Kịch bản robot thay thế luật sư thật tại tòa án ở thời điểm hiện tại có thể vẫn chỉ là đièu diễn ra trong khoa học viễn tưởng, nhưng cũng không thể phủ nhận rằng việc ứng dụng AI trong ngành luật ngày càng trở nên phổ biến.
So với nhiều ngành, ngành tư pháp, vốn có truyền thống thận trọng, bắt đầu áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) muộn và chậm. Tuy nhiên, AI với các chức năng cập nhật, phân tích, "tư duy" và dự đoán tự động đang trở thành xu hướng chủ đạo trong ngành này.
Sự đổi mới liên tục của các AI chuyên về pháp lý ngày càng trở thành những công cụ thường xuyên của các công ty luật ở khắp mọi nơi. Ngày càng có nhiều công ty luật bắt đầu quan tâm và thực hiện chiến lược "quản lý tri thức" mà cốt lõi là trí tuệ nhân tạo, các yếu tố của nó bao gồm chất lượng dịch vụ, hiệu quả, chia sẻ kiến thức chuyên môn với khách hàng và tác động của nó liên quan đến pháp luật.
Ứng dụng AI phổ biến nhất trong ngành tư pháp là trong lĩnh vực truy xuất thông tin. (Ảnh minh họa).
Trợ lý nghiên cứu
Hiện nay, các ứng dụng AI phổ biến nhất trong ngành tư pháp là trong lĩnh vực truy xuất thông tin, phân tích dữ liệu, ngoài việc nhanh chóng và hiệu quả, bao gồm xử lý tài liệu tự động, máy móc còn có những ưu điểm vượt trội so với lao động thủ công như tính kịp thời, chính xác...
AI có thể hoàn thành việc xem xét, giải thích dữ liệu và xác định các kết luận, đề xuất liên quan đến vụ việc trong vòng vài phút, từ đó giúp các công ty luật tiết kiệm rất nhiều thời gian, công sức và nâng cao chất lượng, giá trị dịch vụ luật sư.
Câu chuyện của Sally Hobson, một luật sư hình sự ở London là điển hình. Cô đảm nhận một vụ án giết người phức tạp, cần hơn 10.000 hồ sơ để xem xét và phân tích. Trợ lý tư pháp AI đã giúp cô hoàn thành phần công việc này một cách nhanh chóng và chính xác, sớm hơn 4 tuần so với thao tác thủ công, tiết kiệm được 50.000 bảng Anh.
Trợ lý AI mà cô ấy sử dụng tên là Luminance. Luminance hiện có sẵn 80 ngôn ngữ và được hơn 300 công ty luật tại 55 quốc gia trên thế giới "tuyển dụng".
Bí mật của nó nằm ở khả năng liên kết từ khóa và khả năng học tập được sử dụng trong quá trình tìm kiếm.
Trợ lý AI giúp hoàn thành sớm hơn 4 tuần so với thao tác thủ công.
Trợ lý cấp cao
Trợ lý AI đang dần đảm nhận các nhiệm vụ cấp cao hơn tìm kiếm tệp và xử lý dữ liệu, chẳng hạn như thiết kế kế hoạch bào chữa, tìm kiếm các tiền lệ tư pháp có thể trích dẫn, v.v.
Litigate, một AI hỗ trợ tư pháp của Israel, có chức năng này và cung cấp các dịch vụ trợ lý nâng cao.
Bằng cách nhập các bản tóm tắt vụ việc và khiếu nại, Litigate có thể nhanh chóng truy xuất các số liệu chính, tìm ra mối liên hệ giữa chúng, liệt kê dòng thời gian của các sự kiện quan trọng, những gì đã xảy ra vào một ngày và giờ nhất định cũng như đưa ra phân tích và giải thích.
Tuy nhiên, AI này còn có một đối thủ tên là ROSS, cốt lõi là công nghệ AI "Watson" của IBM; Watson từng đánh bại người chơi con người trong cuộc thi trò chơi "Monopoly" để trở thành nhà vô địch thế giới.
ROSS về cơ bản là một công cụ nghiên cứu pháp lý có thể nhận dạng và hiểu ngôn ngữ tự nhiên, truy xuất ngay cơ sở dữ liệu thông tin pháp lý và sau đó đưa ra câu trả lời.
