Vị trí của các lăng mộ hoàng gia trong triều đại nhà Nguyên luôn là một chủ đề nóng trong giới khảo cổ, theo ghi chép của "Nguyên sử", hầu hết các hoàng đế nhà Nguyên, bao gồm cả Thành Cát Tư Hãn, đều được chôn cất ở một nơi gọi là "Khởi liễn cốc", có ý nghĩa tương tự như "Đế Vương Cốc" – thung lũng nơi các pharaoh Ai Cập được chôn cất.
Nhưng điều khiến người ta kinh ngạc là khu lăng mộ hoàng đế tập thể khổng lồ như vậy lại chưa từng được tìm ra, chúng dường như đã biến mất trong làn không khí loãng. "Khởi liễn cốc" – thung lũng thần bí này rốt cục là nằm ở đâu, đến nay vẫn còn là bí ẩn.
Chân dung Thành Cát Tư Hãn.
Vấn đề này vốn đã làm đau đầu các nhà khảo cổ học trên khắp thế giới trong hơn 600 năm kể từ cuối thời nhà Nguyên và đầu thời nhà Minh, vô số người đã tìm kiếm vị trí chính xác của "Khởi liễn cốc".
Đương nhiên, sau bao nhiêu năm thăm dò cũng không phải không có kết quả, ví dụ như vị trí thật sự của "Khởi liễn cốc" hiện cũng có một số manh mối. Hiện nay, trên thế giới có hai tài liệu lịch sử có giá trị nhất để nghiên cứu về Đế quốc Mông Cổ, một là "Nguyên Sử" được biên soạn dưới thời nhà Minh, và hai là "Sử Tập" của Iran.
Tuy nhiên, nhiều người chưa từng nghe đến cuốn sách "Sử Tập". Cuốn sách này được biên soạn bởi Tể tướng của Hãn quốc Y Nhi (còn gọi là Hãn quốc Y Lợi hoặc Hãn quốc Y Nhĩ, một trong bốn hãn quốc của Đế chế Mông Cổ thành lập tại Ba Tư vào thế kỷ 13, được coi là một phần của đế quốc Mông Cổ bao gồm gần như một nửa của Trung Á).
Sau khi kỵ binh Mông Cổ chinh phục toàn bộ Trung Á, họ đã mang theo kỹ năng bí mật độc nhất vô nhị của triều đại Trung Nguyên. Cuốn sách "Sử Tập" được viết dưới bối cảnh này, vì vậy nó thuộc về sách lịch sử chính thống và nội dung của nó khá đáng tin cậy.
Trong "Sử tập", đã chỉ ra rõ ràng vị trí của "Khởi liễn cốc" – Dãy núi Mông Cổ Burkhan Khaldun. Không chỉ vậy, "Sử tập" còn liệt kê chi tiết tất cả các con sông gần núi, là cơ sở quan trọng để các học giả khám phá vị trí cụ thể của "dãy núi Burkhan Khaldun".
Trong "Sử tập", có đề cập đến phía đông của ngọn núi là sông Onon, phía tây bắc là "Cáp lạt hốt", phía tây nam là "Tula", phía nam trung bộ của núi là "Khiếp lục liên", tên của các con sông trong tiếng Mông Cổ. Dựa trên hướng của những con sông này, các chuyên gia nước ngoài cuối cùng đã xác định được vị trí thực sự của "Khởi liễn cốc" - núi Great Kent ở Mông Cổ ngày nay.
Dãy núi Great Kent, Mông Cổ.
Ngoài ra, việc tìm kiếm các lăng mộ của nhà Nguyên không chỉ được nghiên cứu bởi cộng đồng khảo cổ ở Trung Quốc, nó còn là một chủ đề lớn trên toàn thế giới, và có rất nhiều học giả hàng đầu trong và ngoài Trung Quốc nghiên cứu về vấn đề này.
