Bộ não bé nhỏ của ruồi có thể đem lại những lợi ích lớn lao cho con người.

Trước khi đập một trong những con ruồi phiền hà xuất hiện lúc ngày dài hơn và nhiệt độ tăng, chúng ta nên suy nghĩ cẩn thận. Qua việc nghiên cứu Drosophila (một loại ruồi giấm), một nhà nghiên cứu thuộc trường Đại học Missouri đã tìm ra rằng, bằng cách điều khiển nồng độ một số hợp chất liên quan đến mạch máu của não, những gen có vai trò then chốt với trí nhớ có thể được cô lập và kiểm tra.

Kết quả của cuộc nghiên cứu có thể mang lại lợi ích cho những người đang phải hứng chịu căn bệnh Parkison và cuối cùng có thể dẫn tới việc khám phá ra cách chữa bệnh trầm cảm. “Mối liên hệ với sức khỏe con người ở đây là nó có thể ảnh hưởng đến hiểu biết của chúng ta về suy giảm nhận thức trong bệnh Parkison và trầm cảm ở con người”, Troy Zars - trợ lý giáo sư sinh vật học thuộc Đại học Khoa học và Nghệ thuật - cho biết.

Có ý kiến cho rằng động vật có một hệ thống có thể kết nối chất lượng trí nhớ với ý nghĩa của nó. Nếu sự kiện có ý nghĩa, ký ức và những chi tiết xung quanh trở nên mạnh mẽ hơn, tồn tại lâu hơn và dễ dàng gợi lại hơn so với những sự kiện bình thường và không có nhiều ý nghĩa. Khó khăn mà cuộc nghiên cứu chú tâm vào đó là việc nắm bắt được cơ chế mà nó hình thành.

Ảnh được mã hóa cho thấy cụm serotonin trong não của drosophila, một loài ruồi giấm (Ảnh: Đại học Missouri)

“Chúng tôi đã phát triển một kế hoạch để biết được làm thế nào mối quan hệ này xuất hiện, từ đó chúng tôi có thể lặp lại hành động nhiều lần. Nó cho phép chúng tôi trả lời được những câu hỏi: ‘Đó là gen gì’, ‘Nó hoạt động như thế nào’, ‘Làm thế nào nó tương tác với các protein khác’. Chúng tôi có thể tìm ra những điều hoàn toàn mới và hoàn toàn bất ngờ” Zars nói.

Mục tiêu chính của khoa học thần kinh là khám phá và nghiên cứu cấu trúc hình thành trí nhớ ở não bộ. Zars cho biết ông làm việc với Drosophila vì chúng là loài có hệ thống gen được thiết lập hợp lý, và có bộ não ít phức tạp hơn chuột hay người (250,000 nơron so với 100 tỉ nơron), đồng thời có số lượng thói quen hoạt động lớn.

Trí nhớ ở ruồi được kiểm tra bằng cách sử dụng một phòng chuyên dụng mà chúng có thể bay tự do. Phòng này được trang bị những thiết bị gây nóng. Khi ruồi di chuyển đến một phía nhất định, cả căn phòng nhanh chóng nóng lên đến một nhiệt độ gây khó chịu. Cuối cùng, những con ruồi học được, hay nhớ được, cách để tránh phía đó nếu mạch máu não hoạt động bình thường. Tuy nhiên, sự biến đổi ở một số con ruồi làm thay đổi nồng độ serotonin và dopamine, kết quả là làm giảm năng lực của trí nhớ.

“Nghiên cứu này khá quan trọng vì việc khám phá một bộ não đơn giản sẽ giúp chúng ta hiểu một cách cơ bản hệ thống thần kinh phức tạp”, Zars giải thích. Công trình của Zars được công bố tuần này trên tờ Proceedings of the National Academy of Sciences.