Một sự cố hy hữu trong lịch sử từng khiến chính phủ Nhật tổ chức một cuộc họp khẩn cấp, đồng thời mở ra cho các nhà khoa học cơ hội để tìm hiểu về một trong những chứng bệnh kỳ lạ nhất hành tinh. Trong nhiều năm, tác động của nó vẫn không thể giải thích được.
25 năm trước, vào đúng 18h51 ngày 16/12/1997, hàng trăm trẻ em trên khắp Nhật Bản bị co giật. Có tổng cộng 685 trẻ em gồm 310 bé trai và 375 bé gái đã được xe cấp cứu đưa đến bệnh viện.
Chỉ trong 2 ngày, 12.000 trẻ em đã báo cáo các triệu chứng của bệnh tật. Nhưng đằng sau hiện tượng kỳ lạ gây ra cho hàng loạt trẻ em là thủ phạm khó ai ngờ, đó chính là một tập phim trong loạt phim hoạt hình Pokémon.
Tập phim có tên Dennō Senshi Porygon (Người lính điện Porygon), là phần thứ 38 trong mùa đầu tiên của phim hoạt hình Pokémon, tạo ra một bí ẩn y học ở thời điểm đó.
Khoảng 20 phút sau khi bộ phim được chiếu, có một vụ nổ đã xảy ra trong phim và được minh họa bằng một kỹ thuật hoạt hình được gọi là paka paka, phát ra ánh sáng nhấp nháy màu đỏ và xanh lam xen kẽ với tốc độ 12Hz trong sáu giây. Ngay lập tức, hàng trăm trẻ em bị co giật động kinh do nhạy cảm với ánh sáng, hay còn gọi là động kinh cảm quang. Vấn đề ở đây là chỉ một phần chứ không phải tất cả số trường hợp nhập viện.
Hiện tượng này được giới truyền thông Nhật Bản gọi là "Pokémon Shock".
Takuya Sato, 10 tuổi, nói: “Vào cuối chương trình, có một vụ nổ và cháu phải nhắm mắt lại vì ánh sáng vàng khổng lồ giống như đèn flash của máy ảnh." Còn bé gái 15 tuổi Nagoya kể lại: “Khi nhìn những ánh đèn xanh và đỏ nhấp nháy trên màn hình, con cảm thấy cơ thể mình trở nên căng thẳng. Con không thể nhớ chuyện gì đã xảy ra sau đó."
Hiện tượng này được giới truyền thông Nhật Bản gọi là "Pokémon Shock" trở thành một tin tức bùng nổ vào thời điểm đó, được cả thế giới quan tâm. Các nhà sản xuất phim hoạt hình đã bị cảnh sát thẩm vấn, trong khi Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi tổ chức một cuộc họp khẩn cấp. Giá cổ phiếu của Nintendo, công ty đứng sau trò chơi Pokémon, giảm 3,2%.
Đối với các chuyên gia y tế, con số 12.000 trẻ em cần điều trị y tế không nói lên điều gì vì bộ phim này đã thu hút được khoảng 4,6 triệu gia đình có trẻ em theo dõi. Khoảng 5.000 người thì có một người mắc bệnh động kinh cảm quang, tỷ lệ là 0,02%. Nhưng số lượng trẻ em báo cáo các triệu chứng dường như vượt quá mọi tỷ lệ.
Bí ẩn này đã tồn tại trong suốt 4 năm, cho đến khi nó thu hút sự chú ý của Benjamin Radford, một nhà nghiên cứu tại Mỹ, ông nói: “Cuộc điều tra đã bị đình trệ, bí ẩn dần biến mất mà không có lời giải thích.Tôi muốn xem liệu tôi có thể giải quyết vụ án hay không.”
Benjamin Radford cùng với 1 người khác đã bắt đầu kiểm tra dòng thời gian của các sự kiện và khám phá ra một chi tiết quan trọng. “Điều mà mọi người đã bỏ lỡ là nó không chỉ diễn ra trong một đêm mà diễn ra trong nhiều ngày, và sự lây lan xảy ra trong trường học và trên các phương tiện truyền thông đại chúng.”
Radford và Bartholomew phát hiện ra phần lớn trẻ em bị ảnh hưởng đã bị ốm, sau khi nghe thông tin về tác hại mà tập phim hoạt hình mang lại.
Mặc dù tập phim được chiếu vào ngày 16/12 đã khiến hàng trăm trẻ em gặp phải các triệu chứng do chứng động kinh nhạy cảm với ánh sáng, nhưng một điều gì đó khác đã xảy ra trong các trường hợp tiếp theo.
Ngày hôm sau, trong các sân chơi và lớp học, trong các bản tin thời sự và trên bàn ăn sáng, tất cả đều nói về Pokémon Shock. Tại thời điểm nghe về tin tức này, rất nhiều trẻ em đã cảm thấy có điều gì đó bất ổn, xuất hiện các triệu chứng nhức đầu, chóng mặt, nôn mửa giống như Radford mô tả là “có nhiều đặc điểm của bệnh xã hội hàng loạt [MSI] hơn là chứng động kinh nhạy cảm ánh sáng”.
MSI còn được gọi là chứng rối loạn tâm thần tập thể từng được ghi nhận trong lịch sử. Radford nói "MSI rất phức tạp và thường bị hiểu lầm, nhưng về cơ bản, đó là khi sự lo lắng biểu hiện thành các triệu chứng thể chất có thể lây lan qua tiếp xúc xã hội. Nó thường được tìm thấy trong các môi trường khép kín như các nhà máy và trường học, nơi có hệ thống phân cấp xã hội mạnh mẽ."
Các triệu chứng là có thật nhưng nguyên nhân của nó thường bị hiểu sai. Tình trạng này được cho là gần giống nhất với hiệu ứng giả dược ngược, tức là mọi người có thể làm cho mình bị bệnh chỉ bằng một ý nghĩ thoáng qua.
Pokémon Shock không phải là trường hợp duy nhất của một chương trình phát sóng gây ra đợt bùng phát MSI. Vào tháng 5 năm 2006, trường trung học Padre António Vieira ở Lisbon đã báo cáo 22 trường hợp nhiễm một loại vi-rus không xác định, đang lây lan nhanh chóng trong hội trường của trường.
Các học sinh phàn nàn về tình trạng khó thở, phát ban, chóng mặt và ngất xỉu. Trường học đã đóng cửa khi tin tức về virus lây lan được lan truyền. Không lâu sau đó, nó đã ảnh hưởng đến hơn 300 học sinh tại 15 trường học ở Bồ Đào Nha, nhiều trường trong số đó đã phải đóng cửa.
Hội chứng sợ hãi cũng rất dễ lây lan
Kỳ lạ là các bác sĩ không tìm được bằng chứng về virus gây ra các triệu chứng. Tiến sĩ Mario Almeida nói "Tôi không biết căn bệnh nào chọn lọc đến mức chỉ tấn công học sinh."
Sự thật bắt đầu được hé lộ. Người ta phát hiện ra rằng nhiều trẻ em đã xem một bộ phim nổi tiếng dành cho thanh thiếu niên. Bộ phim có nói đến một căn bệnh khủng khiếp đã tấn công một trường học. Thời điểm đó, nhiều học sinh đang cảm thấy căng thằng khi đứng trước các kỳ thi vì năm học sắp kết thúc. Và câu chuyện của bộ phim dường như có tác động mạnh mẽ hơn đến khán giả trẻ so với dự kiến.