Tranh và hoa vi sinh. Một thuật ngữ xa lạ với bạn? Có thể, vì đó chính là một ý tưởng rất mới của nhóm nghiên cứu Phạm Thành Hổ, Hồ Bảo Thùy Quyên và Ông Thị Anh Phương: “vẽ” tranh bằng các chủng vi sinh vật mang nhiều màu sắc.
“Tuy đã có thành công bước đầu, vẽ được các mẫu hoa, những bức tranh nho nhỏ... bằng nhiều chủng vi sinh, song nhóm chúng tôi còn phải làm nhiều thực nghiệm nữa mới dám nói tiếng chắc ăn” - trưởng nhóm nghiên cứu, PGS.TS Phạm Thành Hổ, thuộc bộ môn vi sinh (khoa sinh Trường ĐH Khoa học tự nhiên - ĐH Quốc gia TP.HCM), cho biết.
Thùy Quyên tiết lộ thêm: các vi sinh vật được dùng để vẽ tranh hay những cánh hoa... phải đảm bảo an toàn, không gây hại cho người, đồng thời cũng là những loại vi sinh phong phú, đa dạng, có thể dễ dàng tìm và thu nhận từ tự nhiên.
Ông Thị Anh Phương (trái) và Hồ Bảo Thùy Quyên trong phòng thí nghiệm (Ảnh: TTO)
PGS.TS Phạm Thành Hổ cho biết khả năng nhân nhanh số lượng và có nhiều màu sắc của một số loài vi sinh vật là điều kiện lý tưởng để biến chúng thành nguyên liệu tạo nên những tác phẩm mang giá trị nghệ thuật. “Chúng tôi gây đột biến một số loại vi sinh vật bằng tia tử ngoại, bằng hóa chất... để thu được những loại vi sinh mang màu sắc khác nhau” - ông Hổ “bật mí”. Theo ông, từ vi sinh vật mang màu xanh lục có thể gây đột biến để chúng khoác lên mình màu vàng óng ánh; còn loại vi sinh mang màu trắng sữa có thể gây đột biến cho ra màu đỏ nhạt...
Phông nền của tranh vi sinh là những mảnh thạch agar (rau câu) hay thạch dừa mà nhà nghiên cứu - họa sĩ có thể định hình chủ động. Đó sẽ là một bức tranh phong cảnh nho nhỏ, một chú lợn con xinh xắn, một chú ếch dễ thương, hình dáng các loại hoa, quả; hay đó có thể là những dòng chữ chúc mừng sinh nhật, chúc mừng năm mới... Những vi sinh vật li ti sẽ được “cấy” lên nền thạch agar hay thạch dừa và nhờ môi trường này chúng sinh sôi nảy nở rất nhanh. Chỉ sau 3-4 ngày, “tập đoàn” vi sinh sẽ phủ kín các đường nét của tác phẩm theo những họa tiết đã được đặt định sẵn, với những màu sắc theo ý muốn của tác giả.
Tranh lợn Đông Hồ được “vẽ” bằng vi sinh vật (ảnh: TTO)
Cả một chặng đường còn phía trước. Nhóm họa sĩ vi sinh vẫn đang tìm kiếm qui trình “vẽ” như thế nào để có tác phẩm đạt chất lượng cao nhất và bảo quản được lâu nhất, cũng như săn lùng thêm những dòng vi sinh phù hợp làm nguyên liệu hội họa!
Một trong những “ứng viên” mà nhóm đang đầu tư là loài tảo lục Chlorella giàu protein, acid amin thiết yếu, acid béo, khoáng, vitamin... Loài vi tảo này hiện được dùng làm nguyên liệu bào chế thuốc, mỹ phẩm và thực phẩm chống suy dinh dưỡng. Chlorella có hai loại sắc tố chính: diệp lục tố và carotenoid (màu cà rốt). Nhưng diệp lục tố chiếm ưu thế nên vi tảo Chlorella có màu xanh lục hết sức đặc trưng. Một “ứng viên” khác cũng sáng giá không kém và rất gần gũi với... các bà nội trợ là loài nấm men cơm rượu. Thông thường nấm men cơm rượu có màu trắng sữa nhưng có thể tác động bằng kỹ thuật gây đột biến để chúng khoác lên mình màu đỏ nhạt. Trong khi đó, chủng nấm men có tên khoa học Rhodotorula glutinis lại mang sắc tố hồng... |
QUỐC THANH