Cá mập ở Bình Định là tài nguyên đặc biệt

Tỉnh Bình Định xem cá mập gần bờ là loại tài nguyên đặc biệt cần được quản lý, quy hoạch, sử dụng hợp lý bên trong hệ sinh thái liên quan theo hướng phát triển bền vững.

>>> Cá mập lạ lộ diện ở Thái Bình Dương

Theo Tiến sĩ Võ Sĩ Tuấn, Viện Hải dương học Nha Trang, vịnh Quy Nhơn, thành phố Quy Nhơn, Bình Định là vùng đa dạng loài của liên bộ cá nhám (11 loài), cá mập trắng lớn và cá mập sọc trắng. Riêng cá mập sọc trắng, thời gian qua vào gần bờ vịnh Quy Nhơn được ghi nhận có cấu trúc quần thể nhiều kích thước khác nhau và cả cá đang mang thai.

Một con cá mập sa lưới ngư dân năm 2010. Chu vi hàm cá mập này
tương đương với vết cắn để lại trên người các nạn nhân. (Ảnh: Minh Thảo)

Một số quốc gia như Mỹ, Nam Phi, Thái Lan, Philippines đã thu nhiều nguồn lợi từ việc sử dụng cá nhám, cá mập làm đối tượng phục vụ phát triển các dịch vụ du lịch mạo hiểm và sinh thái. Các hoạt động chủ yếu như thiết lập bảo tàng về cá mập, du lịch bơi lặn xem cá mập, câu cá giải trí.

Tuy nhiên, từ năm 2009-2010, tại vùng biển Quy Nhơn đã xảy ra khoảng 10 vụ cá mập vào gần bờ tấn công người tắm biển. Tỉnh Bình Định đã đưa ra đề tài nghiên cứu vấn đề này do Viện Hải dương học Nha Trang thực hiện.

Theo lý giải của nhóm thực hiện đề tài, hiện tượng cá dữ tấn công người ở vùng biển Quy Nhơn do kết hợp từ nhiều yếu tố như vịnh Quy Nhơn có luồng biển nước sâu; việc phát triển nhiều các loại chà cá, chà tôm hùm, lồng lưới (bóng Thái), rạn nhân tạo… sát bãi tắm đã tạo điều kiện về môi trường, con mồi cho cá mập vào gần bờ sinh sống.

Khoảng thời gian cá mập liên tục tấn công người trùng khớp với thời gian xảy ra hiện tượng El Nino. Có thể thời tiết đã làm thay đổi tập tính của cá mập, làm cho chúng trở nên hung dữ hơn.

Nhóm nghiên cứu cũng đã đưa ra một số giải pháp tăng khả năng phòng ngừa hiện tượng cá mập tấn công người tắm biển trong thời gian trước mắt, trong đó chú trọng giải pháp truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng; giảm số chà cá, chà tôm, lưới lồng… quá gần bờ nhằm giảm thiểu khả năng cá mập tấn công người tắm biển.