Với khả năng săn mồi cực nhanh và có thể nuốt chửng con người, những con rắn khổng lồ được tìm thấy trên toàn cầu, từ Đông Nam Á tới Nam Mỹ và Mỹ.
Các nhà nghiên cứu vừa công bố phát hiện hóa thạch của loài rắn mới được cho là lớn nhất từng sống trên Trái đất, với chiều dài cơ thể lên đến 15m. Họ đặt tên nó là Vasuki indicus.
Trước Vasuki indicus, khoa học đã xác định được nhiều loài rắn khổng lồ, từ những con rắn tiền sử dài bằng khủng long bạo chúa Tyrannosaurus rex cho đến những con trăn thường và loài rắn lớn siết mồi thời hiện đại.
Dưới đây là danh sách những loài rắn lớn nhất, nặng nhất và dài nhất thế giới đã và đang tồn tại do trang Live Science tổng hợp.
1. Vasuki indicus (15m)
Rắn Vasuki có liên quan loài trăn Anaconda hiện đại - (Ảnh: WaterFrame/Alamy Stock Photo)
Loài rắn khổng lồ đã tuyệt chủng này được đặt theo tên của Vasuki, vị vua thần thoại của các loài rắn trong Ấn Độ giáo.
Đốt sống hóa thạch của nó, được công bố vào tháng 4-2024, cho thấy nó là một con trưởng thành hoàn toàn và có khả năng dài từ 11 - 15m.
Vasuki sống cách đây khoảng 47 triệu năm. Nó thuộc họ rắn đã tuyệt chủng có tên Madtsoiidae xuất hiện vào cuối kỷ Phấn trắng (100,5 triệu đến 66 triệu năm trước), ở châu Phi, Ấn Độ, Úc, Nam Mỹ và Nam Âu.
Các nhà nghiên cứu tin rằng nó có thân hình trụ rộng và có thể sống trên cạn. Nó giết con mồi bằng cách siết chặt, tương tự như các loài rắn hiện đại như trăn và trăn Anaconda.
2. Titanoboa cerrejonensis (13m)
Titanoboa là một trong những loài rắn lớn nhất từng tồn tại, dài tới 13m - (Ảnh: MR1805/Getty Images).
Titanoboa cerrejonensis từng sống trong những khu rừng và sông ẩm ướt ở Nam Mỹ, chúng ăn cá sấu và cá sông.
Có niên đại 60 triệu năm trước, loài rắn này là ông tổ thời tiền sử của loài trăn ngày nay trong khu vực. Khoảng 250 đốt sống của nó tạo thành một khung khổng lồ dài 13m. Theo ước tính của các nhà khoa học tại Đại học Indiana, nó nặng tới 1.130kg.
Dấu tích hóa thạch của nó được phát hiện vào đầu những năm 2000, nằm trong đá của hệ tầng Cerrejón, một cảnh quan địa chất ở Colombia.
3. Rắn biển Palaeophis colossaeus (12m)
Rắn biển Palaeophis colossaeus có hình thù như rắn Laticauda colubrina (ảnh) - (Ảnh: Matteo Colombo/Getty Images).
Palaeophis colossaeus sống cách đây 100 triệu năm. Khi bộ xương hóa thạch của nó được phát hiện ở sa mạc Sahara ngày nay, các nhà nghiên cứu đã tính toán nó có thể dài hơn 12m, theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Acta Palaeontologica Polonica.
Điều đó khiến nó trở thành loài rắn biển dài nhất từng được tìm thấy - và là một trong những loài rắn dài nhất được biết đến. Mặc dù chưa tìm thấy phần đầu, nhưng từ bộ xương của nó, các nhà nghiên cứu xác định rằng miệng của sinh vật khổng lồ này đủ lớn để ăn thịt cả con cá voi nhỏ.
Con cháu của nó rất nhỏ bé khi so sánh. Rắn biển ngày nay hiếm khi dài quá 2m.