Ngoài ra, nó còn có chức năng học hỏi, không ngừng hoàn thiện và điều chỉnh phương pháp nghiên cứu theo các trường hợp khác nhau.
Điều thú vị là ROSS sẽ theo dõi chặt chẽ những diễn biến mới nhất trong cộng đồng pháp luật, chẳng hạn như các phán quyết lớn của tòa án, các sự kiện có thể có tác động đáng kể đến việc xử lý vụ việc của luật sư, v.v..., để năng lực của nó có thể được cập nhật liên tục và theo kịp thời đại.
Trợ lý pháp lý AI với khả năng học tập mạnh mẽ hơn.
Tư vấn
Trợ lý pháp lý AI với khả năng học tập mạnh mẽ hơn cũng có thể đưa ra những dự đoán hợp lý.
Premonition là một AI dự đoán, có thể sử dụng máy học để dự đoán kết quả có thể xảy ra của vụ việc hiện tại dựa trên phân tích các tài liệu tiền lệ về quyết định của tòa án cũng như các yếu tố liên quan khác.
Luật sư xử lý vụ việc có thể đưa ra quyết định phù hợp hơn dựa trên những dự đoán này và đưa ra lời khuyên tốt hơn cho khách hàng.
Bộ phận pháp chế của công ty kế toán Deloitte (Deloitte Legal) cũng có một trợ lý đắc lực như vậy là TAX-I. Nhiệm vụ của nó là tìm kiếm và phân tích dữ liệu các trường hợp khiếu nại thuế tương tự trong quá khứ và dự đoán kết quả của trường hợp hiện tại dựa trên phán quyết cuối cùng của các trường hợp trước đây.
Deloitte Legal cho biết độ chính xác từ dự đoán của TAX-I là 70%.
Một vị cứu tinh cho những người mới làm luật ?
DoNotPay là phần mềm dịch vụ pháp lý được ra mắt vào năm 2015. Nhà phát triển của nó, Joshua Browder, hiện sống ở Thung lũng Silicon, Hoa Kỳ. Chức năng chính của nó là soạn thảo các văn bản pháp luật và các văn bản kinh doanh khác.
Ví dụ, nếu bạn nhận được một vé phạt đỗ xe và bạn không đồng ý với điều đó, bạn có thể yêu cầu AI này viết một lá thư. Bạn cho nó biết vấn đề, bao gồm các lập luận, bằng chứng và ý tưởng của bạn, và nó sẽ nhắc bạn cách diễn đạt, viết nó và những điều khoản pháp lý nào được áp dụng.
Trợ lý pháp lý trực tuyến này cũng có thể giúp bạn soạn thảo các thư kinh doanh khác, bao gồm yêu cầu bảo hiểm, khiếu nại tới các công ty hoặc cơ quan chính phủ, xin thị thực du lịch, yêu cầu các loại hoàn tiền khác nhau...
DoNotPay là phần mềm dịch vụ pháp lý được ra mắt vào năm 2015.
Nó đã nhận được nhiều đánh giá trái chiều, bao gồm cả lời khuyên chuyên môn không đủ chính xác, nhưng hiện có 150.000 người dùng trả tiền và tỷ lệ thư khiếu nại thành công là 80%.
Thẩm phán robot?
Hầu hết mọi người đều cho rằng ngày này vẫn còn rất xa, nhưng những phán đoán về AI mà nhiều năm trước người ta cho là vô lý đã không còn là khoa học viễn tưởng nữa.
Nếu có một phần mềm hỗ trợ thẩm phán AI có thể dự đoán kết quả phán quyết thông qua các phép tính với độ chính xác từ 95% trở lên, chắc chắn nó sẽ mang lại hy vọng giảm bớt tình trạng tồn đọng của các vụ kiện tụng.
Tuy nhiên, xét cho cùng, máy móc không thể thay thế hoàn toàn con người, ngay cả trí tuệ nhân tạo gần gũi nhất với trí tuệ con người; không chỉ trong các lĩnh vực bị chi phối bởi tính chủ quan, sáng tạo, tính nhân văn và yếu tố nhận thức như nghệ thuật, thể thao mà còn cả lĩnh vực tư pháp.
Luật pháp phục vụ con người và giải quyết các vấn đề của xã hội loài người cho nhân loại; câu trả lời mà luật pháp đưa ra không bao giờ có thể là trắng đen một cách máy móc và sẽ luôn có những yếu tố cố hữu trong cách giải thích của con người.