Thường thì con đực to xác có lợi thế trong vương quốc động vật, vì nó giúp chúng chiến thắng đối thủ trong cuộc cạnh tranh để được giao phối. Nhưng, không hiếm trường hợp "gã lùn chiến thắng người khổng lồ goliat".
Nhà sinh thái học tiến hoá Charles Fox và cộng sự tại Đại học Kentucky, Mỹ, tự hỏi liệu có trường hợp kẻ bé nhỏ đánh bại kẻ lớn xác trong cuộc đua giành con cái hay không. Chẳng hạn, "những con đực nhỏ hơn có lẽ bay tốt hơn bởi chúng dễ cất cánh hơn", Fox giải thích.
Họ đã tìm hiểu loài bọ cánh cứng Stator limbatus, cho nhân giống 8 chủng của loài này, gồm một số cỡ lớn và một số cỡ nhỏ. Nhóm nghiên cứu sau đó thả các con đực vào một căn phòng lớn với những con cái đã sẵn sàng ở đó.
Fox và cộng sự nhận thấy những con bọ nhỏ hơn tiếp cận đến các cô nàng nhanh hơn hẳn những gã to lớn, "và có thể đoán là việc này cho phép chúng giao phối nhanh hơn cũng như thường xuyên hơn", Fox nói.
Bọ cánh cứng Stator limbatus (Ảnh: uky.edu)
Không chỉ có vậy, Fox cũng ghi nhận ở các loài khác hiện tượng con đực nhỏ hơn lại có ưu thế, chẳng hạn ở những loài chim biển, "nơi mà các con chim cạnh tranh nhau bằng những pha nhào lộn, các anh chàng nhỏ bé được ưu ái bởi chúng có thể trình diễn nhanh nhẹn hơn".
Phát hiện này có thể giúp giải thích tại sao con đực của hầu hết các loài côn trùng thường nhỏ hơn con cái, ông nói.
Lạ hơn, nhóm nghiên cứu cũng tìm thấy những anh chàng nhỏ hơn thường đuổi theo các con cái tốt hơn ở nhiệt độ thấp. Có lẽ chúng làm ấm cơ thể nhanh hơn với cân nặng bé nhỏ của mình, cho phép việc cất cánh trở nên dễ dàng, Fox giả định.
T. An