Theo ghi chép của "Sử ký", Thành Cát Tư Hãn và những người kế vị của ông đã được chôn cất tại đây, lưu ý rằng, những người kế vị không chỉ bao gồm những hoàng đế triều Nguyên mà còn bao gồm rất nhiều đại hãn của tứ đại Hãn quốc Mông cổ của quá nửa địa cầu này.
Giờ thì mọi người đã biết tại sao các nhà khảo cổ học trên toàn thế giới lại quan tâm đến vấn đề này. Với lãnh thổ rộng lớn của Đế quốc Mông Cổ, kho báu của các chủng tộc khác nhau trên thế giới trong "Khởi liễn cốc" có thể chất thành đống như núi.
Nếu nơi này được tìm thấy và khai quật, giá trị của nó thậm chí còn vượt quá việc khai quật tất cả các lăng mộ của Pharaoh ở Ai Cập. Tất nhiên, "Khởi liễn cốc" chính là "Dãy núi Kent Mông Cổ" ở trên chỉ là một trong số rất nhiều nhận định, chủ yếu là do nhiều học giả trên thế giới cho là như vậy.
Chân dung Hốt Tất Liệt.
Một bộ phận học giả khác cho rằng "Khởi liễn cốc" ở gần Ordos – Trung Quốc (một thành phố của khu vực Nội Mông Cổ) . Quan điểm này có hai luồng căn cứ: Thứ nhất, "Bát bạch thất" Thành Cát Tư Hãn ở Ordos.
"Bát bạch thất" hiện là "Lăng mộ Thành Cát Tư Hãn" ở Nội Mông, cách khu đô thị Ordos khoảng 40 km, không chỉ là điểm thu hút khách du lịch cấp 5A nổi tiếng mà còn là địa điểm quan trọng nhất đối với người dân của tất cả các dân tộc ở Mông Cổ để thờ Thành Cát Tư Hãn.
Các học giả cho rằng nơi chôn cất thực sự của Thành Cát Tư Hãn chắc không cách quá xa "Bát bạch thất", vì lông lạc đà gắn liền với hơi thở cuối cùng của Thành Cát Tư Hãn là ở đây, và "hơi thở cuối cùng" có nghĩa là "linh hồn" của đại Hãn, và nơi chôn cất thi thể đương nhiên sẽ không thể cách xa quá.
Bát bạch thất – Lăng mộ tưởng nhớ của Thành Cát Tư Hãn.
Thứ hai: Thành Cát Tư Hãn qua đời giữa chừng trong cuộc chinh phục Tây Hạ, nếu thi thể được vận chuyển đến "Dãy núi Great Kent" hiện nay thì chặng đường sẽ quá dài. Theo nhiều ghi chép lịch sử khác nhau, Thành Cát Tư Hãn chết ở Lĩnh Châu, Tây Hạ, nay thuộc huyện Ninh Vũ, Ninh Hạ, Trung Quốc.
"Lịch sử bí mật của Mông Cổ": "Vào năm Hợi, Thành Cát Tư Hãn lên trời sau khi chiếm được thành Đóa Bôn Miệt Nhân Can ."
"Sử tập": "Năm Hợi, Hãn (Thành Cát tư Hãn) vào núi Lục Bàn, mất ngày 15 tháng 8".
"Sử nhà Nguyên": "Thái Tổ bao vây Tây Hạ trong 22 năm, tháng 5 nhuận trốn cái nóng mùa hè trong núi Lục Bàn, xuống Tây Hạ vào tháng 6, và sụp đổ trong Cung điện Cáp Thích Đồ ở Tát Lý Xuyên vào tháng 8, và được chôn cất tại Thung lũng Khởi Liễn Cốc".
Với lãnh thổ rộng lớn của Đế quốc Mông Cổ, kho báu của các chủng tộc khác nhau trên thế giới trong "Khởi liễn cốc" có thể chất thành đống như núi. Nếu nơi này được tìm thấy và khai quật, giá trị của nó thậm chí còn vượt quá việc khai quật tất cả các lăng mộ của Pharaoh ở Ai Cập.
