Nghiên cứu dựa trên vệ tinh cho thấy gần một nửa thành phố lớn của Trung Quốc đang bị sụt lún từ mức trung bình đến nghiêm trọng, đặt hàng triệu người vào nguy hiểm.
Nghiên cứu do một nhóm các nhà khoa học thuộc Đại học Sư phạm Hoa Nam (Trung Quốc) thực hiện và được xuất bản trên tạp chí Science uy tín ngày 19-4.
Mật độ các tòa nhà tại Thượng Hải của Trung Quốc - (Ảnh: REUTERS).
Dựa trên dữ liệu vệ tinh, các tác giả nghiên cứu nhận thấy 45% đô thị Trung Quốc đang lún nhanh hơn 3mm mỗi năm, trong đó có tới 16% ở mức hơn 10mm/năm. Đây là hệ quả không chỉ do mực nước ngầm giảm mà còn do sức nặng của các công trình xây dựng trên mặt đất, theo Hãng thông tấn AFP.
Với dân số đô thị của Trung Quốc đã vượt quá 900 triệu người, "ngay cả một phần nhỏ đất sụt lún ở Trung Quốc cũng có thể trở thành mối đe dọa đáng kể đối với cuộc sống đô thị", theo nhóm nghiên cứu.
Thành phố Thiên Tân, nơi sinh sống của hơn 15 triệu người, được xác định là một trong những địa phương bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Năm ngoái, 3.000 cư dân đã phải sơ tán sau một "thảm họa địa chất bất ngờ" mà các nhà điều tra đổ lỗi là do cạn kiệt nguồn nước ngầm và khai thác địa nhiệt.
Nhiều địa phương từng khai thác than của Trung Quốc cũng phải hứng chịu hậu quả của sụt lún. Chính quyền ở những nơi này thường buộc phải bơm bê tông vào các hầm than đổ nát để gia cố đất.
Sụt lún đã khiến Trung Quốc thiệt hại hơn 7,5 tỉ nhân dân tệ (khoảng 1,04 tỉ USD) hằng năm. Dự báo trong thế kỷ tới, gần 1/4 khu vực ven biển có thể thấp hơn mực nước biển, khiến hàng trăm triệu người có nguy cơ bị ngập lụt cao hơn.
Chuyên gia Robert Nicholls tại Trung tâm Nghiên cứu biến đổi khí hậu Tyndall tại Đại học Đông Anglia (Anh) nhận xét sụt lún thực sự là một vấn đề quốc gia ở Trung Quốc. "Đó cũng là một mô hình thu nhỏ của những gì đang xảy ra trên khắp thế giới", ông Nicholls nói thêm.
Một nghiên cứu khác được công bố vào tháng 2 vừa qua cho thấy khoảng 6,3 triệu km2 đất trên toàn cầu đang gặp nguy cơ sụt lún. Trong số những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất có Indonesia, với phần lớn thủ đô Jakarta hiện đã ở dưới mực nước biển.
Theo ông Nicholls, các thành phố có thể rút ra bài học từ Tokyo (Nhật Bản), nơi bị lún khoảng 5m cho đến khi chính quyền cấm khai thác nước ngầm vào những năm 1970.