Kể từ khi con người lần đầu tiên bước vào vũ trụ vào năm 1961, hơn 500 phi hành gia đã rời Trái đất và bắt đầu cuộc hành trình chinh phục vũ trụ. Trong số đó có ít nhất 57 nữ phi hành gia, chiếm khoảng 10% tổng số phi hành gia được thực hiện sứ mệnh thiêng liêng này.
Ngày nay, với công nghệ phát triển cao, nam giới và phụ nữ đã đạt được sự bình đẳng trong các hoạt động không gian khác nhau. Tuy nhiên, các nữ phi hành gia vẫn phải đối mặt với một vấn đề đặc biệt về sức khỏe khi bay vào vũ trụ.
Vấn đề sinh lý gây rắc rối cho nữ phi hành gia
Vào những năm 1960, Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Quốc gia (NASA) đã lựa chọn và huấn luyện một nhóm nữ phi hành gia khi thực hiện các sứ mệnh có người lái. Những người phụ nữ này đều là những người ưu tú được chọn tham gia chương trình. Họ đã thể hiện khả năng phi thường trong nhiều bài kiểm tra và đào tạo khác nhau, chứng tỏ rằng họ hoàn toàn có đủ khả năng trở thành phi hành gia xuất sắc.
Trong số đó, 13 nữ phi hành gia đã bước vào giai đoạn tuyển chọn cuối cùng của “Dự án Sao Thủy” sau nhiều cuộc tuyển chọn gian khổ. Họ có cơ hội lớn trở thành những nữ phi hành gia đầu tiên bước vào vũ trụ. Nhưng đáng tiếc, vào giây phút tuyển chọn cuối cùng, những người phụ nữ này đều phải nhường suất cho nam phi hành gia.
Một lý do quan trọng khiến NASA cuối cùng đã từ bỏ việc để phụ nữ hoàn thành chuyến bay vào vũ trụ là do nghiên cứu khoa học phát hiện ra rằng, chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ và các vấn đề sinh lý liên quan trong môi trường vi trọng lực có thể gây ra rủi ro về an toàn sức khỏe cho chính họ.
Hầu hết các nữ phi hành gia sẽ gặp phải những bất thường về chu kì kinh nguyệt trong thời gian ở trong không gian.
Trong môi trường Trái đất, sự tuần hoàn máu của con người phụ thuộc vào trọng lực. Nhưng ở trạng thái không trọng lực, hệ thống tim mạch trở nên chậm chạp. Việc phụ nữ bị chảy máu nhiều trong thời kỳ kinh nguyệt, kết hợp với lưu thông máu kém trong môi trường vi trọng lực có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.
Theo số liệu thống kê, hầu hết các nữ phi hành gia sẽ gặp phải những bất thường rõ ràng về chu kỳ kinh nguyệt trong thời gian ở trong không gian. Điều này trực tiếp dẫn đến sự thay đổi tâm trạng, tăng sự lo lắng và mệt mỏi. Nếu không được điều trị kịp thời còn có thể gây ra những nguy cơ về sức khỏe như thiếu máu, nhiễm trùng.
Sau quyết định này, các nữ phi hành gia đã cùng nhau phản đối rằng việc dựa vào các vấn đề sức khỏe của phụ nữ không thể là cái cớ để hạn chế họ lên vũ trụ. Phụ nữ vẫn có thể sử dụng một số biện pháp can thiệp để đạt được hiệu quả tương tự như các phi hành gia nam.
Những người phụ nữ sẵn sàng thay đổi nhịp sinh học để thực hiện sứ mệnh
Trên thực tế, ngay từ những năm 1960, các phi hành gia Liên Xô và Mỹ đã bắt đầu thực hiện một số biện pháp để đối phó với vấn đề này. Ví dụ, thời gian thực hiện nhiệm vụ của nữ phi hành gia được sắp xếp hợp lý để tránh thời kỳ sinh lý và họ được cung cấp các sản phẩm vệ sinh được thiết kế đặc biệt. Chỉ cần có sự chuẩn bị và hỗ trợ đầy đủ về mọi mặt, các nữ phi hành gia hoàn toàn có thể thể hiện tài năng của mình trong các sứ mệnh không gian.
Trong môi trường không gian, máu không thể thoát ra ngoài tự nhiên, điều này ảnh hưởng tới trạng thái làm việc của các nữ phi hành gia. Để đảm bảo nhiệm vụ diễn ra suôn sẻ, nhiều nữ phi hành gia đã lựa chọn uống thuốc tránh thai để ức chế kinh nguyệt trước khi cất cánh. Thuốc tránh thai có thể ức chế sự phát triển nang trứng và rụng trứng, từ đó ổn định nồng độ hormone và ngăn ngừa tăng sản nội mạc tử cung, qua đó đạt được mục đích trì hoãn hoặc ức chế kinh nguyệt.
Bất chấp nguy cơ tác dụng phụ, việc ức chế bằng thuốc vẫn khả thi trong điều kiện hiện tại so với các lựa chọn khác. Trong những năm qua, không ít nữ phi hành gia đã sẵn sàng hy sinh để có thể theo đuổi đam mê chinh phục không gian của mình.
Những biện pháp khoa học sáng tạo
Tất nhiên, chỉ dùng thuốc thôi là chưa đủ. Bên cạnh đó, việc sử dụng biện pháp này lâu dài cũng có thể gây mất cân bằng nội tiết tố và tăng nguy cơ mắc bệnh cho các nữ phi hành gia. Vì vậy, các cơ quan vũ trụ ở nhiều quốc gia đang thực hiện những đổi mới công nghệ về nhiều mặt nhằm giúp các nữ phi hành gia sống sót qua giai đoạn đặc biệt một cách an toàn, thuận tiện và thoải mái hơn.
Nhiều phương pháp khoa học hơn để đảm bảo công việc bình thường của nữ phi hành gia không bị xáo trộn đã được đưa ra.
Biện pháp đối phó chủ đạo hiện nay là phát triển thêm nhiều công nghệ mới có thể thay thế thuốc, chẳng hạn như kích thích từ trường để điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Công nghệ này có thể điều hòa kinh nguyệt bằng cách gửi các xung từ đến các bộ phận quan trọng của não để kích thích hệ thần kinh trung ương của chu kỳ kinh nguyệt. Công nghệ mới có những ưu điểm rõ ràng so với việc chỉ dựa vào thuốc. Nó có thể được kiểm soát chính xác khi cần thiết và tránh được tác dụng phụ của việc phụ thuộc vào thuốc lâu dài. Tuy nhiên, độ an toàn của nó cần phải được xác minh trên quy mô lớn và liệu môi trường không gian có gây nhiễu điện từ cho thiết bị hay không cũng phải được xem xét.
Các thiết bị tránh thai cấy ghép cũng đang được xem xét. Nó giải phóng hormone liều thấp liên tục, loại bỏ nhu cầu sử dụng thuốc hàng ngày. Tuy nhiên, quá trình cấy ghép đòi hỏi các bác sĩ chuyên môn phải hoàn thành trong môi trường vô trùng mà điều này khó khăn trong điều kiện không gian. Cấy ghép cũng mang lại những rủi ro như nhiễm trùng và đào thải.