Tàu ngầm tấn công lớp Lyra hay Project 705 Alfa của Nga hiện vẫn đang nắm giữ danh hiệu tàu ngầm nhanh nhất thế giới với tốc độ 76km/h.
Theo tờ Công an nhân dân, huyền thoại Lyra 705 của Liên Xô (NATO gọi là Alfa) là một loại tàu ngầm tấn công sử dụng năng lượng hạt nhân hoạt động trong khoảng thời gian 1971 - 1997. Công việc thiết kế do Cục Thiết kế Malakhit ở St Petersburg khởi động từ tháng 5 năm 1960. Đến năm 1968, việc đóng loại tàu này chính thức bắt đầu tại xưởng đóng tàu Admiralty Wharves và chiếc đầu tiên được đưa vào biên chế năm 1971.
Có tổng cộng 7 chiếc đã được đóng và đưa vào biên chế của Hạm đội Phương Bắc đến năm 1990 thì tất cả các tàu được tháo dỡ sau khi dùng để nghiên cứu khắc phục các lỗi trong thiết kế và dùng những tài liệu đó để tạo ra các loại tàu ngầm mới tốt hơn. Đến năm 1997 chúng chính thức được "nghỉ hưu" và được thay thế bằng thế hệ "đàn em" hiện đại hơn vào những năm 2010.
Mô hình tàu ngầm tấn công lớp Lyra Đề án 705. (Ảnh Modelkitsreview)
Báo Đất Việt trích dẫn nhận định của nhiều chuyên gia quân sự, lớp tàu ngầm lớp Lyra Đề án 705 là một bước đột phá thực sự của nền công nghiệp quốc phòng Liên Xô. Tuy nhiên chúng chưa bao giờ thực sự hoàn thiện bởi quá hiện đại với nền tảng công nghệ quốc phòng thời đó.
Tàu ngầm đề án 705 dài 81,4 m; cao 7,6 m; rộng 9,5 m; tàu nặng 2.300 tấn khi nổi và 3.200 khi lặn; cần đội thủy thủ gồm 31 người để điều khiển các tàu ngầm Đề án 705, theo thông tin trên tờ Tri Thức Trẻ. Tàu ngầm hạt nhân lớp Lyra chỉ có lượng giãn nước 3.200 tấn, ngang với các tàu ngầm diesel-điện thông thường.
Tàu được trang bị lò phản ứng chì-bismuth hóa lỏng OK-550 độc đáo để giảm kích thước của lò phản ứng, từ đó giảm kích thước của toàn bộ tàu cũng như có thể thay đổi chế độ hoạt động từ thấp nhất đến cao nhất mà không gây nhiều tiếng động.
Nhờ loại lò đặc biệt này mà tàu ngầm lớp Lyra có thể đạt tốc độ tối đa chỉ trong một phút. Cho tới hiện nay, tốc độ 76 km/h của tàu vẫn là tốc độ lớn nhất mà một chiếc tàu ngầm từng đạt được. Bên cạnh đó, tầm hoạt động của tàu là không giới hạn khi được tiếp tế lương thực đầy đủ.
Tàu ngầm tấn công lớp Lyra đạt tốc độ tối đa chỉ sau vài phút.
Tàu ngầm tấn công lớp Lyria Đề án 705 chính thức ngừng hoạt động từ năm 1997. Ảnh foxtrotalpha.jalopnik
Tốc độ của Alpha khiến nó trở thành một "sát thủ" thật sự và khi nó bắt đầu bám đuổi tàu kẻ thù. Tàu ngầm Lyra 705 là những tàu ngầm đầu tiên có khả năng tránh bị ngư lôi tấn công nhờ sử dụng tốc độ và khả năng cơ động tuyệt vời. Với tốc độ tối đa, chúng hoàn toàn có khẳ năng tránh cả ngư lôi.
Về vũ khí, tàu ngầm tấn công Đề án 705 sở hữu 6 ống phóng ngư lôi 533 mm. Trên tàu thường có 18 ngư lôi SET-65 hay 53-65K, 20 ngư lôi VA-111 Shkval, 11 tên lửa hành trình SS-N-15, 12 tên lửa hành trình SS-N-16, và 24 thủy lôi.
Tính năng sáng tạo nhất của dự án là khả năng tự động chưa từng có giúp giảm 1 nửa số lượng thủy thủ cần phải có đối với loại tàu ngầm khác có cùng kích thước và mục đích sử dụng. Tuy nhiên, sự giảm thiểu này lại trở thành yếu điểm của chúng do những khó khăn trong việc sửa chữa và bảo trì.