xung quanh. Mắt của chúng được đặt ở vị trí cao trên đầu, cho phép chúng nhìn thấy kẻ thù từ xa, ngay cả khi đang cúi xuống kiếm ăn. Loài vật này còn có thính giác rất nhạy, có thể nghe thấy tiếng động từ xa hàng km. Điều này giúp chúng phát hiện ra tiếng bước chân của kẻ săn mồi tiềm ẩn và kịp thời cảnh báo cho bầy đàn.
2. Đà điểu chạy nhanh
Quá trình tiến hóa của các loài trong tự nhiên đang diễn ra liên tục. Mặc dù đà điểu đã mất khả năng bay và thường nặng tới 150 kg, nhưng hai chân dài và chiếc cổ thon chiếm 2/3 tỷ lệ cơ thể.
Khoảng cách mỗi bước của một con đà điểu trưởng thành có thể đạt tới 3 đến 5 mét và tốc độ chạy có thể đạt tới 70km/h. Hãy tưởng tượng bạn đang lái một chiếc ô tô và đạp ga với tốc độ 70km/h, bạn sẽ hiểu tốc độ của một con đà điểu là bao nhiêu.
Trong khi đó, sư tử có thể chạy tới 80km/h, con số này cho thấy rằng có vẻ như sư tử nhanh hơn đà điểu, nhưng trên thực tế, trong cuộc đua này sư tử hoàn toàn không có lợi thế. Mặc dù sư tử có thể di chuyển với tốc độ lên tới 80km/h nhưng do kích thước lớn và thể lực hạn chế (trái tim của chúng rất nhỏ khi so với toàn bộ cơ thể) nên chúng thường chỉ có duy trì được tốc độ này trong 3 phút. Còn đà điểu có thể chạy với tốc độ 70 km/h trong hơn 5 phút, thậm chí có con vượt quá 10 phút. Theo đó, có thể thấy việc đuổi theo một con đà điểu đối với sư tử là một điều vô cùng khó khăn.
Đà điểu là loài chim chạy nhanh nhất trên cạn, có thể đạt tốc độ lên tới 70 km/h. Điều này khiến cho việc sư tử tiếp cận và hạ gục đà điểu trở nên khó khăn.
3. Đà điểu có thể tấn công ngược lại sư tử
Khi sư tử đi săn, cho dù săn trâu rừng, về cơ bản chúng sẽ ưu tiên trâu rừng già hoặc những con non vì phản ứng của chúng tương đối chậm, và điều này hoàn toàn khác với đà điểu.
Sở dĩ chúng không dám đối đầu với một con trâu rừng trưởng thành là vì những sinh vật đứng đầu chuỗi thức ăn biết tìm kiếm lợi thế và tránh những bất lợi. Nếu sư tử bị một con trâu rừng trưởng thành húc gãy xương hoặc đâm thủng một lỗ trên cơ thể rất có thể con sư tử đó sẽ phải đối mặt với cái chết một cách từ từ và đau đớn.
Và đà điểu cũng có khả năng tấn công ngược lại sư tử với mức sát thương lớn. Đà điểu có thể đá rất mạnh bằng cả hai chân. Lực đá của chúng đủ mạnh để làm gãy xương sườn hoặc thậm chí giết chết một con chó sói. Ngoài ra, loài vật này còn có móng vuốt sắc nhọn trên cả hai chân - dài tới 7 cm. Những móng vuốt này có thể gây ra những vết thương nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong cho sư tử nếu bị tấn công vào mắt hoặc cổ.
Việc săn đuổi đà điểu tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sư tử. Đà điểu sở hữu hai móng vuốt sắc nhọn như dao găm trên mỗi bàn chân, có thể gây ra những vết thương nghiêm trọng, thậm chí tử vong cho kẻ tấn công nếu bị sút vào điểm yếu, hoặc thậm chí sư tử có thể bị kiệt sức trong quá trình truy đuổi.