4. Gigantophis garstini (11m)
Một con rắn hóa thạch từ thời Ecoene (55,8 đến 33,9 triệu năm trước) - (Ảnh: Williamhc/Getty Images).
Gigantophis garstini là một con quái vật khổng lồ sống khoảng 40 triệu năm trước với chiều dài cơ thể ước tính 7 - 11m, theo một bài đăng trên blog PLOS.
Loài rắn lớn này, được phát hiện ở Ai Cập vào năm 1901, có khả năng cuộn cơ thể khổng lồ của nó xung quanh con mồi và ăn thịt chúng.
Các nhà nghiên cứu phát hiện Gigantophis có liên quan đến một loài khổng lồ đã tuyệt chủng khác tên là Madtsoia có hóa thạch được phát hiện ở Ấn Độ, cho thấy rắn khổng lồ từng thống trị các vùng của châu Á.
5. Anaconda xanh (10m)
Trăn Anaconda xanh - (Ảnh: Mark Kostich/Getty Images).
Trăn Anaconda xanh (Eunectes murinus) sống trong các vùng đầm lầy và suối ở Amazon, nơi chúng có thể sống đủ lâu để đạt tới chiều dài 10m.
Anaconda xanh là loài rắn nặng nhất trên Trái đất hiện nay, với một số con nặng tới 250kg, theo Viện Sinh học bảo tồn và Vườn thú quốc gia Smithsonian.
Không có kỷ lục chính thức nào về con trăn Anaconda xanh lớn nhất, nhưng vào năm 2016, các công nhân xây dựng ở Brazil đã bắt gặp một con ước tính dài 10m và nặng 399kg.
6. Trăn gấm (7,7m)
Trăn gấm là loài rắn dài nhất còn sống trên Trái đất ngày nay - (Ảnh: Paul Starosta/Getty Images).
Trăn gấm, trăn vua hay trăn mắt lưới châu Á (Malayopython reticulatus) được công nhận là loài rắn dài nhất trên Trái đất ngày nay.
Theo Bảo tàng Lịch sử tự nhiên của Vương quốc Anh, trăn gấm thường dài tới hơn 6,25m. Theo Kỷ lục Guinness thế giới, con trăn gấm dài nhất được nuôi nhốt có chiều dài tới 7,7m.
Kích thước của nó, cùng với tính khí thất thường, đôi khi gây tử vong cho con người. Trong một sự cố vào năm 2018, một phụ nữ ở Indonesia được phát hiện trong bụng một con trăn căng phồng.
Tuy nhiên, những sinh vật này cũng có thể dịu dàng. Giống như các loài trăn khác, trăn gấm cái nhẹ nhàng cuộn quanh trứng và co cơ theo nhịp để tạo ra nhiệt truyền cho con non, giúp chúng tăng khả năng sống sót trước cái lạnh, theo Vườn thú San Diego.
7. Trăn Ấn Độ (6,4m)
Trăn Ấn Độ có thể nặng tương đương một con voi con mới sinh - (Ảnh: Ahmad Gharabli/Getty Images).
Có nguồn gốc từ các khu rừng ở Ấn Độ, Pakistan, Sri Lanka và Nepal, loài trăn Ấn Độ (Python molurus) này có thể dài tới 6,4m và nặng gần 100kg.
Là họ hàng gần của trăn Miến Điện, trên mặt của chúng cũng có các màng nhạy cảm có thể phát hiện bức xạ hồng ngoại phát ra từ động vật thân nhiệt cách xa tới 1m, theo một nghiên cứu năm 2010 trên tạp chí Nature.
Sự thích nghi này giúp chúng di chuyển không một tiếng động về phía con mồi khi đi săn đêm.
8. Boa Cuba (6m)
Boa Cuba là loài rắn lớn nhất vùng Caribe - (Ảnh: Wirestock/Getty Images).