Không còn nghi ngờ về cái chết của Thành Cát Tư hãn tại Lĩnh Châu, Tây Hạ. Vậy câu hỏi đặt ra là, các nhà học giả đã chỉ ra, nếu triều đình Mông Cổ khi ấy liệu có đưa thi thể của Thành Cát Tư Hãn trở về dãy núi "Great Kent" hay không?
Nếu như con đường xa như vậy, thi thể của Thành Cát Tư Hãn cần được bảo quản như thế nào? Hai câu hỏi này rất hay. Bởi vậy nói rằng thi hài của Thành Cát Tư Hãn được chôn cất ở Ordos, Nội Mông là có cơ sở nhất định.
Ngoài hai lý thuyết chủ đạo trên, còn có những lý thuyết khác như núi Altay, núi núi Lục Bàn nơi chôn tại chỗ, và Trương Gia Khẩu, những nhận định này tương đối nhỏ nên có lẽ không cần nhắc lại ở đây. Các lăng mộ của triều đại nhà Nguyên rất bí ẩn, có liên quan mật thiết đến phong tục "mai táng bí mật" của người Mông Cổ.
Theo "Marco Polo Du ký", những người viết được đường đi chôn cất linh cữu những chiếc quan tài của đại hãn phải bị giết, để tránh việc tin tức lan truyền. Ngoài ra, nơi đặt lăng mộ phải thuộc nơi "Không có ký hiệu không có cây cối", không được có bất cứ một dấu mốc nào. Người ngoài nhìn vào không thể biết nổi địa điểm của lăng mộ .
Phong tục "mai táng bí mật" của người Mông Cổ là một lý do quan trọng khiến các Lăng mộ của triều đại nhà Nguyên không thể tìm ra trong hàng trăm năm. Những người thực sự biết được vị trí lăng mộ của các hoàng đế nhà Nguyên và những Đại hãn đều kín tiếng như những chiếc bình nút chặt cổ chai, cả đời không thể tiết lộ với người ngoài nửa tiếng. Nguyên nhân rất đơn giản, họ không muốn sự yên nghỉ của tổ tiên và bản thân của mình bị quấy rầy bởi những người ngoài.
Diệp Tử trong cuốn sách "Thảo Mộc Tử" triều Minh cho rằng thời xưa tìm đường tới lăng mộ bằng cách binh lính Mông Cổ giết lạc đà con trước mặt những con lạc đà cái trong lăng, và những con lạc đà cái sẽ nhận ra vị trí của lăng và dẫn đường nếu cần đi tìm.
Tuy nhiên, cách tìm đường của Diệp tiên sinh dường như không đúng, chuyện lăng mộ đại sự, làm sao giới quý tộc Mông Cổ lại có thể tìm bằng cách đó? Chỉ cần đưa ra một nghi vấn: Nếu như con lạc đà mẹ giữa đường bị chết hoặc bị người ta trộm mất thì phải làm sao. Vì thế cách nói này không có căn cứ.
Quý tộc Mông Cổ và kỵ binh Mông Cổ.
Lăng mộ của những hoàng đế triều đại nhà Nguyên thần bí như vậy, quả là có liên quan mật thiết đến phong tục tập quán "mai táng bí mật" của người Mông Cổ. Hiện tại, có vẻ như Thành Cát Tư Hãn và lăng mộ của triều đại nhà Nguyên nhiều khả năng đang ở dãy núi Greater Kent hoặc gần Ordos.
Trên thực tế, các ghi chép lịch sử về vị trí của "Khởi liễn cốc" đã được các chuyên gia nghiên cứu kỹ lưỡng, và bây giờ là điều duy nhất cần thiết là, chỉ cần tìm thấy địa chỉ chính xác thông qua khảo cổ học. Nếu đúng là lăng tẩm ở Trung Quốc thì họ có kế hoạch phải được bảo vệ đàng hoàng, còn nếu lăng mộ nằm phía bên Mông Cổ có lẽ cần sự hợp tác giữa hai quốc gia này để tìm ra địa chỉ chính xác.