Một chiếc bình nhỏ được tìm thấy ở khu Do Thái của thủ đô Israel vào tháng trước. Trong bình có 4 đồng tiền vàng, tương đương với 4 tháng lương của một người lao động phổ thông cách đây hơn 1.000 năm.
Các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra “chiến lợi phẩm” này trong quá trình khảo sát địa điểm để xây dựng thang máy cho tòa nhà Bức tường phía Tây, một quảng trường ở khu phố cổ của Jerusalem.
Chiếc bình này không lớn hơn một chiếc cốc đồ uống Starbuck là mấy. Nó được bảo quản rất tốt và đựng bốn đồng tiền vàng.
Đây là chiếc bình đất sét chỉ nhỉnh hơn cốc uống cà phê một chút. Khi mở ra, các nhà khảo cổ học rất bất ngờ thấy trong bình là một nắm tiền xu lẫn với đất. Người tự tay mở chiếc bình, nhà khảo cổ học David Gellman ở Cơ quan quản lý di tích cổ Israel (IAA), nói rằng: “đây là lần đầu tiên trong sự nghiệp khảo cổ học của mình tôi tìm thấy vàng và điều này vô cùng thú vị”.
Điều thú vị của những đồng tiền này không chỉ vì chúng bằng vàng mà còn vì rất dễ xác định được tuổi đời của chúng. Tất cả những đồng tiền vàng này được tạo ra vào khoảng từ năm 940 đến 970. Đây là thời kỳ có một trong những biến động chính trị lớn, khi triều đại Shiite Fatimid chinh phục Ai Cập, Syria và Israel. Những vùng đất này trước đó nằm dưới sự cai trị của triều đại Sunni Abbasid.
Những đồng tiền đã thể hiện sự chuyển giao này, ở chỗ: hai đồng được đúc ở thành phố Ramla ở trung tâm Israel trong thời gian cai trị của kha líp/ quốc vương al-Muti dòng Sunni và thống chế vùng của ông ta là Abu 'Ali al-Qasim ibn al-Ihshid Unujur, người đương nhiệm từ năm 946 đến 961. Hai đồng tiền còn lại được đúc ở Cairo vào thời đại của vương triều al-Mu'izz dòng Shiite (953–975 sau Công nguyên) và người kế vị của ông là al-'Aziz (975–996 sau Công nguyên).
Bốn đồng tiền vàng có niên đại ít nhất 1.050 năm, vào triều đại Fatimid.
Ông Robert Kool, chuyên gia tiền xu của IAA, đang cân một đồng vàng tìm thấy ở khu Do Thái của Jerusalem.
Ông Robert Kool đang kiểm tra một trong bốn đồng vàng tìm thấy trong chiếc bình. Những đồng tiền này được bảo quản rất tốt, có thể nhận diện được chúng ngay mà không cần làm sạch.
Những đồng tiền này tương đương với 4 tháng lương của một người lao động phổ thông vào thời đó.
Ông David Gellman, người phụ trách công việc đào đất để giải phóng mặt bằng, đang chỉ vào chỗ tìm thấy bình tiền vàng ở vị trí đối diện với tòa nhà Bức tường phía Tây.
Chuyên gia của IAA cho biết những đồng tiền vàng được bảo quản một cách hoàn hảo và thậm chí không cần phải làm sạch mới nhận diện được. Đây là lần đầu tiên trong 50 năm người ta tìm thấy ở khu phố cổ của Jerusalem những đồng tiền vàng để dành từ thời kỳ Fatimid. Đây có thể là số tiền tiết kiệm để dành để về hưu của một người nào đó, hoặc chỉ là một phần tài sản của một gia đình, tùy vào chủ nhân đã cất nó là ai.
Bốn đồng dinar này là một số tiền khá lớn đối với hầu hết dân chúng có cuộc sống khó khăn khi đó. Số tiền tương đương với một tháng lương của một quan chức nhỏ, hoặc 4 tháng lương của một người lao động phổ thông.
Nhưng so với những quan chức lớn thì không đáng bao nhiêu. Vào thời đó, một quan chức ngân khố cao cấp có thể kiếm 7.000 đồng dinar/ tháng và còn có thêm các nguồn thu nhập khác từ tài sản ở vùng nông thôn lên đến hàng trăm hoặc hàng nghìn đồng dinar/ năm.