Boa Cuba là loài bản địa của Cuba và là loài rắn lớn nhất vùng Caribe. Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Reptiles & Amphibians, chúng nặng hơn 30kg và dài 5,65m, một số báo cáo cho rằng chúng có thể vượt 6m.
Chúng dành phần lớn thời gian cuộn mình trên cành cây hoặc săn thằn lằn và động vật gặm nhấm trên mặt đất. Chúng cũng là loài rắn lớn duy nhất được biết đến là săn theo bầy đàn.
Vào năm 2017, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận những con trăn vốn sống đơn độc này phối hợp thành hàng rào chắn ở cửa hang động thuộc một vườn quốc gia Cuba, nhằm chặn đường bay của dơi trong hang, sau đó xơi tái chúng.
9. Trăn Miến Điện (5,74m)
Trăn Miến Điện - (Ảnh: Hillary Kladke/Getty Image).
Trăn Miến Điện (Python bivittatus) là loài bản địa của Đông Nam Á. Chúng bắt đầu bằng cuộc sống trên cây, nhưng đến khi trưởng thành, kích thước khổng lồ của chúng buộc chúng phải sống dưới đất.
Theo Kỷ lục Guinness, con trăn Miến Điện được nuôi nhốt lớn nhất có tên Baby, dài 5,74m. Ngoài tự nhiên, những con trăn này thường xuyên dài hơn 4,9m, đủ lớn để săn cả cá sấu.
Trăn Miến Điện có bản năng định hướng tuyệt vời: khi được chuyển đi, chúng có thể lần theo mùi để quay trở về nhà xa hơn 32km, theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Biology Letters năm 2014.
10. Rắn hổ mang chúa (5,71m)
Rắn hổ mang chúa có nguồn gốc châu Á - (Ảnh: Dikky Oeasin/Getty Images).
Rắn hổ mang chúa có nguồn gốc châu Á. Theo Viện Bảo tồn sinh vật hoang dã và Vườn thú quốc gia Smithsonian, chúng có thể dài hơn 5m.
Con rắn hổ chúa dài nhất từng được ghi nhận là một con rắn nuôi nhốt tại vườn thú London vào cuối những năm 1930, dài tới 5,71m, theo Kỷ lục Guinness thế giới, xấp xỉ bằng chiều dài của một container. Nó đã bị giết chết khi Thế chiến II nổ ra nhằm ngăn nó trốn vào thành phố trong trường hợp sở thú bị ném bom.
Hầu hết các loài rắn độc không phát triển thành những con rắn khổng lồ. Nhưng rắn hổ chúa là một "ngoại lệ", khiến chúng trở thành loài rắn độc dài nhất trên Trái đất.
11. Trăn đá Trung Phi (dài 5m)
Trăn đá Trung Phi là loài rắn lớn nhất châu Phi, có thể dài tới 5m - (Ảnh: Michele D'Amico/Getty Images).
Trăn đá Trung Phi (Python sebae) là loài rắn lớn nhất châu Phi, theo Sở thú Oregon. Loài này có khả năng thích nghi cao và được tìm thấy trên khắp vùng cận Sahara của châu Phi, trong các đồng cỏ, rừng và cả hoang mạc.
Theo Mạng đa dạng động vật (ADW), những con trăn này dài trung bình từ 3 - 5m.
Trăn đá Trung Phi có thể nuốt chửng những con mồi khá lớn bao gồm linh dương và cá sấu. Đã có một số trường hợp trăn đá châu Phi tấn công và thậm chí ăn thịt một phần con người.
Những con rắn này có thể nuốt chửng con mồi lớn như vậy nhờ bộ hàm rất linh hoạt. "Chúng có thể tách rời hàm trên và hàm dưới khi chuẩn bị nuốt chửng con mồi, nên chúng thường có thể ăn được những thứ lớn hơn nhiều so với kích thước đầu của chúng", ông Patrick Campbell, chuyên gia bò sát tại Bảo tàng Lịch sử tự nhiên ở London, Anh, nói.